ႏုိင္ငံရဲ႕ အေရးအႀကီးဆံုး ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဖုိရမ္

၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏုိင္ ေဟာေျပာစဥ္၊ ဓာတ္ပံု- ၈၈ မ်ိဳးဆက္ 

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဖြဲ႔ ၁၄ ဖြဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဒီမုိကေရစီစနစ္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပညာေရးဆုိင္ရာ ပထမဆံုးေသာ ပညာေရးျပဳျပ္င္ေျပာင္းလဲမႈ ဆုိင္ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို ေအာက္တုိဘာလ ၇ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့ၿပီး သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တခု ထုတ္ျပန္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုုင္ငံ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြ 

သတင္းထုုတ္ျပန္ခ်က္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ပညာေရးတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုိအပ္ေနပါသည္။ အစိုးရကလည္း ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရန္ ႀကံဆေနသည္။

ေအာက္တုိဘာ ၆-၇၊ ၂၀၁၂၊ ခရစ္ယာန္ဓမၼတကၠသုိလ္ အင္းစိန္တြင္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဆုိင္ရာ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္အတြက္ ျမန္မာ့ပညာေရး ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိး တက္ေအာင္ 
ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ဗုဒၶ ဘာသာႏွင့္ ခရစ္ယာန္ ပညာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ တုိင္းရင္းသားပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၊ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စသည္) ႏွင့္ ပညာေရးကုိ စိတ္ဝင္ စား ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ ပညာေရးကၽြမ္းက်င္သူ ပုဂၢဳိလ္မ်ား သည္ ပညာေရး ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု ျပဳလုပ္ၾကသည္။

 ေဆြးေႏြးပြဲေဆာင္ရြက္ပုံမွာ အားလုံးကရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ တန္းတူ ရည္တူ ပါဝင္ေဆြးေႏြး ဆုံးျဖတ္ေသာ ဒီမုိကေရစီနည္းက်ေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြးပြဲမွ ထြက္ေပၚလာေသာေအာက္ပါ ရလဒ္မ်ား ကုိ ျပည္သူလူထု၊ လႊတ္ေတာ္၊ အစိုုးရ၊ မီဒီယာႏွင့္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား အားလုံးသုိ႕ တင္ျပမည္ျဖစ္သည္။ 

၁။ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္စီမံခန္႕ခဲြမႈ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင္႕ရရွိေရးဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္ 
ေအာက္တြင္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း ပါဝင္ ေဆြးေႏြးသူမ်ားမွ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို အၾကံဳၿပဳတင္ၿပခဲ႕ၾကပါသည္။ 

၁။ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈ႕ကင္းလြတ္ေသာ ပညာေရး စီမံခန္႕ခြဲမႈ႕မ်ားရရွိရန္။ 

၂။ ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာလြတ္လပ္ခြင္႕ ရရွိရန္။ 

၃။ ပညာရွင္မ်ားအား လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင္႕ေပးရန္။ 
ဆရာ၊ဆရာမမ်ား၏သင္ၾကားမႈ၊ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ား၏သင္ယူမႈဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႕ခြဲခြင့္ေပးရန္။ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ မႈကင္းေသာ လြတ္လပ္မႈၿဖစ္ေစရန္။ 

၄။ သုေတသနေလ႕လာမႈ႕မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ၿပဳလုပ္ပိုင္ခြင္႕ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာတင္ျပခြင့္ရွိရန္။ 

၅။ ၿပည္သူလူထု၏ လြတ္လပ္စြာ ပညားေရးလုပ္ေဆာင္ခြင့္ႏွင့္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ေပးရန္။ 

၆။ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပညာေရးဥပေဒတစ္ရပ္ျပ ာန္းေပးရန္။ 

ရ။ ဖြ႕ဲစည္းအုုပ္ခ်ဳပ္ပံုုအေျခခံဥပေဒမွ ပညာေရးႏွင့္သက္ဆိုုင္ေသာဥပေဒမ်ားအား ျပင္ဆင္ေပးရန္။ 

၂။ အေျခခံပညာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မသင္မေနရ အခမဲ့ပညာေရး

မသင္မေနရပညာေရးႏွင့္ အခမဲ့ပညာေရးစနစ္ကို အေျခခံပညာျပီးဆံုးသည္အထိ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ရန္ 

