ျမန္မာအစိုးရသစ္နဲ႔ သတိထားဆက္ဆံဖို႔ အိႏၵိယကိုတိုက္တြန္း

အိႏၵိယ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စင္တာ IIC မွာ ဒီေန႔ ညေနကက်င္းပခဲ့တဲ့ Democratization and Reconciliation: Burma at Crossroads ေဆြးေႏြးပြဲ (ဓာတ္ပံု - ဧရာ၀တီ)

ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းေတြေပၚမူတည္ျပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးေပၚလာတဲ့ အစိုးရသစ္ကို ယံုၾကည္မႈမလြန္ကဲဖို႔၊ သတိထားဆက္ဆံဖို႔ အိႏၵိယေရာက္ျမန္မာအတိုက္အခံေတြက အိႏၵိယအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကို တိုက္တြန္းေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
 
အင္အားၾကီးဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံၾကီးျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနေတြကို အမွန္အတိုင္း သိရွိနားလည္ဖို႔လိုအပ္တယ္၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အားေပးကူညီဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က ျမန္မာအတိုက္အခံအင္အားစုေတြ၊ အိႏၵိယေရာက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ၊ ျမန္မာ့အေရးစိတ္၀င္စားတဲ့ အိႏၵိယ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ပညာရွင္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

-----

ေဒၚရွယ္လီဆိုင္း
ႏိုင္ငံျခားေရးရာ တာ၀န္ခံ
ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ (ထိုင္းႏိုင္ငံ)

ကခ်င္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ထိုးစစ္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈအေျခအေနေတြ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြ၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီထားမႈ အေျခအေန၊ ျမန္မာအစိုးရက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႔စည္းေရးလုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြ၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္လုပ္ဖို႔ သေဘာမတူတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနမႈအေျခအေနေတြကို တင္ျပျပီး အိႏၵိယလို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားေသာအားျဖင့္၊ လူသားခ်င္းစာနာေသာအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရကို စစ္ေရးအရ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ မေပးဖို႔၊ ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ အျပီးတိုင္ရပ္စဲေအာင္ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

-----

ဦးညိဳအုန္းျမင့္
ႏိုင္ငံျခားေရးရာတာ၀န္ခံ
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ)

ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္ရွိအစိုးရဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရေပၚလာတဲ့ စစ္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အစိုးရသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မေမ့ဖို႔လိုပါတယ္။ လတ္တေလာအေျခအေနေတြျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေတြ႔ဆံုတာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနျပည္ေတာ္ဖိတ္ေခၚတာ၊ ကုလသမဂရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး ကင္တားနားကို ျမန္မာျပည္လာဖို႔ ဖိတ္ေခၚတာ စတဲ့လုပ္ရပ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖစ္ထြန္းလာျပီလို႔ ယတိျပတ္ေျပာလို႔ မရေသးပါဘူး။ အိႏၵိယအစိုးရအေနနဲ႔ အစိုးရသစ္ကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်ျပီး ျမန္မာ့အေရးႏႈတ္ဆိတ္ေနမွာမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ၊ အထူးသျဖင့္ တရုတ္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာေတြ လုပ္ေနသလို အိႏၵိယကလည္း လုပ္လာေနၾကတဲ့အခါမွာ စီးပြားေရးတခုထဲကိုပဲ မၾကည့္ပဲ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔၊ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ကစားကြက္အေပၚ ေျခလွမ္းမွားမနင္းမိဖို႔ သတိမူသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားတဲ့ အိႏၵိယရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေနပါျပီ။

------

ေဒၚခင္ဥမၼာ
ႏုိင္ငံျခားေရးရာတာ၀န္ခံ
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္ အင္အားစု (FDB)

ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားျပီး လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲျပီး အစိုးရသစ္တက္လာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရျဖစ္လာျပီလို႔ ထင္ျမင္မႈေတြနဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေစ်းကြက္သစ္တခုျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက သယံဇာတေတြ၊ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ေတြကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ရယူဖို႔ ၾကိဳးစားေနတာေတြက အားလံုးအသိပါပဲ။

ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာ့အေရးကို ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္၊ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္သာ ေျပာေနတာ အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ျပည္သူေတြ ဖိႏွိပ္ခံေနရတာေတြက တေန႔တျခား ပိုလို႔သာ မ်ားလာပါတယ္။ ဒီအာဏာရွင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ ကေလးကစားသလို မလုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သတိနဲ႔ဆက္ဆံဖို႔ လိုပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္ပေရာက္ႏိုင္ငံသားေတြကို ျပန္ေခၚေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတာေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိသလို ဒီလိုအျဖစ္အပ်က္ေတြရဲ႕ေနာက္မွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ရုတ္သိမ္းခိုင္းေနတာေတြ၊ အာဆီယံမွာ ဥကၠဌေနရာရဖို႔ ၾကိဳးပမ္းတာ စတာေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔ဟာ ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြားတခုကိုပဲ ၾကည့္တဲ့သူေတြဆိုတာ မေမ့သင့္ပါဘူး။ 

