~
ရဲထြဋ္
ဘ႑ာေရး
စာနယ္ဇင္းေကာင္စီဖြဲ႕စည္းမႈတြင္ေနာက္ထပ္အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္မွာ ဘ႑ာေရးကိစၥျဖစ္သည္။ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လိုအပ္သည္ ဘ႑ာေငြရရိွေရးအတြက္ အေျခခံနည္းလမ္းႏွစ္ခုရိွသည္။ ပထမနည္းလမ္း မွာ အစိုးရက က်ခံေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယနည္းလမ္းမွာ စာနယ္ဇင္းဆုိင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ထုတ္ေ၀ေရးကုမၸဏီမ်ား က ထည့္၀င္ျခင္းျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္နည္းလမ္းႏွစ္ခုလံုးတြင္ ေငြေၾကးထည့္၀င္သူက စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ လုပ္ငန္းမ်ား ကို ၾသဇာလႊမ္းမိုးသြားေလမလားဆိုသည့္ စိုးရိမ္မႈမ်ားရိွသည္။ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံတြင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီရန္ပံုေငြကို စာ နယ္ဇင္းထုတ္ေ၀ေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ထည့္၀င္ရသည္။ ထိုထည့္၀င္ေငြ၏ ၅၀% ေက်ာ္မွာ ရူးပတ္ဖ္မားေဒါ့ပိုင္ News Limited ကုမၸဏီမွျဖစ္ရာ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္သည့္အခ်ိန္ မ်ားတြင္ရန္ပံုေငြထည့္၀င္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည့္အေျခအေနႏွင့္ မၾကာခဏရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ၾသစေတးလ် စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ပံ့ပိုးမႈကိုလည္းအတုိင္းအတာတစ္ခုထိ လက္ခံရန္သင့္မသင့္ စဥ္းစား ေနရျပီျဖစ္သည္။ လက္ရိွအခ်ိန္တြင္မူ ၾသစေတးလ်စာနယ္ဇင္းေကာင္စီသည္ မားေဒါ့ပိုင္ကုမၸဏီအေပၚ မီွခိုေနရမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ မွစတင္ျပီး Myer Foundation ထံမွ ရန္ပံုေငြလိုအပ္ခ်က္၏ ၁၅% ကို လက္ခံခဲ့ သည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာစာနယ္ဇင္းေကာင္စီမ်ားသည္ ရန္ပံုေငြရရိွေရးအတြက္ အစိုးရႏွင့္ စာနယ္ဇင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ထုတ္ေ၀ေရးကုမၸဏီမ်ားကို မီွခုိေနရသည့္တုိင္ ေကာင္စီ၏လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရရိွ ေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ၾကံဆအသံုးျပဳလွ်က္ ရိွသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။
ဆီြဒင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ ရန္ပံုေငြ ၇၅% ကို သတင္းစာထုတ္ေ၀သူမ်ားအသင္းက ထည့္၀င္ရျပီး ၅% ကို မဂၢဇင္း ထုတ္ေ၀သူမ်ားအသင္းက ထည့္၀င္ရသည္။ သတင္းေထာက္သမဂၢႏွင့္အမ်ိဳးသားသတင္းေထာက္ကလပ္ တို႕က ၁% စီ ထည့္၀င္ရသည္။ က်န္လိုအပ္ေသာရန္ပံုေငြကိုမူ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္သည့္ စာနယ္ဇင္းမ်ားကို ဒဏ္ေငြ ခ်မွတ္ျခင္းကရရိွသည္။
ဂ်ာမန္စာနယ္ဇင္းေကာင္စီသည္ စာနယ္ဇင္းေလာကသားမ်ားသက္သက္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ္လည္း ရန္ပံုေငြ၏ ၃၀% ကို အစိုးရထံမွ ေနွာင္ၾကိဳးမဲ့အကူအညီျဖင့္ရယူသည္။ ၅၅% ကို ထုတ္ေ၀သူမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ထည့္၀င္ျပီး ၁၅% ကို သတင္းေထာက္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ထည့္၀င္ရသည္။ ဖင္လန္စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီသည္လည္း အလားတူ အစိုးရထံမွ ရန္ပံုေငြ ၃၀% ရယူသည့္စနစ္ကို က်င့္သံုးသည္။ သို႕ေသာ္ ဖင္လန္ႏုိင္ငံတြင္ အစိုးရက စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအတြက္လိုအပ္ေသာရန္ပံုေငြကို ရရိွရန္အတြက္ သတင္းစာေရာင္းခ်မႈအေပၚတြင္ ၉% VAT အခြန္ေကာက္ခံမႈကို ၂၀၁၂ ဇန္နဝါရီလမွ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကိုေတြ႕ရသည္။
