တာခ်ီလိတ္ ေဒသမွာ အာဏာပုိင္တုိ႔က ကုန္သည္ေတြကုိ ၂ လ ၾကာခန္႔ စစ္ေဆး ပညာေပးတ့ဲေနာက္ အခုေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူလ်က္ရိွပါတယ္။
ပညာေပးကာလ ျပီးဆုံးသြားျပီ ဆုိေသာ္လည္း တရားဝင္ ကုန္သြယ္မႈ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ
စာရြက္စာတမ္းကိစၥ နဲ႔ ရုံးလုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာမ်ားကုိ က်င့္သားမရၾကေသးေၾကာင္း တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ဒို႔ညီေနာင္ ကားဂိတ္မႉး ကိုဝင္းေမာင္က ဧရာဝတီကို ေျပာပါတယ္။
“အခြန္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ဘဏ္သြားရမယ္။ အခြန္ဦးစီးသြား ရမယ္ေပါ့ေနာ္။
အဲဒါေတြက လုပ္လက္စ မရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ျပည္သူေတြက အခက္အခဲ ေတြ႔ေနတာ”
ဒီလို အခက္အခဲေတြ႔တာဟာ ပညာေပးလုပ္ငန္းမွာ ဘာမ်ား အားနည္းခ်က္ ရိွခ့ဲပါသလဲ။
“သူတို႔က ကုန္သည္ေတြကို လြယ္လြယ္ကူနဲ႔ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ျဖစ္ေအာင္ ကုူညီေပးတာ ေတာ့ ေပးပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္သူေတြနားလည္တဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ အလုပ္ေတြကို လုပ္မျပႏိုင္တဲ့ အခါၾကေတာ့ ျပည္သူေတြ ေယာင္ေတာင္ေပါင္ေတာင္ ျဖစ္ေနတာေပါ့ဗ်ာ”
ဒါကေတာ့ ကုန္သည္ေတြနဲ႔ နီးစပ္ထိေတြ႔ေနသူတဦးရဲ႕ အျမင္ ျဖစ္ပါတယ္။
Mobile Team လုိ အတုိေကာက္ ေခၚဆုိၾကတ့ဲ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈ တားဆီးထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီ၏ ေရြ႕လ်ားစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔က ေဒသတြင္း ကုန္စည္ စီးဆင္းတ့ဲ လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွာ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။
အခြန္မေဆာင္ဘဲ သယ္ေနတ့ဲ ကုန္စည္ပစၥည္းမ်ားကို အေရးယူတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေမးၾကည့္ရာမွာေတာ့ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးစခန္း ညြန္ၾကားေရးမႉး ဦးသိန္းထြန္းဦးကို
သူတုိ႔ကုိ အထက္က ေျပာပိုင္ခြင့္ မေပးထားဘူး၊ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေကာက္ခြန္ဌာနကုိသာ ေမးလိုက္ပါ လို႔ ညြန္မႉးက ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
- ITC ကတ္
စီးပြား ကူးသန္း ဝန္ႀကီးဌာနက တျခားေသာ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးစခန္းမ်ားလုိပဲ တာခ်ီလိတ္မွာလည္း ITC ကတ္ ဆုိတာကုိ ထုတ္ေပးထားပါတယ္။