အိမ္နီးခ်င္းလည္းျဖစ္၊ ကမၻာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံတခုလည္းျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယအေနနဲ႔သာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီေရးလုပ္ေနတဲ့သူအားလံုး အားရၾကမွာပါ။

-----

Prof. Baladas Ghoshal
ဧည့္ပါေမာကၡ
ႏိုင္ငံေရး သုေတသနဌာန၊ Jamia Milia Islamia University

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးက အေရးအၾကီးဆံုးျဖစ္လို႔ ဒါကို လုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။ ဒီအတြက္ အစိုးရဖက္ကေရာ အတိုက္အခံေတြဖက္ကေရာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုတယ္။ မဟုတ္ရင္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္က အင္မတန္ခက္ခဲလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ကလည္း မျဖစ္မေနလိုအပ္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို တရား၀င္ျဖစ္ေရးတခုကိုပဲ ဦးစားေပးေနရင္ေတာ့ အဆင္ေျပမယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္မွာေတာ့ ဒါက အတိတ္မွာ က်န္ခဲ့ျပီးသားဆိုေတာ့ ဒါကို ျပန္ေတာင္းဆိုေနဖို႔ကို ခက္ခဲလိမ့္မယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခရာျဖစ္တယ္။ သူမအေနနဲ႔ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းေတြမွာ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္ျပီး အစိုးရကို ဦးေဆာင္သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၾကိဳးပမ္းသြားဖို႔လိုေနတယ္။ ဒီအတြက္ကေတာ့ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားၾကီးေပးရလိမ့္မယ္။

ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈေတြကို ရပ္တန္႔ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုျပီး ဒါေတြလုပ္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျပန္ဖြင့္ေပးမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ကုလသမဂအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြက သိမ္းသြင္းစည္းရံုးေျပာဆိုမႈကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္သင့္တယ္။

-----

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (NCGUB)

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေနအထားကို က်ေနာ္တို႔အျမင္ ရႈေထာင့္ကေန တင္ျပခြင့္ရသလို၊ အိႏၵိယဖက္ကလည္း ဒီအေပၚကေန သူတို႔အစိုးရကို တစံုတရာ ေျပာႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

သူတို႔ဖက္ကလည္း အၾကံေပးခ်က္ေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္ခင္မ်။ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားတဲ့ သူေတြကေတာ့ အိႏၵိယရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားတဲ့ ေပၚလစီဟာ အိႏၵိယက တန္ဖိုးထားအပ္တဲ့ ပဋိညာဥ္ေတြက အေရးၾကီးတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔၊ ေနာက္တခါ ျမန္မာအစိုးရေပါ့ေလ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ နာမည္ျဖစ္ျဖစ္ အ၀တ္အစားျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းထားတယ္ဆိုေပမယ့္ အိႏၵိယမွာရွိတဲ့ သမတနဲ႔ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္နဲ႔ေျပာတာမဟုတ္ပဲနဲ႔ တျခားေသာအဆင့္ေတြမွာလည္း တြဲျပီးေတာ့ စကားေျပာၾကဖို႔ အၾကံေပးတာ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ ဥပမာ အခုတက္လာတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ဘယ္လိုတက္လာတက္လာ အမတ္ျဖစ္ေနေတာ့ အိႏၵိယအမတ္ေတြနဲ႔ လာေျပာဖို႔ ဖိတ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အၾကံေပးတာမ်ိဳးေပါ့။ ေနာက္တခုက ျမန္မာျပည္မွာ ပညာရွင္ေတြက ေနရာတေနရာ ရလာတယ္ဆိုတဲ့အေနအထားမ်ိဳးရွိေတာ့ အိႏၵိယပညာရွင္ေတြနဲ႔လည္း စကားေျပာျပီး အေတြ႔အၾကံဳဖလွယ္ႏိုင္ၾကရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံအက်ိဳးရွိမယ္လို႔ အၾကံေပးၾကတယ္။ 

-----

ေဆြးေႏြးပြဲလာတဲ့ အျခားေသာ ျမန္မာ့အေရးစိတ္၀င္စားသူေတြ၊ လူမႈေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း ျမန္မာအတိုက္အခံေတြအေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြအျပင္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး လႈံေဆာ္စည္းရံုးမႈေတြ တိုးျမင့္လုပ္သြားဖို႔လိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေရးကို သူတပါးႏိုင္ငံေတြက ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးတဲ့အခါမွာ ျဖစ္လာမယ့္အက်ိဳးအျပစ္ေတြကိုလည္း သတိမူသင့္တဲ့အေၾကာင္း၊ အိႏၵိယအစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ပဲ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတာေတြမလုပ္ပဲ၊ တျခားေသာ ပါတီ၀င္အမတ္ေတြ၊ အတိုက္အခံေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔လိုတဲ့အေၾကာင္း စတာေတြကို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

-----