ဦးရဲထြဋ္ေျပာျပတဲ့ စာနယ္ဇင္း ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔

ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ေျပာျပတဲ့ စာနယ္ဇင္း ပံုႏွိပ္၊ ထုတ္ေ၀ ဥပေဒဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ မိနစ္ပိုင္းကပဲ သူ႔ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ အခုလုိ တင္ျပထားပါတယ္။ 

Renai Ssance · Friends with Maung Wuntha and 13 others
ဦးရ ဲထြဋ္ခင္ဗ်ာ။ ပံုႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒၾကမ္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ အႏွစ္ ၅၀ေလာက္ အာဏာရွင္တစ္၀က္ ဒီမိုကေရစီတစ္၀က္ ႏိုင္ငံျဖစ္ေစမည္လို႔ အားလံုးကခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒီဥပေဒကို အတည္ျပဳေစႏိုင္တာကလည္း ဦးေအာင္ၾကည္မဟုတ္ဘူး ဦးရဲထြဋ္ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ထင္ၾကပါတယ္။ တကယ့္ကို ဦးရဲထြဋ္အေနနဲ႕ ဒီလိုမ်ဳးိျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနပါသလား။ မွတ္ခ်က္ ။ ။မည္္သူ႔ လႊမ္းမိုးမႈမွ် မပါေသာ သတင္းသမား ၿဖိဳးေ၀၀င္း၏ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ၀၉-၄၂၀၀၈၄၇၁၅

အထက္ပါေမးခြန္းအတြက္ အားလံုးသိေအာင္ ဒီေနရာကပဲေျဖၾကားေပးပါ့မယ္။

-- ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို လက္ခံစဥ္းစားဖို႕၊ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳဖို႕ လုပ္ေဆာင္တာဟာ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဟာလည္း ျပည္သူ႕အသံကိုပဲနားေထာင္ ေဆာင္ရြက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူကပဲ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ ရပါတယ္။

-- ပံုႏိွပ္ျခင္းနဲ႕ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းဥပေဒၾကမ္းကို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီက သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ ၀န္ၾကီးဌာနက ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သာမက အားကစား၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီက ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒေရးရာအထူးကိစၥရပ္မ်ားေလ့လာဆန္းစစ္ သံုးသပ္ေရးေကာ္မရွင္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါ ပါ၀င္ပါတယ္။

- စဥ္းစားသံုးသပ္တဲ့အခါ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက တင္သြင္းထားတဲ့ မူလ ဥပေဒ ၾကမ္းအျပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၀န္ၾကီးဌာနက တင္ျပထားတဲ့ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ( ယာယီ) ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား၊ အားကစား၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ကိုု္ယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ ေနာက္တစ္ခါ ဒီဥပေဒၾကမ္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေဆြးေႏြးဖို႕ တင္ထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ သေဘာ ထားမ်ားအားလံုးကို ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက ထည့္သြင္းစဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ေမးခြန္း ေတြလည္းအမ်ားၾကီးေမးခဲ့သလို အျပန္ အလွန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္း လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

- ဒါ့အျပင္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ၾကားကာလအတြင္း တုိင္းေဒသၾကီး၊ ျပည္နယ္မ်ားမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ တဲ့ ပံုႏိွပ္ျခင္းနဲ႕ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းဥပေဒၾကမ္း ဆိုင္ရာရွင္းလင္းပြဲမ်ားမွာ သက္ဆုိင္ ရာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ဲၾက တဲ့အခ်က္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားေဆြးေနြးခဲ့ၾကပါတယ္။

- ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကို ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားနဲ႕ တင္သြင္း၊ သက္ဆုိင္ရာကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဝိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးျပီး အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဥပေဒ ၾကမ္းဟာ သက္ဆုိင္သူမ်ားရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ အားလံုးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေရးဆြဲထားတဲ့ version အသစ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မူလဥပေဒၾကမ္းက အခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့သလို စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အပါအ၀င္ ျပည္သူမ်ားရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအရ ျပ႒ာန္းခ်က္ အသစ္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။

- ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီရဲ့ တင္ျပခ်က္မ်ားကို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္က ကန္႕ကြက္သူမရိွ ဘဲ အတည္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဥပေဒၾကမ္းဟာ အဘက္ဘက္ ကထည့္သြင္းစဥ္းစားျပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဌာနတစ္ခု၊ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ့ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။