ေက်ာင္းအေရအတြက္၊ စာသင္ခန္းအေရအတြက္၊ အက်ယ္အ၀န္း၊ သင္ၾကားသင္ယူမႈ အေထာက္အကူပစ ည္း၊ လံုေလာက္စြာရရွိရန္  အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေသာကေလးမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေက်ာင္း အေဆာက္အဦး (Universal Design) ႏွင့္ ပစၥည္းကိရိယာမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္ေသာဆရာမ်ား စီစဥ္ေပးရန္။

ဆရာေက်ာင္းသားအခ်ိဳး၊ ႏွင့္ ေက်ာင္းသားအေရအတြက္- စာသင္ခန္းအရြယ္အစားတို႔ကို မွ်တမႈ ရွိေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေရးဆြဲမႈ၊ ေဒသလိုက္ဖြံျဖိဳးမႈႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံု ပါဝင္ေသာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေရးဆြဲရန္၊ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေရးဆြဲရာတြင္ ျပည္သူလူထုုလက္ခံေသာ အမ်ိဳးသားပညာေရးမူဝါဒႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း လမ္းညႊန္ကို အေျခခံရန္ ၀ိဇၨာ၊ သိပၸံ မခြဲဘဲ အေျခခံ ပညာဆံုးသည္အထိ သင္ၾကားရန္။ ပညာေရး မူ၀ါဒ ေရးဆြဲရာတြင္ ပညာေရးႏွင့္ သက္ဆိုုင္သူအားလံုုး ပါဝင္ခြင့္ရွိရန္။ ဆရာ/မ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားေရး၊ လြတ္လပ္ေသာ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာ္မတီမ်ားမွ ဆရာ/မ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားမႈအား သက္ဆိုင္ရာေဒသအသီးသီးအလိုက္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရရန္ 
ေကာ္မတီမ်ားမွ ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ လိုအပ္ေသာဘာသာရပ္အလိုက္ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ခန္႔ထားရန္ႏွင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားအား ခြဲျခားသည့္မူ၀ါဒမ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္၊ ေက်ာင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာ္မတီ တြင္ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းပါ၀င္ခြင့္ေပးရန္၊ 

မူျပ၊ အလယ္ျပ စသည္မသတ္မွတ္ဘဲ အထူးျပဳဘာသာအေနႏွင့္ခန္႔ထားရန္၊ အေျခခံလစာရိကၡာ၊ တန္းတူ အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ရွိရန္ 

တာ၀န္ႏွင့္ရပိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ ထိန္းကြပ္ေပးေသာဥပေဒကို သတ္မွတ္ရန္ ဆရာအတတ္သင္တန္းမ်ားႏွင့္ သင္ၾကားနည္းစနစ္၊ ကေလးကိုယ္တိုင္ ဆင္ျခင္စဥ္းစား၊ ပါ၀င္သည့္ သင္ယူမႈကိုုဗဟုိျပဳေသာ Learning –centered ကို အားေပးရန္၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား သင္ၾကားနည္းေရြးခ်ယ္ခြင့္ကို လြတ္လပ္စြာရရန္။ 

ဘ/က၊ ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ားမွ ဆရာ/မ မ်ားလည္း သင္ၾကားနည္းသင္တန္းမ်ားတြင္ တတ္ေရာက္ခြင့္ရန္။ 

မူ/လယ္/ထက္ အဆင့္အသီးသီးအတြက္ သင္ၾကားနည္းစနစ္မ်ားဆည္းပူးသင္ယူျပီး လက္ေတြ႕သင္ၾကားမႈ ကိုု ေဆာင္ရြက္ေစ၍ ေလ့က်င့္ျပီးမွ လုပ္ငန္းခြင္ ၀င္ရန္။ စစ္ေဆးျခင္း။ စာေမးပြဲ ဗဟုိျပဳ စနစ္အစား သင္ယူ မႈကိုု အားေပးေသာစစ္ေဆးနည္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏လုုပ္ေဆာင္မႈကိုုပါ စစ္ေဆးအကဲျဖတ္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကိုု အသံုုးျပဳရန္။ 

