ဓာတ္ခြဲခန္း၌ အခ်စ္ကို တုိင္းတာျခင္း

ေမာင္ပုဆိုးၾကမ္း ~

အခ်စ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူေတြရဲ႕ ခံစားျပဳမူပံုေတြကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရတာ အခက္အခဲဆံုးပညာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သိပၸံ ပညာရွင္ေတြဟာ အဲဒီစိန္ေခၚမႈႀကီးကို ရွာေဖြစူးစမ္းခဲ့ရာ ယခုအခါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုလာႏိုင္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ Rutgers တကၠသိုလ္မွ မႏုသေဗဒပညာရွင္ Helen Fisher က ''လူေတြဟာ အခ်စ္အတြက္ ကဗ်ာေတြစပ္၊ ဝတၴဳေတြေရး၊ ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြ ဖန္တီး ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခ်စ္အတြက္ ရွင္သန္ေနသလို၊ အခ်စ္အတြက္ေၾကာင့္လဲ သတ္ၾက ျဖတ္ၾက၊ အေသခံၾကပါတယ္။ သူတို႔မွာ အသက္ရွင္သန္ဖို႔ ႐ုန္းကန္ရတဲ့စိတ္ဓာတ္ အခ်စ္အတြက္ ႀကဳိးပမ္းတဲ့စိတ္ဓာတ္က ပိုမိုျပင္းထန္ေနတတ္တယ္''လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။

Hawii တကၠသိုလ္မွ စိတ္ပညာရွင္-Elaine Hatfield နဲ႔ Illinois ျပည္နယ္ တကၠသိုလ္မွ လူမႈေရးသိပၸံပညာရွင္-Susan Sprecher တို႔ ႏွစ္ဦးဟာ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာခ်စ္တဲ့စံႏႈန္း Passionate Love Scale နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သုေတသနကို လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၃ဝ က စၿပီး ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြမွာ အခ်စ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ခံစားခ်က္ ၁၅ မ်ဳိးပါရွိၿပီး လူတစ္ေယာက္ဟာ အနိမ့္ဆံုး ၁၅ မွတ္ကေန အျမင့္ဆံုး ၁၃၅ မွတ္အထိ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီစမ္းသပ္ခ်က္ကို အခ်စ္ရဲ႕ သာမိုမီတာ- The Thermometer of Love လို႔ တင္စားၿပီး ေခၚဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသုေတသနျပဳ ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာအျပင္ ပစိဖိတ္ ကြၽန္းစုႏိုင္ငံေတြ၊ ႐ုရွား၊ မကၠစီ ကို၊ ပါကစၥတန္နဲ႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံေတြမွာလဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

စိတ္ပညာရွင္- Elaine Hatfield က 'အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာသာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ႏွစ္ႏွစ္ ကာကာ ခ်စ္ၾကၿပီး လက္ထပ္ၾကတယ္လို႔ထင္ၾကေပမယ့္ လူမ်ဳိးအသီးသီးမွာလဲ အခ်စ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေလးေလးနက္နက္ထားၿပီး လက္ထပ္ တတ္ၾကပါတယ္'လို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ထားပါတယ္။

အခ်စ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက နက္နက္နဲနဲ ေလ့လာေလေလ သိပၸံပညာရဲ႕နယ္ပယ္ေတြထဲ ပိုၿပီးေရာက္ရွိေလ့ လာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အျမင္ဆိုင္ရာ၊ အၾကားဆိုင္ရာ၊ အနံ႔ ဆိုင္ရာ၊ ပရိယာယ္ဆိုင္ရာနဲ႔ ဓာတုအာ ႐ံုျဖစ္စဥ္ဆိုင္ရာ စသည္ျဖင့္ နယ္ပယ္စံုအထိ က်ယ္ဝန္းခဲ့ပါတယ္။ လူေတြဟာ လူသားမ်ဳိးဆက္ျပန္႔ပြားေရး အတြက္ မိမိခ်စ္ခင္တဲ့ ဘဝၾကင္ေဖာ္ေတြရွာေဖြၾကပါတယ္။ ဒီလိုရွာေဖြၾကရမွာ ေရွးအက်ဆံုး ဆႏၵတစ္ခုကေတာ့ မိမိရဲ႕ၾကင္ေဖာ္ဟာ မိမိႏွစ္သက္တဲ့ အနံ႔အသက္ရွိ၊ မရွိခံစားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြဟာ ေမြးကတည္းက သူတို႔ကိုယ္ပိုင္အနံ႔ေတြ ပါရွိလာတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အနံ႔ေတြဟာ ဆန္႔က်င္ဖက္လိင္ကို ဆြဲေဆာင္ေစႏိုင္ပါတယ္။

လူေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရာဂါပိုးကာကြယ္ေရးကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့မ်ဳိးဗီဇ- Genes စနစ္ျဖစ္တဲ့ Major Histocompatibility Complex-MHC ဟာ လူရဲ႕ အေၾကာမွ်င္ေတြ လႈပ္ရွားမႈအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ လူေတြဟာ မိမိမွာရွိတဲ့ MHC စနစ္နဲ႔ မတူတဲ့ ဆန္႔က်င္ဖက္ၾကင္ေဖာ္ကိုသာ ရွာေဖြၿပီး ခ်စ္ေလ့ရွိပါတယ္။ MHC တူသူ အခ်င္းခ်င္း ေရွာင္ၾကဥ္တတ္တယ္လို႔ UCLA မွ စိတ္ပညာရွင္- Martie Haselton က ဆိုပါတယ္။

ၾကြက္ေတြနဲ႔စမ္းသပ္ခဲ့ရာမွာ MHC တူညီတဲ့ၾကြက္ဖိုမေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ က်င္ငယ္နံ႔ကိုခံၿပီး သိရွိႏိုင္တဲ့အတြက္ တစ္ေကာင္နဲ႔တစ္ေကာင္ မိတ္မလိုက္ ၾကဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ ဆြီဇာလန္ႏိုင္ ငံ-Bern တကၠသိုလ္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို သူတို႔မသိတဲ့ ေယာက်္ားေတြရဲ႕ စြပ္က်ယ္အက်ႌ အပိုင္းအစေတြအား ေရြးခ်ယ္ခိုင္းရာမွာ MHC ျခင္း မတူတဲ့ ေယာက်္ားေတြရဲ႕ စြပ္က်ယ္ အက်ႌအပိုင္းအစေတြကိုသာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

လူေတြဟာ မိမိခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ တဲ့ မ်က္ႏွာရွိသူနဲ႔ လိင္အရဆြဲေဆာင္မႈ ရွိတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာရွိသူေတြကိုသာ ခ်စ္သူအျဖစ္ရွာေဖြတတ္ပါတယ္။ ေယာက္်ားေတြဆိုရင္ ရင္သားနဲ႔ တင္ပါးျပည့္ၿဖဳိးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ရင္ေသြးေတြ က်န္းမာစြာေမြးဖြားေပးႏိုင္ ၿပီး ႀကီးျပင္းလာေအာင္ ျပဳစုထိန္း သိမ္းေပးႏိုင္သူေတြလို႔ ျမင္ၾကပါ တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြကလဲ ပခံုးနဲ႔ ရင္အုပ္က်ယ္ တဲ့ ေယာက်္ားေတြ ကို အစားအစာ ရွာေဖြေပးႏိုင္သူျဖစ္ၿပီး ေဘးအႏၲရာယ္က ေစာင့္ေရွာက္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ေလးနက္တဲ့စကားသံရွိသူေတြကိုလဲ ဆြဲေဆာင္မႈရွိတဲ့သူေတြလို႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။

ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔နမ္းျခင္း- Kissing ဟာ MHC ကို စမ္းသပ္ျခင္းတစ္မ်ဳိး ျဖစ္သလို တျခားဆြဲေဆာင္မႈအမွတ္ လကၡဏာေတြလဲ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္- Gordon Gallup က ''ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ နမ္းေနစဥ္အတြင္း အခ်စ္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့႐ုပ္နဲ႔ ဓာတုေဗဒ ေျပာင္းလဲမႈ သတင္းအခ်က္အလက္ အမ်ားအျပားကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ နီးစပ္မႈပိုျဖစ္ေစၿပီး အခ်စ္ကို လက္ခံလို စိတ္ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္'' လို႔ ေျပာ ပါတယ္။

စိတ္ပညာရွင္- Martie Haselton က ''ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ နမ္းျခင္းဟာ အခ်စ္ရဲ႕အရသာကို စမ္းသပ္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုပဲျဖစ္တယ္'' လို႔ ဆိုပါ တယ္။

