စာေရးဆရာႀကီး ပါရဂူ ကြယ္လြန္

စာေရးဆရာၾကီး ဆရာပါရဂူ ယေန႔ နံနက္ ၉ နာရီ ၅၅ မိနစ္အခ်ိန္ခန္႔က အာရွေတာ္၀င္ ပုုဂၢလိကေဆးရုုံတြင္ ႏွလုုံးေရာဂါျဖင့္ ကြန္လြန္သြားေၾကာင္း သူ႔တပည့္တဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိပါတယ္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၉၀ အရြယ္ ရွိေနပါၿပီ။ (မိုးမခ)


ပါရဂူ (၁၉၂၁-၂၀၁၁) ပါရဂူ၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးလွၾကိဳင္ျဖစ္သည္။ ဟသၤာတခရိုင္ သႏြံသေနာ႕ေက်းရြာ၌ အဘဦးဘေစာ(စက္ခ်ဳပ္)၊ မိခင္ေဒၚေမတုတ္တို႕မွ ၁၉၂၁ ခု၊ ႏို၀င္ဘာ ၁၀ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႕တြင္ ေမြးဖြားခဲ႕သည္။ ပါရဂူေလာင္းလ်ာ ေမာင္လွၾကိဳင္သည္ သႏြံသေနာ႕ရြာ မူလတန္းေက်ာင္း၌ စတုတၳတန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ႕ သည္။ သကၤန္း၀တ္ခ်င္လြန္း၍ စာေမးပဲြမေျဖခဲ႕။ ၁၁ႏွစ္သားတြင္ ကုိရင္၀တ္ခဲ႕သည္။ ကိုရင္၀တ္ႏွင႕္ ေလာကုတၱရာ စာေပကို စသင္ျဖစ္သည္။ ကိုရင္ဘဲြ႕အမည္မွာ ရွင္ပု႑ရိကျဖစ္သည္။ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဟသၤာတျမိဳ႕ ျမစ္ေကြ႕ ေက်ာင္းတုိက္၌ ပညာဆက္သင္သည္။

ရွင္ပု႑ရိကဘဲြ႕အမည္ကို ရွင္ပါရဂူဘဲြ႕ေျပာင္းသည္။ ျမစ္ေကြ႕ေက်ာင္း ပဓာန ဆရာေတာ္ ဦးပညာ၀ံသသည္ အမွတ္အသား အစုအေဆာင္း အလြန္ေကာင္းသည္။ ထိုဆရာေတာ္မ်ိဳးထံတြင္ ပညာ လိုလားေသာ ရွင္ပါရဂူသည္ ပညာကိုက်ိဳးႏြံစြာ သင္ၾကားခဲ႕သည္။ သဒၵါ၊ သျဂႋဳဟ္မွ စ၍ သင္ၾကားခဲ႕သည္။ ေနာက္ ရွင္ေတေဇာသာရ(ဒဂုန္ဦးထြန္းျမင႕္)က စာခ်ေပးခဲ႕သည္။ ေနာက္ပိုင္း ရွင္ေတေဇာသာရက လဟာရက္ရြာ ေျပာင္းရာ ရွင္ပါရဂူလိုက္ေျပာင္းခဲ႕သည္။ ရွင္ဥာဏိႆရ(ဦးဆန္းထြန္း)လည္း ပါသည္။

ရွင္ပါရဂူ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္တြင္ သန္လ်င္ ျမိဳ႕နယ္ လဟာရပ္ရြာ ပထမျပန္စာသင္တိုက္မွ အစိုးရပထမျပန္စာေမးပဲြ ပထမငယ္တန္းေအာင္ျမင္သည္။ ၁၆ႏွစ္ တြင္ ပထမလတ္တန္း၊ ၁၇ ႏွစ္ရြယ္တြင္ ပထမၾကီးတန္းတို႕ကို ေအာင္ျမင္သည္။ ထိုႏွစ္က ဟံသာ၀တီ တစ္ခရိုင္ လံုး ပထမၾကီးႏွစ္ပါးတည္းေအာင္ျမင္ရာ တစ္ပါးမွာ ရွင္ပါရဂူျဖစ္သည္။ ပထမျပန္စာေမးပဲြသမိုင္း၌ ၁၇ႏွစ္ႏွင႕္ ပထမၾကီးတန္းေအာင္ျမင္သူ ႏွစ္ပါးသာရွိသည္။ တစ္ပါးမွာ ရွင္ပါရဂူ ျဖစ္သည္။ အသက္ ၁၉ႏွစ္အရြယ္၌ အစိုးရဓမၼာစရိယစာခ်တန္း ဂုဏ္ထူးက်မ္းေအာင္ျမင္သည္။ စာပို႕ခ်ေပးသူ ဆရာမွာ အရွင္ေတေဇာသာရ(ဒဂုန္ဦးထြန္းျမင႕္) ျဖစ္သည္။

၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ ''တိုးတက္ေရးမဂၢဇင္း''တြင္ မ်ိဳးညြန္႕ႏြယ္အမည္ျဖင႕္ လူငယ္ေခတ္ ေဆာင္းပါး ကို ပထမဆံုး စတင္ေရးခဲ႕သည္။ ထို႕ေနာက္ ရွင္ပါရဂူကိုရင္အမည္ျဖင႕္ တိုးတက္ေရးမဂၢဇင္းႏွင႕္ ''ဒဂုန္မဂၢဇင္း''တုိ႕၌ ေဆာင္းပါးမ်ားဆက္ေရးခဲ႕သည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လထုတ္ တုိးတက္ေရးမဂၢဇင္း၌ ''ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသား'' အမည္ျဖင႕္ ''ရင္ေသြး''၀တၳဳတိုကို ေရးခဲ႕သည္။ ပါရဂူ၏ ပထမဆံုး ၀တၳဳျဖစ္သည္။

၁၉၄၁ အသက္ ၂၀ အရြယ္တြင္ သႏြံသေနာ႕ရြာ၌ ရဟန္းခံခဲ႕သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္(၁၉၄၄ ခုႏွစ္)တြင္ သံလ်င္ျမိဳ႕ ဂ်ပန္စာသင္ေက်ာင္း၌ ဂ်ပန္စာ ၂ႏွစ္သင္ခဲ႕သည္။ ရန္ကုန္မွ တစ္ျပည္လံုးရွိ ဂ်ပန္စာသင္ေက်ာင္းမ်ားအတြက္ ထုတ္ေ၀ေသာ ဂ်ပန္သတင္းစာ၌ အရွင္ပါရဂူအမည္ျဖင႕္ ဂ်ပန္ဘာသာေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးခဲ႕သည္။ အိႏိၵယသူေဌးၾကီးဗီရလာ၏ အရိယဓမၼပညာေတာ္သင္ဆုျဖင႕္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ ဗာရာဏသီျမိဳ႕၊ ဗာရာဏသီ ဟိႏၵဴတကၠသုိလ္ အိုရီယန္တယ္ေကာလိပ္၌ ဟိႏၵီႏွင႕္သကၠတသင္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ မိဂဒါ၀ုန္ မဟာ ေဗာဓိအသင္းက ထုတ္ေ၀ေသာဟိႏၵီဘာသာဓမၼဒူတစာအုပ္၌ ဟိႏၵီဘာသာေဆာင္းပါးေရးသည္။ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္၌ လည္းေရးသည္။

၁၉၅၂ ခုတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျပန္လာသည္။ ၀ိဇၨာအမည္ျဖင႕္ ရာဟုလာသံကိစၥည္း၏ ေဗာ္လဂါမွ ဂဂၤါသို႕(ဒုတိယပိုင္း)ကို ျမန္မာျပန္ခဲ႕သည္။ ပထမပိုင္းကို ရွင္ဥာဏိႆရ(ဦးဆန္းထြန္း)က ဘာသာျပန္ခဲ႕သည္။ ေနာက္ပိုင္းေပါင္းထုတ္ခဲ႕သည္။ ၁၉၅၄ ခုတြင္ ပါရဂူအမည္ျဖင႕္ ''ဗုဒၶစကား''ကိုေရးခဲ႕သည္။ ၁၉၅၅ ခုတြင္ လူ၀တ္လဲခဲ႕သည္။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ နယူးေဒလီျမိဳ႕၌က်င္းပေသာ အာရွစာေရးဆရာညီလာခံ၏ အတြင္းေရးမွဴးအဖဲြ႕၀င္ အျဖစ္ျဖင႕္လည္းေကာင္း၊ ညီလာခံကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ျဖင႕္ လည္းေကာင္း ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ႕သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ နယူးေဒလီျမိဳ႕တြင္ ဗုဒၶ ဇယႏၱိအထိမ္းအမွတ္ျဖင႕္ ယူနက္စကိုမွ ၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ ဗုဒၶစာေပႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြသို႕ ေလ႕လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ႕သည္။