အေျခခံပညာျပီးဆံုးသူမ်ား မိမိတတ္ေရာက္လိုေသာ၊ တကၠသိုလ္ကို မိမိစိတ္၀င္စားမႈအေလ်ာက္ ၀င္ေရာက္ေျဖဆို ခြင့္ရရွိရန္။ အျခားအၾကံျပဳခ်က္မ်ား၊ ပညာေရးအသံုးစရိတ္ တိုးျမွင့္ေပးရန္၊ အေျခခံ ပညာႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏို္င္ရန္ ေထာက္ပံ့မႈ အျပည့္အ၀ေပး၍ သုေတသနေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာတင္ျပခြင့္ ေပးျပီး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုပ္ရန္၊ 
အေျခခံပညာႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ပညာေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္၊ လက္ရွိေက်ာင္းေကာင္စီမ်ားဖ်က္သိမ္း၍ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ရရန္ ၊ အေျခခံပညာကိုု ပထမတန္းမွဆယ့္ႏွစ္တန္းအထိ ဆယ္ႏွစ္ႏွစ္ထားရွိရန္ (ဥပမာ-၆-၃-၃ စံနစ္) 



၃။ တကၠသိုုလ္ပညာျပဳျပင္ေရး 

 1. တကၠသုိလ္၏ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္ခြင့္ (Autonomy) ကုိ ဥပေဒျပ ာန္းေပးရန္။ 

2. ပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ (၆) လအတြင္း ျပည္သူလူထုုထံ ခ်ျပရန္ 

3. ပြင့္လင္းျမင္သာ၍ အားလုံးပါဝင္ေသာ ပညာေရးဆိုုင္ရာေဆြးေႏြးပဲြကုိ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္။


4. ေက်ာင္းသားသမဂၢအပါအ၀င္ ေက်ာင္းသားအသင္းအဖဲြ႕မ်ားကိုု လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႕စည္းခြင့္ေပးရန္။
 5. ေက်ာင္းသားမ်ား ေနထုိင္ရန္အေဆာင္၊ သြားလာလြယ္ကူမႈကို စီမံေပးေသာ တကၠသုိလ္မ်ားျဖစ္ရန္၊ 

6. အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူမ်ား မိမိယံုၾကည္ႏွစ္သက္ရာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာပါ၀င္ခြင့္ရရန္။ 


၄။ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာေရး

လူတိုင္း အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာရပ္ကို ရရွိႏိုုင္သည့္ ပညာေရးစံနစ္ျဖစ္ရန္။ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာ ဆရာအတတ္သင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာေရးကို သင္ၾကားႏိုင္ရန္အတြက္ အေျခခံေကာင္းအျဖစ္ မသင္မေနရ ပညာေရးစနစ္ကို အေျခခံပညာျပီဆံုုးသည္အထိ သတ္မွတ္ျပီး အလယ္တန္းျပီးပါက အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းပညာမ်ား သင္ယူလိုုပါက သင္ႏိုုင္ေအာင္ ဖန္းတီးေပးရန္။ 


အထက္ေဖၚျပပါ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ရန္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာေရး က႑ အတြက္ လုိအပ္ေသာ Budget တိုးျမွင့္ျဖည့္တင္းေပးရန္။ 


အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း သင္တန္းမ်ားတြင္ ဘာသာရပ္အလိုက္ ကြ်မ္းက်င္မႈ႔အဆင့္အတန္းကို သတ္မွတ္၍ ေအာင္လက္မွတ္ထုတ္ေပးျခင္း၊ ထိုေအာင္လက္မွတ္ျဖင့္သာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးျခင္း ကို ျပဌာန္းေပးရန္။


လႊတ္ေတာ္တြင္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာရပ္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး ကိုု ေဆာင္ရြက္ မည့္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ ထားရွိရန္။ စာေတြ႕လက္ေတြ႕အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းဆိုုင္ရာပညာရပ္မ်ားသင္ယူခဲ့ေသာေက်ာင္းသားမ်ား တကၠသိုုလ္ ပညာ ဆည္းပူး ႏိုုင္ရန္အတြက္ လမ္းဖြင့္ထားရန္။ 

၂) ရပ္ရြာအေၿခၿပဳ (community base) အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္အတြက္ ဥပေဒျပ ာန္းရန္။ 

 ၃) အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္မ်ားမွာ 
ၿမိဳ႕ေနလူထုအတြက္သာမက ေက်းလက္ေတာရြာေနၿပည္သူမ်ားအတြက္ပါ ေဆာင္ရြက္ရန္။ 

 ၅။ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ရည္ရြယ္ခ်က္။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေဆာင္ရြက္ေနေသာေက်ာင္းျပင္ပညာေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လိုအပ္ခ်က္တစ္ရပ္အေနျဖစ္ စနစ္တက်ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္၊၊ 

၁။ ေက်ာင္းျပင္ပပညာေရး၏ အေရးပါပံုကို အစိုးရႏွင္႔ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးမွ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္လာ ေအာင္ အသိေပးတိုက္တြန္းရန္ (Advocacy)။ 

