ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္အမ်ားစု ေနထိုင္တ့ဲ ဖိလစ္ပိုင္နုိင္ငံမွာ မူဆလင္ေတြကို ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ထူေထာင္ေရး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ သမၼတက ကမ္းလွမ္းလုိက္ပါတယ္။
- ဥပေဒၾကမ္း ေပးအပ္တ့ဲအခမ္းအနားမွာ လက္ခုပ္တီးေနတ့ဲ ဖိလစ္ပုိင္သမၼတ၊ လက္ဆဲြႏႈတ္ဆက္ေနၾကတ့ဲ Moro အဖဲြ႔ ေစ့စပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ (Photo: Reuters)
ဒါဟာ လူတသိန္းခဲြ ေသဆုံးခ့ဲရတ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ အဆံုးသတ္ပစ္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္တ့ဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစီအစဥ္တပုိင္းတစပါပဲ လုိ႔ ဧရာ၀တီအြန္လိုင္း
ဒီအစီအစဥ္အတြက္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ သမၼတက လႊတ္ေတာ္ကုိ တင္သြင္းထားပါတယ္။
အင္အား ၁၁,ဝဝဝ ရိွတ့ဲ၊ Moro Islamic Liberation Front လုိ႔ အမည္ရတ့ဲ မူဆလင္ သူပုန္အုပ္စုနဲ႔ ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြ သေဘာတူခ်က္ေတြအရ ဒီဥပေဒၾကမ္း ျဖစ္လာျခင္းပါ။
ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသက နုိင္ငံေတာင္ဘက္ပုိင္း Mindanao ကြ်န္းမွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ အမည္ကုိေတာ့ Bangsamoro လို႔ သတ္မွတ္ပါမယ္။
အဲဒီေဒသအတြက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ကုိယ္စားလွယ္ ၆ဝ ရိွမယ္၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ပညာေရးတုိ႔လုိ က႑ေတြအတြက္လည္း လုပ္ပုိင္ခြင့္ျပည့္ျပည့္ဝဝ ရပါမယ္။
ဒီကမ္းလွမ္းခ်က္ထဲမွာ ... အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒ အဲဒီေဒသမွာ ျပ႒ာန္းမယ္၊ မူဆလင္ မဟုတ္သူေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဥပေဒအတုိင္း လုိက္နာရမယ္ ဆုိတာေတြ ပါပါတယ္။
Moro အဖဲြ႔ကေတာ့ ဆီးရီးယား၊ အီရတ္တုိ႔ဘက္မွာ ရိွတ့ဲ IS အပါအဝင္ အစြန္းေရာက္အဖဲြ႔မ်ားရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈလုပ္ရပ္ေတြကုိ ကန္႔ကြက္ခ့ဲတ့ဲ အဖဲြ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖိလစ္ပုိင္ေတာင္ပုိင္းက မူဆလင္သူပုန္အုပ္စုေလးေတြထဲက အနည္းဆုံး ၃ ဖဲြ႔ကေတာ့ ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ဆုိတ့ဲ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မခံပါ။
သီးျခား မူဆလင္ႏုိင္ငံ ထူေထာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ဆက္လက္ တုိက္ပဲြဝင္သြားမယ္လို႔ အခုိင္အမာ ဆုိထားၾကပါတယ္။
အစုိးရက လာမယ့္ ငါးႏွစ္ အဲဒီ ေတာင္ပိုင္းေဒသ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေဒၚလာသန္း ၄ဝဝ နီးပါး ခ်ေပးမယ္လို႔ ကတိျပဳထားပါတယ္။
ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အဲဒီေဒသ စီးပြားေရးအရလည္း အထိနာခ့ဲပါတယ္ တ့ဲ။
အဲဒီမၿငိမ္မသက္မႈအတြင္း ေသဆုံးခ့ဲတယ္ ဆုိတ့ဲ တသိန္းခဲြထဲမွာ လက္နက္ကုိင္သူေတြေရာ အရပ္သားေတြေရာ ပါပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္တုိင္းနုိင္ငံမ်ားက သူတုိ႔ႏုိင္ငံေတြဘက္ကုိလည္း အစြန္းေရာက္သမားေတြ အႏၱရာယ္ျပဳလာနုိင္ေခ် ရိွတာေၾကာင့္ အဲဒီ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အစီအစဥ္ကုိ တစိတ္တပုိင္း ေထာက္ခံပါတယ္။
ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အစီအစဥ္ ဆုိတာကလည္း ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈေတြကုိ ၁၃ ႏွစ္ၾကာ ခက္ခက္ခဲခဲ ျပဳလုပ္ခ့ဲအျပီး ထြက္ေပၚလာတ့ဲ သေဘာတူညီခ်က္ပါ။
ဒီအစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္တ့ဲ ဥပေဒၾကမ္းက အထက္လႊတ္ေတာ္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္တုိ႔မွာ သေဘာတူၾကဖြယ္ ရိွပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ ၂ ခုစလုံးမွာ သမၼတဘက္ေတာ္သားေတြ ရိွေနလုိ႔ပါပဲ။
ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ကန္႔ကြက္ဖြယ္ရိွတာကေတာ့ ခရစ္ယာန္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ ခရစ္ယာန္အဖဲြ႔ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တုန္းက အစုိးရနဲ႔ သူပုန္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔အေျခအေနအထိ နီးစပ္ခ့ဲပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ခရစ္ယာန္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြက ဒီသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္ေလာက္ တရားဝင္သလဲ ဆုိျပီး ကန္႔ကြက္ခ့ဲျပီးေနာက္ပုိင္း ပဲြပ်က္ခ့ဲ၊ တုိက္ပဲြေတြ ျပန္ျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။
တုိက္ပဲြေတြ ျပန္ျဖစ္တ့ဲအတြက္ လူေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံရ၊ ေက်းလက္ေဒသျပည္သူအမ်ားအျပား ထြက္ေျပးခ့ဲရပါတယ္။
Philippines Plans to Give Muslims Autonomous Zonehttp://www.irrawaddy.org/asia/philippines-plans-give-muslims-autonomous-zone.html
.
0 comments :
Post a Comment