- ဒီေနရာမွာ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) က စာနယ္ဇင္းဥပေဒတစ္ခု ေရးဆြဲေနခ်ိန္မွာ ေနာက္ထပ္ ဥပေဒတစ္ခုလိုသလားလို႕ ေ၀ဖန္သူေတြရိွပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက Zero Draft ေရးဆြဲေနျပီး ၀န္ၾကီးဌာနနဲ႕ ညိွႏိႈင္းျပင္ဆင္ေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ဟာ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာလုပ္ကိုင္သူမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရး၊ ရပိုင္ခြင့္၊ တာ၀န္ရိွမႈမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ Professional Law ျဖစ္ပါတယ္။

- ပံုႏိွပ္ျခင္းနဲ႕ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းဥပေဒက ပံုႏိွပ္ လုပ္ငန္းနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ Institution ဒါမွမဟုတ္ Enterprise ဆိုင္ရာဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို သက္ဆုိင္ရာ၀န္ၾကီးဌာနကတာ၀န္ခံေရးဆြဲရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဆရာ၀န္မ်ားရဲ့ က်င့္၀တ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒတစ္ခုကို ေဆးေကာင္စီတို႕ လို အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ပါ၀င္ေရးဆြဲေပ မယ့္ ေဆးရံုတစ္ခုကို ဘယ္လို ထူေထာင္ေဆာင္ရြက္ရမယ္၊ ဘာစညး္ကမ္းေတြလိုက္နာ ရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ၀န္ၾကီးဌာနက တာ၀န္ခံ ေရးဆြဲရတဲ့သေဘာပါပဲ။

- ဒီပံုႏိွပ္ျခင္းနဲ႕ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းဥပေဒဟာ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေန႕ ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ထုတ္ေနတာ ရာဂဏန္းပဲရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေၾကာ္ျငာ၊ ဖိတ္စာ၊ လက္ကမ္းစာေစာင္၊၀တၳဳ စတဲ့ အျခား ပံုႏိွပ္ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ပံုႏိွပ္ ထုတ္ေ၀လုပ္ငန္းေပါင္း ေထာင္ခ်ီရိွပါတယ္။

- အနာဂတ္မွာလည္း ပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀လုပ္ငနး္မ်ားက အခုထက္ပိုျပီး ဖြံ႕ျဖိဳးလာဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀လုပ္ငန္းမ်ားကေန ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ထိခိုက္ေစာ္ကားတဲ့စာေစာင္ေတြ၊ ညစ္ညမ္းစာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေအာင့္ လံႈႈ႕ေဆာ္တဲ့စာေတြ ၊ ရာဇ၀တ္မႈကို အားေပးတဲ့စာေတြ ေပၚထြက္မလာေအာင္၊ ထြက္လာရင္လည္း တားျမစ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲဒိလိုလုပ္ဖို႕ လိုမလိုဆိုတာ လက္ရိွ အေျခအေနနဲ႕ ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။

- အဲဒီလို တားဖို႕အတြက္လက္ရိွအေျခအေနမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏိွပ္သူမ်ားနဲ႕ ထုတ္ေ၀သူမ်ားမွတ္ပံုတင္ဥပေဒပဲရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဥပေဒဟာ ေခတ္စနစ္နဲ႕ ကိုက္ညီမႈမရိွတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားနဲ႕ ကိုက္ညီတဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္ ေရးဆြဲျပီး ၁၉၆၂ ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းအစားထိုးဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲဒါဟာ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲရတဲ့အေျခခံအခ်က္ပါပဲ။ ကမာၻ႕အၾကီးဆံုးဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွာလည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ပံုႏိွပ္ျခင္းနဲ႕ ထုတ္ေ၀ျခင္းလုပ္ငန္းမွတ္ပံုတင္ ဥပေဒသစ္တစ္ခုကို ျပ႒ာန္းခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္။