၂။ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးကို ႏုိင္ငံေတာ္မွ ဦးေဆာင္ျပီး မူ၀ါဒခ် (Budget, Assessments, Inclusive, Quality Control, Process, Universal Assess, Child Rights) မွတ္ရန္၊ နည္းဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ရန္ ႏွင္႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ျခင္းကို အသိအမွတ္ျပဳရန္။ 

၃။ေက်ာင္းျပင္ပပညာေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မည္႔ ဦးစီး ာန/အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုကိုထူေထာင္ ရန္။ ၄။ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ကေလးသူငယ္မ်ား။ 
၄။  ပညာသင္ယူမႈ အေျခအေနကို စစ္တမ္းေကာက္ယူရန္ ေက်ာင္းေနကေလး၊ေက်ာင္းမေနႏိုင္ေသာ ကေလး၊ ေက်ာင္းထြက္ကေလး)။ 

၅။ ရပ္ရြာအေျချပဳ သင္ၾကားမႈ/သင္ယူမွု (ရပ္ရြာပညာ ပေဒသာ ေနရာမ်ား (Community Learning Center ေဖာ္ထုတ္ဖြင္႔လွစ္ရန္။ 

၆။ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို အစိုးရႏွင္႔ ပြင္႔လင္းလြတ္လပ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင္႔ျပဳရန္။ 


၆။ ဘုုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ပညာေရး 


၁။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးအတြက္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ေကာ္မတီအသစ္ဖြဲ႔စည္းရန္။ ၂။ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးညီလာခံက်င္းပရန္။  

၃။ န၀မတန္းေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ႏွစ္မက်ဘဲ(ႏွစ္မျခားဘဲ ျပင္ပေျဖဆိုခြင့္ျပဳရန္။ 
၄။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးေက်ာင္းမ်ားကို ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားကဲ့သို႔ အလယ္တန္း ၊ အထက္တန္း ႏွင့္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းမ်ားဖြင့္လွစ္ခြင္႔ေပးရန္။ 

၅။ အႀကီးတန္းေအာင္ျမင္ၿပီးေသာ သံ ာေတာ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား ကို တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲႏွင့္အညီ တန္းတူထား၍ မည္သည့္တကၠသိုလ္တြင္မဆို ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲမ်ားကို ေျဖဆိုခြင့္ျပဳရန္။ 

၆။ ပထမျပန္ အငယ္ ၊ အလတ္ ၊ အႀကီးတန္းတုိ႕တြင္ အဂၤလိပ္စာႏွင့္ သခ်ၤာ ဘာသာရပ္တုိ႕ကုိ ထည့္သြင္းသင္ၾကားေပးရန္ 

၇။ ဘာသာေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ပညာေရးလုုပ္ငန္းမ်ား 


1. ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ပညာေရးအသြင္ေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ ျပဳရန္။ 
2. ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ဖြင္႔လွစ္ေသာ ဓမၼေက်ာင္း (Dhamma School) မ်ားကို အစိုးရမွအသိအမွတ္ျပဳရန္။ 
3. ထိုရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားနွင္႔ သက္ဆိုင္ေသာ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ ဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္းမ်ားကို ထည္႔သြင္း စဥ္းစားရန္။ 


၈။ တိုုင္းရင္းသားဘာသာစကားႏွင့္ပညာေရး

 မိခင္ဘာသာစကား၊ ႏိုုင္ငံသံုုးဘာသာစကား၊ ႏိုင္ငံတကာသံုးဘာသာစကား (၃)မ်ိဳးတို႕ကို မူ၀ါဒခ်မွတ္ရန္။ 

တိုုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ဗ ိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုေလ်ာ့ခ်ေသာ ပညာေရးစနစ္ကို ၿပဌာန္းေပးရန္။ တိုင္းရင္းသားကေလးမ်ားအားလံုး တန္းတူပညာေရး အခြင့္အလမ္းမ်ားကိုခံစားခြင့္ရရိွရန္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားေဒသရွိ အေၿခခံပညာမူလတန္းအဆင့္တြင္ မိခင္ဘာသာစကားကို သင္ၾကားမႈစကား အၿဖစ္ အသံုးၿပဳရန္။ 
တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ သမိုင္း၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရန္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတြင္ဘာသာရပ္တစ္ခုအၿဖစ္ သင္ၾကားခြင့္ၿပဳရန္။ အေၿခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ တကၠသိုလ္သင္ယူခြင့္ ဆံုးရံႈးေနသူမ်ားအတြက္ သတ္မွတ္စံစာေမးပြဲ ေၿဖဆိုခြင့္ၿပဳ၍ အဆင့္ၿမင့္ပညာကို ဆက္လက္သင္ယူခြင့္ ဖန္တီးေပးရန္။ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာေက်ာင္း ႏွင့္ပညာေရးစနစ္မ်ားကို အစိုးရမွဥပေဒၿပဳ၍ တရား၀င္ အသိအမွတ္ၿပဳေပးရန္။ 