၁၉၅၇-၆၁အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အိႏၵိယသံရံုးျပန္ၾကားေရး ဘာသာျပန္အရာရွိအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ႕သည္။ ၁၉၅၈ မွ ၆၁အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံစာေရးဆရာအသင္းတြင္ အမႈေဆာင္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ သုႏၵရနႏၵေခၚ ညီေတာ္မင္းနန္စာအုပ္ျဖင႕္ အႏုပညာဆိုင္ရာ ဘာသာျပန္စာေပဆု ခ်ီးျမွင႕္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၆၃ မွ ၁၉၆၅ထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာသမဂၢအသင္းအမႈေဆာင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေပျပန္႕ပြားေရး အသင္းအမႈေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ''ဟိႏၵီဆာဟိတ် ဆေမၼလန္'' ေခၚ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟိႏၵီ စာေပအသင္းမွ ခ်ီးျမွင႕္ေသာ ''စာေပ ေရႊတံဆိပ္''ဆု ရရွိခဲ႕သည္။

၁၉၇၁ မွ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာစာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕၊ အဖဲြ႕၀င္တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ခဲ႕သည္။ ၁၉၇၅ ခု ဇန္န၀ါရီ ၁၀မွ ၁၄ရက္၌ အိႏၵိယျပည္ နာဂပူျမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ ကမၻာ႕ဟိႏၵီစာေပကြန္ဖရင႕္၏ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ႕။ ၁၉၈၀ ျပည္႕ႏွစ္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အီဂတ္ပူရီ ႏုိင္ငံတကာ ၀ိပႆနာအကယ္ဒမီမွဖိတ္၍ သြားေရာက္ခဲ႕သည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗဟိုအစိုးရ ျပည္ပေရးရာ၀န္ၾကီးဌာန ဟိႏၵီဌာနခဲြ၏ကိုယ္စား၊ အတြင္း၀န္(ဒု-၀န္ၾကီးအဆင႕္)က နယူး ေဒလီျမိဳ႕၊ ဟိုက္ဒရာဘတ္ေအာက္စ္၌ ဂုဏ္ျပဳဧည္႕ခံပဲြ က်င္းပေပးခဲ႕။ - ကာဒမၺရီေခၚ ဟိႏၵီမဂၢဇင္းၾကီးက အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ႕။

