HIV ႏွင့္ ေနထုိင္သူတုိ႔ရဲ႕ အသံမ်ား

 ~



HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ားအား ခြဲျခားႏိွမ္ခ်ဆက္ဆံမႈသည္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္၌သာမက ဝန္ထမ္းတခ်ိဳ႕ၾကားတြင္ပါ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ဝန္ထမ္းမ်ားလိုက္နာရမည့္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာညႊန္ၾကားခ်က္တရပ္ ထုတ္ျပန္ေပးရန္  HIV ႏွင့္ေနထိုင္သူမ်ားကြန္ရက္က  အစုိးရကုိ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။


ရန္ကုန္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္  ေဆြးေႏြးပဲြ (ဓာတ္ပုံ - ျမတ္စုမြန္/ဧရာ၀တီ)

တနလၤာ ႏွင့့္ အဂၤါေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ HIV ႏွင့္ ေနထုိင္သူမ်ား၏ ၇ႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းမ်ားမွ တက္ေရာက္လာသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂ဝ၅ဦးက အထက္ပါအခ်က္ အပါအဝင္ ေတာင္းဆိုခ်က္ ၆ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

“ေဆးရံုမွာ ခြဲစိတ္ကုသမႈလုပ္ရတယ္ဆိုရင္ HIV ပိုး ရွိတဲ့လူကို အျခားသူထက္ ကုန္က်စရိတ္ ၂ ဆ ေတာင္းတာမ်ိဳးရွိေနတယ္” ဟု မေကြးတိုင္းကိုယ္စားလွယ္တဦးက ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ေျပာျပသည္။ 

ထို႔ျပင္ အစိုးရေဆးရံုတြင္ HIV ပိုးရွိၿပီး ေဆးရံုတက္ေရာက္သူမ်ားအား ေလေကာင္းေလသန္႔ မရေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနရာခ်ထားျခင္း၊ ေဆးရံုအိမ္သာသို႔သြားသည့္လမ္းတြင္ ေနရာခ်ထားျခင္းစသည့္ ခြဲျခားမႈမ်ား၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္အပ္သည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းအေျဖမ်ားကို လွ်ိဳ႕ဝွက္မထားျခင္းတုိ႔ကုိ ႀကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း တက္ေရာက္လာသူမ်ားက ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ညႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ေပးပါက ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ေလ်ာ့က်လာမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ HIV ကူးစက္ခံထားရသူမ်ားအၾကားတြင္ အရည္အေသြးျပည့္မီေသာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ပိုမိုရရွိေစရန္ လိုအပ္ေနျခင္း၊ 
HIV ေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ထိခုိက္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း နစ္နာ ဆံုးရႈံးျခင္း စသည့္ အခက္အခဲမ်ားရွိေနေၾကာင္းလည္း တက္ေရာက္လာသူမ်ား၏ ေဆြးေႏြးခ်က္အရ သိရသည္။

လူတိုင္း ေဆးဝါးရရွိေရးအတြက္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ ART စင္တာမ်ား တိုးခ်႕ဲျခင္းကို စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ HIV ပိုးရွိသူတုိ႔၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ခြင့္ရရန္လည္း ေတာင္းဆိုထားသည္။ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသူတုိ႔က  ေဆးဝါးႏွင့္က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈေပးေနသည့္ ဌာနမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ေဆးဝါးထုတ္ယူေနသူတုိ႔၏ ARV ဖိုင္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုးေနျခင္း၊
ေဆးရံုမ်ားတြင္ HIV ပိုးရွိသူတုိ႔ကုိ ကုိးေပပတ္လည္ အခန္းက်ဥ္းထဲတြင္ စုၿပံဳေနရာခ်ထားသက့ဲသုိ႔ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးမႈပိုင္း အားနည္းေနျခင္း၊
စသျဖင့္ အခက္အခဲမ်ား ေတြ႔ေနရေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကသည္။

  ျပည္ၿမိဳ႕တြင္  CD4 စက္၏အေျဖမွန္ကန္မႈမရွိျခင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ဒုတိယအဆင့္ ေဆးေသာက္သံုးေနသူ(Second Line) မ်ား အတြက္ ေဆးဝါး ျပတ္လပ္ေနျခင္း၊
 သာယာဝတီၿမိဳ႕တြင္ HIV ကူးစက္ခံထားရသူ ၃ဝဝ ေက်ာ္ရွိေနေသာ္လည္း National AIDS Program Team မရွိျခင္း စသည့္ အခက္အခဲမ်ားကိုလည္း အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

• က်န္းမာေရးဌာနကုိယ္စားလွယ္၏ ေျပာဆုိခ်က္

ေဆြးေႏြးပြဲသို႔တက္ေရာက္လာသည့္ က်န္းမာေရးဦးစီး႒ာန၊ National AIDS Program မွ ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႔ကလည္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး႒ာနဘက္မွ ျပင္ဆင္ထားမႈ အေျခအေနမ်ားကို ရွင္းျပခဲ့သည္။

“သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြမွာ HIV ပိုး စစ္ေဆးျခင္း၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ ပိုလုပ္သြားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
အခု က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး႒ာန ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ CD4 စက္ အလံုး ၄ဝ မွာထားတယ္” ဟု ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႔က ေျပာသည္။

“HIV ပိုးစစ္တဲ့ စက္ေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွိလာေအာင္ လုပ္မယ္။
ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ သားဖြားဆရာမေတြကေတာင္ စစ္ႏုိင္ေအာင္ သူတို႔ကို သင္တန္းေတြေပးမယ္”

ေဒါက္တာမ်ိဳးသန္႔၏ေျပာၾကားခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ARV Centre ေပါင္း ၅၅ ခုက  ARV ေဆး လိုအပ္ေနသူမ်ား၏ ၄၃% ကို
ေဆးေပးေနေၾကာင္း၊  ၂ဝ၁၆ တြင္ ၈၅% အထိ ေပးႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။

• MPG ကြန္ရက္အေၾကာင္း

ႏွစ္ရက္ၾကာေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာႏိုင္ငံ HIVႏွင့္ ေနထုိင္သူမ်ားကြန္ရက္(MPG) က ဦးေဆာင္ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

MPG သည္ ၂ဝဝ၅ တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ၿပီး၊ နယ္အသီးသီးမွ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးအဖြဲ႔ေပါင္း ၁၅၉ ဖြဲ႔ျဖင့္ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္ထားကာ လက္ရွိတြင္ ကြန္ရက္ဝင္ေပါင္း ၉,ဝဝဝ နီးပါး ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

• ကိန္းဂဏန္းမ်ား

 ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္  HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူ အေရအတြက္မွာ ၂ဝ၁၃ တြင္ ၁၉၈,၈၁၁ ဦးရွိၿပီး၊ ART ေဆးဝါးလိုအပ္သူ ၁၂၅,ဝ၄၃ ဦး ရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊
ယခုႏွစ္တြင္ ARV ေဆးဝါး လိုအပ္သူမ်ား၏ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ေဆးဝါးေပးႏိုင္ရန္ လ်ာထားေၾကာင္း
 မတ္လတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ က်န္းမာေရးဦးစီး႒ာန National AIDS Program ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝး ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

ျမတ္စုမြန္ ~ 

• ဧရာ၀တီ Facebook / ဧရာဝတီ Twitter

.