- ဒါ့ေၾကာင့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳထားတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းမွာ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀သူမ်ား အေနနဲ႕ အဲဒီအခ်က္ေလးခ်က္ကိုမလုပ္ဖို႕ပဲ တာ၀န္ခံခုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိပၸါယ္က်ယ္ျပန္႕လြန္းတဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားက ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ဆန္႕က်င္ရာေရာက္သည့္ အေရးအသား၊ စာမ်ားကို ထုတ္ေ၀ျခင္းမလုပ္ရဘူးဆိုတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။
အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္မေရးရဘူး၊ အေျခခံဥပေဒကို မေ၀ဖန္ရဘူး ၊ မ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို မေ၀ဖန္ရဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြလံုး၀မပါပါဘူး။

- လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းအပိုဒ္ ၂၉ အပိုဒ္ခြဲ (၂) မွာ လူတုိင္းဟာ မိမိရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကို က်င့္သံုးတဲ့အခါ အျခားသူမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးကို မထိခိုက္ဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္းနဲ႕ အမ်ားျပည္သူ ကိုယ္က်င့္တရား၊ ရပ္ရြာ ေအးခ်မ္းသာယာေရးတုိ႕ကို ကာကြယ္ဖို႕ အတြက္ ျပ႒ာန္းထားခ်က္မ်ားကိုလည္း လိုက္နာဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း အတိအလင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

- ေနာက္ျပီး ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ဖို႕ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ International Covenant on Civil and Political Rights , ICCPR ပုဒ္မ ၁၉ အပိုဒ္ခြဲ ၃ မွာ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးအေနနဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႕ တာ၀န္သိမႈကို ယွဥ္တြဲက်င့္သံုး ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီလို က်င့္သံုးႏုိင္ဖို႕အတြက္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးငွာ ကန္႕သတ္တားျမစ္မႈေတြလုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

- ဒါ့ေၾကာင့္ ဥပေဒၾကမ္းပါ ကန္႕သတ္ခ်က္ေလးခုဟာ ႏုိင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရး စံႏႈန္းမ်ားအရလည္း ဥပေဒနဲ႕ အညီ ကန္႕သတ္ခြင့္ရိွတဲ့အခ်က္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ႏုိင္ ပါတယ္။

- ဂုဏ္သိကၡာရိွတဲ့ စာနယ္ဇင္းေတြဟာလည္း ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ထိခိုက္ေစာ္ကားတဲ့စာေတြ၊ ညစ္ညမ္းစာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေအာင့္ လံႈႈ႕ေဆာ္တဲ့စာေတြ ၊ ရာဇ၀တ္မႈကို အားေပးတဲ့ စာေတြကို ေရးမွာမဟုတ္တဲဲ့ အတြက္ အထက္ပါ ကန္႕သတ္ခ်က္ေလးခုဟာ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိခိုက္ေစမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ပဲ ယံုၾကည္ပါတယ္။

- ဒါ့အျပင္ ဥပေဒၾကမ္းမွာ ပုဒ္မ ၂၇ အျဖစ္နဲ႕ ဒီဥပေဒမွာပါတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ့ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ကန္႕သတ္ဖို႕ အတြက္အသံုးမျပဳရဘူးလို႕ လႊတ္ေတာ္က ထပ္မံျဖည့္စြက္ခဲ့တာကိုၾကည့္ရင္ ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀လုပ္ငန္းမ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႕အတြက္သာ ရည္ရြယ္ထားတယ္၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ကန္႕သတ္ဖို႕ရည္ရြယ္တာမဟုတ္ဘူးလို႕ အခိုင္အမာေျပာႏုိင္ ပါတယ္။

- စကားမစပ္ေျပာရရင္ အယ္ဒီတာတစ္ေယာက္က သူ႕သတင္းေဆာင္းပါးတစ္ခုမွာ ၀န္ၾကီးဦးေအာင္ၾကည္နဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ေရာ ရာထူးကအနားယူျပီးစာေရးတဲ့အခါ ဒီဥပေဒၾကမ္းအေပၚ ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲလို႕ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ၾကီးေရာ၊ ကၽြန္ေတာ္ေရာဟာ အခုေရာ၊ ေနာင္ေရာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ထိခိုက္ေစာ္ကားတဲ့စာေတြ၊ ညစ္ညမ္းစာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေအာင့္ လံႈႈ႕ေဆာ္တဲ့စာေတြ ၊ ရာဇ၀တ္မႈကို အားေပးတဲ့စာမ်ိဳးကို ေရးမွာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒအေပၚ ဘာမွ စိုးရိမ္မႈမရိွဘူးလို႕ပဲဆိုခ်င္ပါတယ္။