- ေအာလ္အိႏၵိယေရဒီယိုမွ ျမန္မာဘာသာျဖင႕္ ေဟာေျပာခ်က္ ၂ခု အသံလႊင႕္ခဲ႕။
- ဟိႏၵီဘာသာျဖင႕္ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ႕။ - ဗာရာဏသီျမိဳ႕ သတင္းစာဆရာအသင္းမွၾကီးမွဴး၍ သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင႕္ ေတြ႕ဆံုပဲြႏွင႕္ ဂုဏ္ျပဳပြဲလုပ္ခဲ႕။
- ဗာရာဏသီ၊ အဘိမႏ်ဴစာၾကည္႕တိုက္မွလည္း ဧည္႕ခံ ဂုဏ္ျပဳပဲြ လုပ္ခဲ႕။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ေလးငါးႏွစ္တိတိ ဗာရာဏသီ ျမိဳ႕ ဟိႏၵီေန႕စဥ္သတင္းစာ(အာ႕ခ်္)၌ ဦးပါရဂူအမည္ျဖင႕္ ''ျမန္မာျပည္မွေပးစာ'' ေခါင္းစဥ္တပ္လ်က္ ဟိႏၵ ိဘာသာ သတင္းေဆာင္းပါး မွန္မွန္ေရးခဲ႕။
- ၁၉၇၇ခုႏွစ္မွစ၍ သံုးေလးႏွစ္အထိ ကရာခ်ိမွ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင႕္ ထုတ္ေ၀ေသာ ယူနက္စကို၏ ေလးလ တစ္ၾကိမ္ထုတ္(News Letter)တြင္ ဦးလွၾကိဳင္အမည္ျဖင႕္ ျမန္မာႏုိင္ငံစာေပ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လႈပ္ရွားမႈႏွင႕္ ပတ္သက္ ၍ သတင္းေဆာင္းပါးေရးခဲ႕။
- ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေကာလိပ္ႏွင႕္တကၠသုိလ္မ်ား၏ အေရွ႕တိုင္းစာေပသင္ၾကားေရးအဖဲြ႕၊ အဖဲြ႕၀င္ အျဖစ္ စတင္ေဆာင္ရြက္သည္။
- ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ''ေဂါရီ''၀တၳဳျဖင႕္ အမ်ိဳးသားစာေပဆု ဘာသာျပန္ဆုရရွိခဲ႕သည္။ ထိုႏွစ္ထဲတြင္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ အီဂတ္ပူရီတြင္က်င္းပေသာ ႏုိင္ငံတကာ၀ိပႆနာအကယ္ဒမီ၏ ႏုိင္ငံတကာ၀ိပႆနာဆီမီနာသို႕ တက္ေရာက္ခဲ႕။
- ေအာ္လ္အိႏၵိယေရဒီယုိမွ ျမန္မာဘာသာျဖင္႕ ေဟာေျပာခ်က္ ၄ခု အသံလႊင္႕ျပီး ဟိႏီၵဘာသာျဖင္႕ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ခဲ႕။
- ေဒလီျမိဳ႕မွ ထုတ္ေ၀ေသာ ''ပန္က်ဂ်နယ'' အပါတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ကလည္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ႕။
- ကာလကတၱားျမိဳ႕ ''ေယာဂေကၡမ''အဖြဲ႕မွျပဳလုပ္ေသာ ဧည္႕ခံပြဲ၌ ျမန္မာစာအဖြဲ႕ကိုယ္စား ဟိႏီၵဘာသာျဖင္႕ မိန္႕ခြန္းေျပာခဲ႕။ ၁၉၈၉ တြင္ျမန္မာျပည္ တဂိုးအသင္းဥကၠဌ ျမန္မာျပည္ ဟိႏီၵအသင္းဥကၠဌ။ ၁၉၉၀ တြင္ ပါရဂူ ကေလာင္ အမည္ျဖင္႕ေရးေသာ ပင္ကိုယ္ေရ''ပရိယ ဒရရွီ အရႈိ(က္)(ပိယဒႆီ အေသာက)ဟိႏီၵလုံးခ်င္း၀တၳဳကို နယူးေဒလီ ျမိဳ႕ ''ဧရာ၀တီပတ္ဘလစ္ေကးရွင္း''မွ ထုတ္ေ၀ခဲ႕။ ထုိ၀တၳဳကို ေဒလီျမိဳ႕ရွိ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားအတြက္ ရည္ညႊန္း စာအုပ္အျဖစ္ ျပဌာန္းခဲ႕။ ၁၉၉၄ -ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ ဗာရာဏာသီ ဆာရနတ္ (မိဂဒါ၀ုန္)တြင္ က်င္းပေသာ ဟိႏၵဴဘာသာ၊ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင္႕ပတ္သက္ေသာ အလုပ္ရုံေဆြးေႏြးပြဲသို႕ တက္ေရာက္ခဲ႕။
- နယူးေဒလီျမိဳ႕၌ နာမည္ေက်ာ္ ဟိႏီၵစာေရးဆရာ ''ဟိမန္ ရႈဂ်ဳိရွီ'' (ေဂါမတီ၀တၳဳေရးသူ)က ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳ စကားေျပာခဲ႕။ ၁၉၉၈ခု ျမန္မာႏိုင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္ပညာေရးအဖြဲ႕ အဖြဲ႕၀င္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဓမၼဂီရိ၀ိပ ႆနာအဖြဲ႕(ဓမၼေဇာတိ) အမႈေဆာင္၊ မဂၤလာဗ်ဴဟာ ပရဟိတအဖြဲ႕ ဥကၠဌ တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ႕။ ၂၀၀၀ ျပည္႕ႏွစ္တြင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာန ျမန္မာ ရည္ညႊန္းက်မ္း စီစဥ္ေရးအဖြဲ႕ အဖြဲ႕၀င္၊ ေနာ္ေ၀းေရာက္ အိႏိၵယအမ်ဳိးသားမ်ား အဂၤလိပ္၊ ဟိႏီၵ ႏွစ္ဘာသာျဖင္႕ ထုတ္ေ၀ေသာ ''သွ်ံတိ ဒူတ မဂၢဇင္း''၏ အၾကံေပးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ပခုကၠဴဦးအုန္းေဖ၏ တစ္သက္တာစာေပဆု ခ်ီးျမွင္႕ျခင္းခံရသည္။ ဆရာပါရဂူသည္ ၂၀၀၁-ခုႏွစ္၊ အသက္ ၈၀ျပည္႕ ခ်ိန္တြင္ လုံးခ်င္းစာအုပ္ ၁၀၀အထိ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ႕သည္။