၉ ။ ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ား

ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ားအား တရား၀င္မွတ္ပံုတင္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳရန္ 
အတန္းတင္ေပးႏုိင္သည့္ ပညာေရးေက်ာင္းမ်ားအၿဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ ကုိယ္ပုိင္သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ား ျပဌ ာန္းသင္ၾကားခြင့္ျပဳရန္ ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ားမွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ အရည္အေသြးကို အျခားမည္သည့္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္မဆုိ ခ်ိတ္ဆက္သင္ၾကားခြင့္ရရွိရန္ ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ားအားလံုးပါ၀င္သည့္ လြတ္လပ္ေသာ ပညာေရးေကာ္မတီတခု ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳရန္ ပညာဒါနေက်ာင္းမ်ားတြင္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာ၊ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာမ်ား အၿပင္ ေက်ာင္းၿပင္ပ ပညာေရးကိုပါ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳရန္ 


၁၀။ ပုဂၢလိကပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး 

၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရးတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာပညာေရးေပၚထြန္းရန္ အတြက္ ပုဂၢလိကပညာေရးအခန္းက႑ ရွိရန္။ 

၂။ တည္ဆဲျဖစ္ေသာ၁၉၈၄-ဘာသာရပ္သင္ကိုယ္ပိုင္သင္တန္း(က် ရွင္)ဥပေဒ ႏွင့္ ၂၀၁၁-ကိုယ္ ပိုင္ေက်ာင္း မွတ္ပံုတင္ဥပေဒတို႔တြင္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ မပတ္သက္ရ၊ ဘာသာေရးမသင္ၾကားရ စေသာကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ ဥပေဒျပဳ ျပင္ဆင္ေပးရန္။ 

၃။ ပုဂၢလိက ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားအေနျဖင့္ ဘတ္ဂ်က္မ်ားမွ ေငြလံုးေငြရင္း ထုတ္ေခ်းျခင္း၊ ေျမငွားေပး
ျခင္း၊ ပညာေရး ဌာနက လက္ေတြ႔အသံုးမျပဳႏိုင္သည့္အေဆာက္အအံုမ်ား ငွားရမ္းေပးျခင္းမ်ား ျပဳရန္။ 

၄။လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ႏိုင္ငံတကာပညာေရးသင္ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားကိုလက္ရွိ အစိုးရပညာေရးစနစ္ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ျခင္းကို လမ္းဖြင့္ေပးရန္။ 

၅။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားကိုစစ္ေဆးထိမ္းကြပ္ဖို႔ လြတ္လပ္ေသာပုဂၢလိကပညာေရးေကာင္စီ တစ္ရပ္ရရွိရန္။ 

၆။ လြတ္လပ္ေသာပညာရွင္မ်ားကိုအေျချပဳဖြဲ႔စည္းေသာပုဂၢလိကပညာေရး ေကာင္စီသာ ႀကီးၾကပ္ခြင့္ေပးရန္။ 

၇။ ႏိုင္ငံတကာမွ ပညာေရးဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမ်ား (ဥပမာ တကၠသိုလ္မ်ား၊ ေကာလိပ္မ်ားကို လာေရာက္ဖြင့္ လွစ္ျခင္း) ကို ခြင့္ျပဳရန္္။ 

၈။ ပုဂၢလိကကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒမ်ား၊ ပုဂၢလိကတကၠသိုလ္၊ေကာလိပ္ဥပေဒမ်ားေရးဆဲြရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္အစိုးရမွတာ၀န္ရွိသူမ်ားသာမက အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းအသီးသီးမွ ပုဂၢလိကပညာရွင္မ်ား၊ ပညာေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ားမွ ပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ ပညာေရးစိတ္၀င္စားသူမ်ားအလႊာစံု ပါ၀င္ရန္ခြင့္ျပဳသင့္သည္။