တ႐ုတ္ မီဒီယာေတြက ျမန္မာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္လာမႈကို အားက်

လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၁ ရက္က ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ သတင္းစာ ၄ ေစာင္ စတင္ ထုတ္ေ၀လာတဲ့အခါ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ မီဒီယာ ေလာကမွာလည္း စိတ္လႈပ္ရွားၿပီး အားက်ေနၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာအစုိးရဟာ စာေပစိစစ္ေရး ဆင္ဆာဘုတ္အဖြဲ႔ကို ယမန္ႏွစ္က ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပဳလုိက္တဲ့အေပၚ တ႐ုတ္ မီဒီယာသမားေတြက ျမန္မာကို အားက်ၿပီး ပီကင္းသတင္းစာ၊ ပီကင္းတုိင္းမ္၊ ဆုိင္နာ အြန္လိုင္းသတင္းေတြမွာ အားတက္သေရာ ေရးသားလာၾကတယ္လုိ႔ South China Morning Post အြန္လုိင္း သတင္းတပုဒ္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ တ႐ုပ္ႏိုင္ငံမွာ သတင္းစာထုတ္ေ၀ဖုိ႔ သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ က ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ အခြင့္အေရးကို လက္ေတြ႔မွာ က်င့္သံုးလို႔ မရဘဲ တသီးပုဂၢလေတြထုတ္မယ္ဆုိရင္ ကန္႔သတ္တားျမစ္တာေတြရွိၿပီး အျပစ္ဒဏ္လည္း သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ပဲ China’s Southern Weekly မွာ ႏွစ္သစ္ကူးအတြက္ အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္မွာ ေခါင္းစဥ္ အေနနဲ႔ “China’s deram: the dream of constitutionalism” လုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့လို႔ ဆင္ဆာထိသြားခဲ့ရပါတယ္။

ဒါကိုဘဲ အယ္ဒီတာက ပါတီကို နည္းနည္း ခ်ီးမြမ္းဟန္ ျပန္ေရးၿပီး ငါတုိ႔ အိမ္မက္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အရင္ကထက္ ပုိနီးလာၿပီလို႔ ေခါင္းစဥ္ကို ေျပာင္းေရး လိုက္ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

ဒီလိုျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း သတင္းသမားေတြ၊ အယ္ဒီတာေတြ၊ စိတ္၀င္စားသူေတြက ပါတီရဲ႕ မီဒီယာ ဆင္ဆာလုပ္ေနတဲ့ ကိစၥကုိ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ဖုိ႔ Southern Weekly နဲ႔ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကပါတယ္။

“ဒီ (လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေ၀ခြင့္) ဟာ တကယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အိပ္မက္ပါဘပဲ” လုိ႔ Netizen က ေရး ထားၿပီး တကယ္လည္း တ႐ုတ္သတင္း အယ္ဒီတာေတြလည္း ဒီအိပ္မက္ကို ေထြးေပြ႔ထားၾကပါတယ္။

တ႐ုတ္ မီဒီယာသမားေတြ အားက်ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တခ်ိန္ကေတာ့ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလြန္အနိမ့္ဆံုး အဆင့္မွာပဲ ရွိခဲ့ဖူးတာပါ။ ျမန္မာ သတင္းသမား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း နာမည္ဆုိးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္လို အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ႏွစ္ ရွည္လမ်ားေနခဲ့ၾကရပါေသးတယ္။

အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ စုစု ေပါင္း ၁၉ ႏွစ္နီးပါး ေနခဲ့ရသူ ၀ါရင့္ သတင္းစာဆရာႀကီး ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္က တ႐ုတ္ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အားက်တဲ့ သာဓကေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ဖူးၿပီး အထင္အရွားျဖစ္ရပ္ေတြထဲမွာ ၁၉၈၈ ခု ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီးၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ တီအင္နမင္ အေရးအခင္းလုိမ်ိဳးပါ၀င္ေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္ သတင္း သမားေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက သတင္းစာ ထုတ္ခြင့္ရတဲ့ အေျခအေန အေသးစိပ္ကို ေသခ်ာ ဆန္းစစ္သင့္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။

ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ ၁၆ ေစာင္ အခုျပန္လည္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရတာက တခ်ိန္က သတင္းစားေတြက ၀ိုင္းၿပီး ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကန္႔သတ္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာေၾကာင့္ ေရးသားတဲ့ အပိုင္းမွာလည္း  ေျမစမ္း ခရမ္းပ်ဳိးသြားေနရတာပါလုိ႔ ဦး၀င္းတင္က ဆုိပါတယ္။

“ဒီလိုခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္ရွိေနတဲ့ အေနအထားဟာ က်ေနာ္ေျပာသလုိ တ႐ုတ္ျပည္က အားက်တယ္ဆုိတာ ေပၚထြက္လာတဲ့ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရတယ္တခုတည္းကို ၾကည့္ၿပီး ေျပာလုိ႔ မရဘူး။ အေရးအသား လြတ္လပ္ခြင့္အရေရာ ဒီသတင္းစာေတြဟာ သတင္းစာပီပီသသနဲ႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္လုိ႔ရတဲ့ သတင္းစာေတြ ျဖစ္ႏိုင္မလားဆုိတာ အမ်ားႀကီး သံသယ ရွိစရာအေျခအေနပဲ” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

ျပည္ပမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာ အေျခစိုက္ခဲ့ၾကရၿပီးေနာက္ ဧရာဝတီ အပါအဝင္ မီဒီယာေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ႐ံုးျပန္စိုက္ခြင့္ရၿပီး သတင္းလုပ္ငန္းေတြ လည္ပတ္ေနၾကတာကိုလည္း တ႐ုတ္သတင္းစာတခ်ိဳ႕က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလက ေထာက္ျပၿပီး အားက်ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။

အခုလို ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြ ျပန္လည္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ေပးလုိက္ျခင္းဟာ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ ေျခလွမ္းသစ္ တရပ္ကုိ လွမ္းလုိက္တာပဲလုိ႔ မႏၱေလး တကၠသိုလ္ ႐ူပေဗဒ ဌာန ပါေမာကၡေဟာင္း ဦးလွျမင့္က ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။

“ဒါက ဧရာမ ေျခလွမ္းတခုအျဖစ္ ေရွ႕တုိးေဆာင္ရြက္လုိက္တာပါပဲ” ဟု သူက ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရၾကတဲ့ သတင္းစာ ၁၆ ေစာင္ထဲမွာ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေ၀မႈပဲ ပါ၀င္ေသးၿပီး တုိင္းရင္းသား ဘာသာ သတင္းစာ တေစာင္မွ ပါမလာေသးပါဘူး။

တ႐ုတ္သတင္းစာတေစာင္ရဲ႕အဆုိ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္စကားေျပာသူ အနည္းဆံုး ၂ သန္းကေန ၃ သန္းထိရွိတယ္လုိ႔ ခန္႔ မွန္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ဘာသာနဲ႔ သတင္းစာမ်ိဳးေတာ့ ထြက္ေပၚျခင္း မရွိေသးဘူး လို႔ ေရးထားပါတယ္။

လင္းသန္႔
ဓာတ္ပံု - ေဂ်ပိုင္ / ဧရာဝတီ