အဲဒါက တဦးခ်င္း ကုန္သြယ္မႈ လုပ္ငန္းရွင္ မွတ္ပုံတင္ကတ္ (Individual Trading Card) ဆုိတာကုိ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ အတုိေကာက္ ေခၚၾကတာပါ။
ေဒသခံ ကုန္သည္ေလးေတြ၊ ပုိ႔ကုန္ သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းလုပ္တ့ဲ အေသးစား အလတ္စား ကုန္သည္ေတြ
အရင္းအႏွီး နည္းနည္းနဲ႔ တရားဝင္ ကုန္သြယ္နုိင္ၾကဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒီကတ္ ထုတ္ေပးထားတာပါ။
ႏွစ္စဥ္ က်ပ္ငါးေသာင္း ေပးသြင္းျပီး လုပ္ရပါမယ္။
ကုမၸဏီေထာင္စရာ မလိုပါဘူး။ ကုိယ္တတ္ႏုိင္တ့ဲ အရင္းအႏွီးနဲ႔ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီနည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံအတြက္ ဝင္ေငြ၊ အခြန္ေငြ နစ္နာေစတ့ဲ ေမွာင္ခုိသယ္၊ ခုိးသယ္၊ အခြန္မေဆာင္ဘဲသယ္တာေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကတ္ ကုိင္ေဆာင္ျပီး လုပ္ေဆာင္ျခင္းဟာ တႏိုင္တပိုင္ကုန္သြယ္ခြင့္ျဖစ္တ့ဲအတြက္ ကုန္သည္ႀကီးေတြလုိ အခ်ီႀကီးလုပ္ခြင့္ေတာ့ မရိွပါ။
ငါးရက္ကုိ သိန္း ၅၀ ဖိုးအထိ သယ္ယူခြင့္ရိွပါတယ္။
- FDA ေထာက္ခံစာ
တာခ်ီလိတ္မွာ ITC ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ၿပီး အခြန္ေဆာင္၊ တရားဝင္ လုပ္ကုိင္နုိင္တ့ဲအတြက္ ကုန္သည္ေလးေတြ အဆင္ေျပပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္လည္း အဆင္မေျပတ့ဲအပုိင္းကေတာ့ တခ်ဳိ႕စားေသာက္ကုန္စည္ေတြ သယ္ေဆာင္ျခင္းပါပဲ။ အဲဒါအတြက္ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲမႈ ဗဟိုဌာန (FDA) ရဲ႕ ေထာက္ခံစာေပးမွသာ သယ္ေဆာင္ခြင့္ ရွိတာပါ။
ထိုင္းျဖစ္၊ တရုတ္ျဖစ္ စားသံုးကုန္တုိ႔အတြက္ FDA ေထာက္ခံစာရဖို႔ အတြက္ အခက္ခဲမ်ားစြာ ရွိေနတယ္လုိ႔ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ကုန္သည္ေတြက ဆိုပါတယ္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ေန ကုန္သည္တဦးက “စားေသာက္ကုန္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏို႔ခ်ဥ္၊ အိုဗာတင္း၊ ပဲႏို႔ရည္တို႔ေပါ့၊ ဒီဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔က လြယ္လြယ္ကူကူ အခြန္ေဆာင္လို႔ မလြယ္ဘူး။
FDA က က်ေတာ္တို႔ဆီက နမူနာေတြယူၿပီးမွ ေနျပည္ေတာ္ကို ပို႔ရတာေပါ့ေနာ္။
ေနာက္ၿပီး ယိုးဒယားဘက္က လာတဲ့ စားေသာက္ကုန္ေတြဆိုရင္ သူတို႔ကုမၸဏီရဲ႕ စာရြက္စာတမ္းေတြ က်ေနာ္တို႔ လက္ထဲ ေရာက္မွ က်ေနာ္တို႔က FDA ရဲ႕ ေထာက္ခံစာကို ယူလို႔ရတာေပါ့။
ဒါကို ကုန္သည္ေတြဘက္က နားလည္သေဘာေပါက္တာေတြ မရွိဘူး၊ လုပ္ေနက်လည္း မဟုတ္ေတာ့ ျပႆနာေတြ တက္ေနတာေပါ့”
လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ထိုင္းကုမၸဏီစာရြက္စာတမ္း နဲ႔ FDA ေထာက္ခံစာရြက္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူက အဆင္ေျပပါတယ္။
