ပညာရွင္မ်ားေျပာတ့ဲ ျမစ္ဧရာေပၚက စီမံကိန္း

--

ျမစ္ဆုံစီမံကိန္း တေနရာ (ဓာတ္ပုံ-ဧရာ၀တီ)

ျမစ္ဆုံေရအား လၽွပ္စစ္စီမံကိန္း ဧရာဝတီျမစ္ ဆက္လက္တည္တံ့ေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ႀကီးမားစြာ ထိခိုက္မည္ဟု ပညာရွင္မ်ား အတည္ျပဳ

Written by Associated News

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အသက္ေသြးေၾကာမႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီး စတင္ျဖစ္တည္ရာ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ေမခႏွင့္ မလိျမစ္ ေပါင္းဆုံရာ ျမစ္ဆုံတြင္ ေရအားလၽွပ္စစ္ စီမံကိန္းႀကီး တစ္ခုကို ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ တစ္ခုတို႔ ပူးေပါင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္လ်က္ ရွိရာ အဆိုပါ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ဧရာဝတီျမစ္ ဆက္လက္ တည္တံ့ ေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ႀကီးမားစြာ ထိခိုက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာ ရွင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။

သစ္ေတာသယံဇာတ ပတ္ဝန္းက်င္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္း (FREDA) မွ အသက္ ၈ဝေက်ာ္အရြယ္ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးအုန္းက " ဒီ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကို လုံးဝ မႀကိဳက္ပါဘူး။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္မွု အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းအတြက္ အဲဒီနားက ေက်းရြာေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕တာလည္း စနစ္တက် မရွိဘူး" ဟု The Voice Weekly သို႔ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ၎အျမင္ကို ေျပာဆိုသည္။

ယခု ေလာေလာဆယ္အထိ စီမံကိန္းဧရိယာႏွင့္ မလြတ္ကင္းေသာ တန္ဖဲ၊ က်ိန္ခရမ္၊ ျမစ္ဆုံ၊ ခပၸါး/ ေအာင္ဂ်ာယန္၊ ေဒါင္ပန္ စသည့္ ရြာငါးရြာမွ အိမ္ေထာင္စု ၄၁၀၊ လူဦးေရ ၂၁၄၆ ဦးသာ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမင့္မား ေကာင္းမြန္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ားႏွင့္ စံျပေက်းရြာ၏ အဂၤါရပ္ႏွင့္အဘက္ဘက္မွ ျပည့္စုံေအာင္ တည္ေဆာက္ေရႊ႕ေျပာင္း ေပးထားေၾကာင္း ေက်ာ္မင္းလူ (ေရႊျပည္သာ) က ဩဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ထုတ္ သတင္းစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

"ဧရာဝတီျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းက အရင္တုန္းက ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေရးရာကိစၥ အျဖစ္ပဲ ေျပာၾက ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အခုက နိုင္ငံေရး Issue ျဖစ္လာတယ္။ တ႐ုတ္က လုပ္တဲ့ EIA (Environmental Impact Assessment) ထဲမွာလည္း မေဆာက္သင့္ဘူးလို႔ ေရးထားတာကို ဆရာတို႔ ဖတ္ရတယ္။ ဒီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္သုံးခ်က္ ရွိတယ္။ ပထအခ်က္က ဒီဆည္ေဆာက္တဲ့အတြက္ ဘယ္လို အက်ိဳးစီးပြား ရမလဲဆိုတာ တိတိက်က် သိၿပီးသြားၿပီလား။ ဆိုလိုခ်င္တာက စီးပြားေရးအတြက္ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးရမွာလား။ လၽွပ္စစ္ေကာ တကယ္ခန႔္မွန္းသေလာက္ ရမွာတဲ့လား။ မွန္းထားသေလာက္ ျဖစ္မလာရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာပဲ။ ဆည္ေဆာက္မယ့္ ေနရာက ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ေနရာ ျဖစ္ေနတယ္။ ဆုံးရွုံးမွုက ျမန္မာနိုင္ငံ အေနနဲ႔တင္ မဟုတ္ဘူး။ Globally Endanger ျဖစ္ေနတယ္။ ျမန္မာအတြက္တင္ မကဘူး ကမၻာအတြက္ပါ အေရးပါေနတယ္။ ဒါကိုေရာ ဆန္းစစ္ၿပီးၿပီလား။ တတိယအခ်က္ကေတာ့ မွီတင္းေနထိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြ အတြက္ လူမွုေရး၊ စီးပြားေရး ေျပာင္းလဲမွုေပါ့။ ဒီျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းကေနၿပီး တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာသန္း ၅၀ဝ ဝင္မယ္ ေျပာတယ္။ အဲလိုဆိုရင္ ဝင္တာနဲ႔ ထြက္တာကို တြက္ၿပီးၿပီလား။ အဝင္နဲ႔အထြက္ မမၽွရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အဲဒီအခ်က္ သုံးခ်က္ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လက္ရွိ တ႐ုတ္ EIA Report အရကေတာ့ ဒီေနရာမွာ ဆည္ မေဆာက္သင့္ဘူးလို႔ သုံးသပ္ထားတယ္။ အထက္ဘက္မွာ ေနရာေျပာင္းေဆာက္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေရးထားတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကို တိတိက်က် လိုက္နာဖို႔ လိုတယ္" ဟု စီးပြားေရးႏွင့္ ေဂဟစနစ္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႕ (ECODEV) အုပ္ခ်ဳပ္မွုဒါရိုက္တာ ဦးဝင္းမ်ိဳးသူက ဩဂုတ္လ ၁ဝရက္ေန႔ ညေန ၃နာရီတြင္ ေျပာသည္။