ေနာက္ဆံုး မိမိ ႐ိုးေျမက် ခ်စ္ရမယ့္သူလို႔ သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္ (အခ်စ္ စစ္အခ်စ္မွန္ကို ေတြ႕ရွိလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္)မွာ ဦးေႏွာက္ထဲက ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သံလိုက္ဓာတ္ လႈပ္ရွားမႈပံုရိပ္ေတြ- Functional Magnetic Resonance Imagers-FMRIS ကို ေကာင္းစြာ ခံစားရပါတယ္။ အခ်စ္ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္တြင္း FMRIS ျဖစ္ေပၚလာမႈကို ၂ဝဝဝ ျပည့္ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်စ္ေမတၱာစိတ္ဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ေနရာသံုးေနရာမွာ တစ္ၿပဳိင္နက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပထမ တစ္ေနရာက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ေအာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအာ႐ံုေၾကာေတြက ေနာက္ဆံုးဆုရလာဒ္ကို ေၾကာ္ျငာေပးသလိုခံစားေစပါတယ္။
မႏုသေဗဒ ပညာရွင္ - Helen Fisher နဲ႔ အဖြဲ႕ဟာ အခ်စ္စစ္ကို စတင္ခံစားရသူေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ေတြကို ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ ေလ့လာခဲ့ရာမွာ သူတို႔ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ေအာက္ပိုင္းအာ႐ံုေၾကာေတြဟာ ျပင္း ထန္စြာလႈပ္ရွားေနတာကို ေတြ႕ရတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။

သူမက ''ဦးေႏွာက္ေအာက္ေျခက အာ႐ံုေၾကာေတြဟာ တျခားအဆင့္ျမင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြကို တတ္မက္မႈ၊ လႈံ႕ေဆာ္မႈနဲ႔ ေနာက္ဆံုး ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိခဲ့တဲ့ အမူအယူမ်ဳိးေတြကို သတင္း ပို႔လႊတ္တယ္''လို႔ ရွင္းလင္းေျပာၾကားပါတယ္။

ဦးေႏွာက္မွာ အခ်စ္သတင္း ေရာက္ရွိတဲ့ေနာက္ဆံုး ေနရာကေတာ့ ဦးေခါင္းခြံေအာက္ တစ္ဘက္ တစ္ ခ်က္မွာရွိတဲ့ ပုစြန္ေကြးပံုသဏၭာန္ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာ အစိုင္အခဲႀကီး ႏွစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအာ႐ံုေၾကာ အစိုင္အခဲႀကီးေတြထဲမွာ ေမာ္ေတာ္ကားကို ဘယ္လိုေမာင္းရတယ္၊ ကြန္ပ်ဴတာကို ဘယ္လိုႏွိပ္ရတယ္ စတဲ့ အသိဥာဏ္မ်ဳိးစံုေတြကို သို ေလွာင္ထားရွိပါတယ္။ အဲဒီ သိုေလွာင္ထားရွိတဲ့ အသိဥာဏ္၊ ပညာေတြကို အခ်ိန္မေရြး မွတ္မိၿပီး ထုတ္ယူအသံုး ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အခ်စ္စိတ္ကိုလဲ အဲဒီ အာ႐ံုေၾကာအစိုင္အခဲႀကီးထဲမွာ သို ေလွာင္ထားတဲ့အျပင္ ပိုမိုၿပီးအား ေကာင္း ျပင္းထန္လာေအာင္လဲ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

နယူးေယာက္ျပည္နယ္ တကၠသိုလ္မွ စိတ္ပညာရွင္-Arthur Aronက ''အေရးအခင္းအက်ပ္ အတည္း တစ္ခုခု၊ ဒါမွမဟုတ္ မေတာ္တဆ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုခု၊ ဥပမာ-ေလယာဥ္ပ်က္လို႔ အေရးေပၚ ဆင္းသက္ ရမႈမ်ဳိးေတြမွာ ဆံုေတြ႕ရၿပီး တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ကူညီေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သူ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ႀကဳိက္မိခဲ့ရင္ ပိုၿပီး တြယ္တာမႈရွိတတ္တယ္'' လို႔ ေျပာပါ တယ္။ Concordia တကၠသိုလ္မွ စိတ္ပညာရွင္ Jim Pfaus က ''သင္ရဲ႕ပတ္ဝန္း က်င္မွာရွိတဲ့သူေတြထဲက သင္ႏွစ္ သက္တဲ့ အရည္အခ်င္း ရွိသူကို ရွာေဖြ ၿပီးခ်စ္မိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ခ်စ္တဲ့ စိတ္ကို သင္ရဲ႕ဦးေႏွာက္က ဆံုးျဖတ္ၿပီးအသိေပးပါတယ္''လို႔ ဆိုေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

Ref: "The Science of Romance" Bt Jeffrey Kluger (Time)

ညႊန္း - ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္ zaygwet.com