ဆရာပါရဂူ ပါ၀င္ေသာ စာေပႏွင္႕ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ (၁) ျမန္မာႏိုင္ငံ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာျပဳ ဗဟုိအဖြဲ႕ (အၾကံေပးအဖြဲ႕၀င္) (၂)အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဓမၼဂီရိ၀ိပႆနာအဖြဲ႕ (အမႈေဆာင္) (၃) သီယုိဆိုဖီအသင္း (နာယက) (၄) ဗုဒၶ၀င္ျပပြဲေကာ္မတီ (နာယက) (၅) ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗုဒၶဂါယာဘုရားဖူးအဖြဲ႕(နာယက) (၆) ျမန္မာစာအဖြဲ႕(အဖြဲ႕၀င္) (၁၉၇၁-၇၅) (၇) ျမန္မာႏိုင္ငံတကၠသိုလ္ႏွင္႕ ေကာလိပ္မ်ား၏ အေရွ႕ တိုင္းစာေပသင္ၾကားေရးအဖြဲ႕ (အဖြဲ႕၀င္) (၈)ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာမ်ားအသင္းအမႈေဆာင္ (၁၉၅၈) (၉)စာေရးဆရာ စာေပကလပ္(ေဟာင္း)အမႈေဆာင္ (၁၉၅၈) (၁၀) ျမန္မာစာေပျပန္႕ပြားေရးအသင္းဒု-ဥကၠဌ (၁၉၆၀) (၁၁) စာေရးဆရာသမဂၢအမႈေဆာင္ (၁၉၆၀) (၁၂) ျမန္မာျပည္ တဂိုးအသင္း(ဥကၠဌ) (၁၉၉၀-၉၅) (၁၃) ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟိႏီၵစာေပအသင္း(ဥကၠဌ) (၁၉၉၃-၉၅) ျပဳစုခဲ႕ေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ား (၁) ဗုဒၶစကား၊ (၂) မဟာခရီးသည္ ၊ (၃) ဗုဒၶအဘိဓမၼာႏွင္႕ မာ႕စ္အဘိဓမၼာ၊ (၄) အညမညသေဘာတရားႏွင္႕ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ၊ (၅) ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ (၆) စ်င္ဗုဒၶဘာသာ၊ (၇) ပေလတုိ၊ (၈) အရစၥ တိုတယ္၊ (၉) လယ္တီပ႑ိတ ဆရာဦးေမာင္ၾကီး၊ (၁၀) ပရကထာ (တစ္ေစ႕ တစ္ေစာင္း စာေရးဆရာအေၾကာင္း)၊ (၁၁) ဂဂၤါႏွင္႕ဧရာ၀တီ၊ (၁၂) အိႏိၵယခရီးသည္၊ (၁၃) ေရစီးေၾကာင္း(စာေပယဥ္ေက်းမႈ)၊ (၁၄) နီတိပုံျပင္မ်ား၊ (၁၅) တမၸဏိၰ၊ (၁၆) ပုဂံခရီးသည္။ က်မ္းစာအုပ္မ်ား(ဘာသာျပန္) (၁) ေနရူး၏သမီးထံေပးစာ၊ (၂) ဗုဒၶ၀ါဒႏွင္႕ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ၊ (၃) ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ သာလွ်င္ အဘယ္ေၾကာင္႕၊ (၄)ေတာ္လွန္ေသာ အေတြးအေခၚ၊ (၅) က်န္းမာေရးသ၀ဏ္လႊာ(လွၾကိဳင္)၊ (၆) ညီေတာ္မင္းနန္၊ (၇) နိဗၺာန္၊ (၈) ဓမၼ(သုိ႕)ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ေနသြားနည္း အတတ္ပညာ၊ (၉) မဟာလူသားဗုဒၶ၊ (၁၀) ဗုဒၶဒုိင္ယာယီ၊ (၁၁) ဗာဗာဒုိဟာ ဓမၼကဗ်ာ၊ (၁၂) တရားေရစီးေၾကာင္း၊ (၁၃) စကားေျပာေသာရုပ္တုမ်ား၊ (၁၄) ဓမၼစကား၊ (၁၅) ေယာဂီ၏ ဘ၀ဂါထာ ယခင္ႏွင္႕ယခု၊ (၁၆) ဟိေတာပေဒသ၊ (၁၇) ပဥၥတႏၱရ။ ၀တၳဳ(ဘာသာျပန္) (၁)သိဒၶတၳ၊ (၂) သူလိုဘုရင္၊ (၃) တဂိုး၀တၳဳတိုမ်ား၊ (၄) တဂိုး၏ တံလွ်ပ္ေရထင္ ေရႊသမင္ ပမာႏွင္႕အျခား၀တၳဳတိုမ်ား၊ (၅) တဂုိး၏ ရာဇကုမာရီႏွင္႕အျခား၀တၳဳတုိမ်ား၊ (၆) တဂုိး၏ သံသယႏွင္႕ ၀တၳဳတုိမ်ား၊ (၇) တဂုိး၏ မဥၨိမပဋိပဒါႏွင္႕ အျခား၀တၳဳတုိမ်ား၊ (၈) အမၺပါလီ၊ (၉) သီေပါ၏မေဟသီ၊ (၁၀) စိတၱရေလခါ၊ (၁၁) ေဂါရီ၊ (၁၂) ပန္းပုဆရာ၊ (၁၃) ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈျပဇာတ္မ်ား ၊ (၁၄) ေဖာ္မဲ႕ဟသၤာ၊ (၁၅) ေ၀သာလီ၊ (၁၆) မင္းႏွင္႕ ျပည္သူ၊ (၁၇) ၀တၳဳသမုဒၵရာ၊ (၁၈) ေ၀တာလ၀တၳဳ၊ (၁၉) ေဗာ္လဂါမွ ဂဂၤါသို႕၊ (၂၀) အေမ႕ခံခရီးသည္၊ (၂၁) လူ႕ေဘာင္သစ္၊ (၂၂)သီဟ ေသနာ ပတိ ၊ (၂၃) ဒိဗ်ာ၊ (၂၄) သာလ၀တီႏွင္႕ အျခား၀တၳဳမ်ား၊ (၂၅) ေဒါဏ၏ အတၱ ကထာ၊ (၂၆) ရာဇဘိသိက္။ ''၀တၳဳ(ပင္ကိုေရး)'' (၁) ပီယဒႆီ (၂) ပုဂံေစ်းႏွင္႕ အျခား၀တၳဳတိုမ်ား (၃) သားေတာ္ရာဟုလာ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသမွီး၊ (၄) ေနရဥၥရာႏွင္႕ အျခား၀ထၳဳမ်ား၊ (၅) ကံ၏ အက်ဥ္းသားႏွင္႕ အျခား၀တၳဳမ်ား၊ (၆) ပရိယဒရရွီ အရႈိ(က္)။ (from Myanmar Book Shop)