ေထာက္ခံစာကုိ တဆင့္ခံ ျပန္လည္ေရာင္းခ်မႈလည္း ရိွတ့ဲအတြက္ ကုန္ပစၥည္းတန္ဖိုး ပိုၿပီးျမင့္တက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း ကုန္သည္ေတြက ဆုိပါတယ္။
၀ယ္ယူစားသုံးသူတုိ႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ စားေသာက္ကုန္ကုိ စိစစ္ရတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ စာရြက္စာတမ္းကိစၥ အထုိက္အေလ်ာက္ ပုိမ်ားမယ္ ဆုိတာကုိ ကုန္သည္ေတြ သေဘာတူ၊ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ေတာ့ လုိပါေသးတယ္။
- Mobile Team
ဒီႏွစ္ပုိင္းမွာ ေပၚလာတ့ဲ Mobile Team က ကုန္သည္ေတြ၊ သူတုိ႔နဲ႔ ဆက္စပ္လုပ္ကုိင္ေနသူတုိ႔အတြက္ ဆက္ဆံရခက္တ့ဲအပုိင္း ရိွေနပါေသးတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ပံုမွန္သြားေနတာပါ။ ဂိတ္ေရာက္တတာခ်ီလိတ္ နဲ႔ ေတာင္ႀကီး ကားအငွားဆဲြသူ ကိုေက်ာ္ဝင္းစိန္က နဲ႔ ဂိတ္တာဝန္ရွိသူေတြက ကားကို တန္ခ်ိန္တယ္။ ၿပီးရင္ ေစ်းျဖတ္တယ္။ အဲလိုပဲ သြားလာေနတာ။
ဒီ Mobile Team ေရာက္လာတာနဲ႔ အခြန္မေဆာင္ရင္ ကားေပၚက ပစၥည္းေတြ အားလံုး ဆြဲခ်ေတာ့တာပဲ” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ေန မသက္က တရုတ္ႏိုင္ငံထုတ္ အမ်ဳိးသမီးအဝတ္အထည္ေတြ အခြန္ ေဆာင္မထားဘဲ မၾကာေသးခင္က သယ္ခ့ဲပါတယ္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕အထြက္ မယ္ယန္းဂိတ္မွာ ကုန္ပစၥည္း သိန္း ၂ဝ ဖုိးေလာက္ အသိမ္းခံလိုက္ရတယ္လို႔ ဧရာဝတီကို ေျပာသည္။
“ဂ်ဴတီမေဆာင္ လို႔ ပစၥည္းသိမ္းတာ တဲ့။
ဂ်ဴတီကိုသက္ဆိုင္ရာကို ေျပာျပီးလုပ္ခဲ့၊ ဂ်ဴတီပါရင္ (ျပန္)ထုတ္ေပးမယ္ ဆိုေတာ့ ... က်မလည္း အဲဒီေန႔ ညေန ခ်က္ခ်င္းဘဲ အေကာက္အခြန္႐ုံးကို သြားျပီး ဂ်ဴတီ လုပ္တယ္။
ဂ်ဴတီလည္းရေရာ မယ္ယန္းဂိတ္ကို ျပန္လာတယ္။ ဂ်ဴတီ ပါလာၿပီ၊ က်မပစၥည္းေတြ ျပန္ေပးပါလို႔ ေျပာေတာ့ ဦးစီးအရာရွိက နင္ ျမန္မာ စကား နားမလည္ဘူးလား။ ေနျပည္ေတာ္ ကို အမႈတြဲ တင္လိုက္ၿပီ။
နင့္ပစၥည္းေတြ ျပန္မရေတာ့ဘူး တဲ့”
မိုးတြင္းျဖစ္တ့ဲအတြက္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕မွာ ခရီးသည္ ပါးေနခ်ိန္ပါ။
အစားအေသာက္ ကုန္သြယ္သူေတြလည္း စာရြက္စာတမ္းကိစၥ အခက္အခဲ ရိွတာေၾကာင့္ သိပ္အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။
ခရီးသည္၊ ကုန္သည္တုိ႔ကုိ အမွီျပဳေနရတ့ဲ ကားသမား၊ ကားပိုင္ရွင္ေတြလည္း ကားမထြက္ရရင္ အခက္ေတြ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပြင့္လင္းရာသီေရာက္၊ စာရြက္စာတမ္းကိစၥ က်င့္သားရရင္ေတာ့ ကုန္သြယ္လမ္းေၾကာင္း စည္ပင္လာမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိရပါမယ္။
ၿငိမ္းေဇာ္
.
0 comments :
Post a Comment