ဒိန္းမတ္စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ ရန္ပံုေငြစနစ္က တစ္မ်ဳိးထူးျခားသည္။ ရန္ပံုေငြလုိအပ္ခ်က္ကို တရားေရး၀န္ၾကီးဌာနက ထုတ္ေပးျပီး စာနယ္ဇင္းကုမၸဏီမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက တရားေရး၀န္ၾကီးဌာနကို အခ်ိိဳးက်ရန္ပံုေငြျပန္လည္ေပးသြင္း ရသည္။ ဒိန္းမတ္စာနယ္ဇင္းေကာင္စီသည္ ပံုႏိွပ္မီဒီယာမ်ားသာကမ ရုပ္သံလႊင့္မီဒီယာမ်ားအတြက္ပါ တာ၀န္ခံရသျဖင့္ ရန္ပံုေငြလုိအပ္ခ်က္၏ ၅၀% ကို ျပည္သူ႕၀န္ေဆာင္မႈအသံလႊင့္ဌာနမ်ား ( Public Servide Broadcasters ) ျဖစ္သည့္ ဒိန္းမတ္ေရဒီယိုႏွင့္ ဒိန္းမတ္ရုပ္သံေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႕က ၂၉ % ႏွင့္ TV2 ရုပ္သံလိုင္းက ၂၁% ထည့္္၀င္ေပးရသည္။ က်န္ ၅၀% ကို သတင္းစာထုတ္ေ၀သူမ်ားအသင္းက ၄၁ %၊ မဂၢဇင္းထုတ္ေ၀သူမ်ားအသင္းက ၃%၊ ေဒသႏၲရသတင္းစာမ်ား ( Regional and Local ) က ၃% ႏွင့္ ပံုႏိွပ္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားက ၃% ထည့္၀င္ရသည္။
နယ္သာလန္စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအတြက္လိုအပ္ေသာရန္ပံုေငြကို စာနယ္ဇင္းေဖာင္ေဒးရွင္း ပံ့ပိုးေပးသည္။ ထိုေဖာင္ေဒး ရွင္းအတြက္လိုအပ္ေသာရန္ပံုေငြမ်ားကို စာနယ္ဇင္းအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ၁၃%၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ၈၇% ထည့္၀င္ရသည္။
အင္ဒိုနီးရွား စာနယ္ဇင္းေကာင္စီကေတာ့ ရန္ပံုေငြထည့္၀င္ရမည့္ရာခုိင္ႏႈန္းကို သတ္မွတ္ျခင္းမရိွဘဲ ပံုႏိွပ္မီဒီယာဥပေဒတြင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအေနျဖင့္ စာနယ္ဇင္းထုတ္ေ၀သူအဖြဲ႕စည္းမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရ/ အလႈရွင္မ်ား ထံက ေႏွာင္ၾကိဳးမဲ့အကူအညီမ်ားကို ရယူရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
အိႏိၵယစာနယ္ဇင္းေကာင္စီကမူ လိုအပ္ေသာ ရန္ပံုေငြကို ေစာင္ေရငါးေထာင္ႏွင့္အထက္ထုတ္ေ၀ေသာ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ားထံမွ ေစာင္ေရေပၚမူတည္ျပီး အခ်ိဳးက်အခြန္ေကာက္ခံစုေဆာင္းသည္။ အကယ္၍ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျပခဲ့လွ်င္ လုိအပ္ေသာေငြကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက ျဖည့္ဆည္းေပးသည္။
စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္၊ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ျပည္သူမ်ား၏ အမွန္တရားသိပိုင္ခြင့္မ်ားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီမ်ားသည္ အေရးၾကီးသည့္ အခန္းကပါ၀င္ေနပါသည္။ သို႕ေသာ္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီတစ္ခုအေနျဖင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္လိုသည္ဆိုလွ်င္ လံုေလာက္ သည့္ ရန္ပံုေငြရိွဖို႕လိုသည္။ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ လြတ္လပ္မႈကိုမထိခိုက္ေစပဲ လံုေလာက္သည့္ရန္ပံုေငြရရိွေအာင္မည္ကဲ့သုိ႕ ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုသည္မွာ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီဖြဲ႕စည္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အေရးအၾကီးဆံုးအခ်က္ျဖစ္သည္ဟုပင္ ဆိုခ်င္ပါသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
ရဲထြဋ္
အပုိင္း ၁ လင့္ - http://www.irrawaddyblog.com/2012/05/blog-post_1299.html
~
ဟုိတစ္ခါ eleven editor ေ၀ၿဖိဳး စြပ္စြဲ သြားတဲ့ .. စစ္ေအာင္ (sit aung) ဆုိတဲ့ အေကာင့္နဲ႕ ..ဦးရဲထြဋ္ အေကာင့္က..တစ္ခုတည္း..မဟုတ္ေတာင္.. သူတုိ႕ တစ္ဖြဲ႕တည္းပဲ ျဖစ္မယ္ဗ်..သူတုိ႕ စာေရးသားပုံ ေတြ facebook လင့္ ေတြကုိ...ၾကည့္ရင္...နည္းနည္း ထင္ရွားေနတယ္...