"ဆည္ေဆာက္တိုင္းလည္း ထင္သေလာက္ အက်ိဳးအျမတ္ မရဘူး။ ပထမဆုံးျဖစ္တဲ့ ကမၻာ့ပထမဆုံး ဆည္ႀကီးလည္း ထင္သေလာက္ အက်ိဳးအျမတ္ မရခဲ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ကို တြက္ဆရမယ္။ ကိန္းဂဏန္းေတြကို သက္ဆိုင္တဲ့သူေတြ သိသင့္တယ္။ လုပ္ခ်င္တဲ့သူေတြကေတာ့ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြပဲ ကြက္ၿပီး ေျပာမွာပဲ။ ကိုယ္မွန္၊ သူမွား ျဖစ္ေနမွာပဲ" ဟု ၎က ဆိုသည္။

ျမစ္ဆုံတမံတြင္ သိုေလွာင္ထားေသာ ေရမ်ားအားလုံးမွာ လၽွပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္မ်ား ေမာင္းႏွင္လည္ပတ္ခ်ိန္တြင္ စက္႐ုံေရထုတ္ေျမာင္း မွတစ္ဆင့္ ဧရာဝတီျမစ္ထဲသို႔ ျပန္စီးဝင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ျမစ္ဆုံတမံေၾကာင့္ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီး တိမ္ေကာသြားစရာ အေၾကာင္းမရွိေၾကာင္း 'ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ဧရာဝတီကိုခ်စ္ပါတယ္' သတင္းစာ ေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားထားသည္။

အဆိုပါ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ႀကီးအတြင္း ေရစီးဆင္းမွု ေႏွးေကြးေလ်ာ့နည္း သြားမည့္အတြက္ ငါးစားက်က္မ်ား ပ်က္သြားနိုင္ေၾကာင္း၊ ဧရာဝတီ ျမစ္ႀကီးအတြင္း ေနထိုင္က်က္စားေသာ ဧရာဝတီ လင္းပိုင္မ်ား၊ ေရခ်ိဳငါး မ်ိဳးစိတ္မ်ား၏ အေလ့အထ အမူအက်င့္မ်ားမွာလည္း တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း အက်ိဳးသက္မွု ရွိေၾကာင္း ဒီေရေတာဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္းမွ အေသးစား ငါးလုပ္ငန္း ပညာေပးႏွင့္ ေက်းလက္ဖြံ့ၿဖိဳးေရး တိုးခ်ဲ႕ပညာေပးေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူ ဦးဝင္းစိန္နိုင္က The Voice Weekly သို႔ ေျပာၾကားသည္။

ဧရာဝတီ ျမစ္ႀကီးအတြင္း လင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေရးကို ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသူတစ္ဦးက ' " မဲေခါင္ျမစ္ထဲမွာဆို လင္းပိုင္ေတြက ဒယ္အိုးလို နက္ေနတဲ့ ေနရာႀကီး တစ္ခုရွိတယ္။ လင္းပိုင္ေတြက အဲဒီမွာပဲ ေနၾကတယ္။ ဧရာဝတီ ျမစ္တစ္ေလၽွာက္မွာဆိုရင္ ဧရာဝတီ လင္းပိုင္ေတြက မင္းကြန္း၊ ဗန္းေမာ္၊ ေက်ာက္ေျမာင္းႀကီး ရြာနားေတြမွာ အမ်ားအျပား ေတြ႕ရတယ္။ ဒီ ျမစ္ဆုံးစီမံကိန္းႀကီးေၾကာင့္ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီး ေရနည္းသြားရင္ ဧရာဝတီလင္းပိုင္ေတြက မဲေခါင္က လင္းပိုင္ေတြလိုပဲ ေရမ်ားမ်ားရွိတဲ့ ေနရာမွာပဲ သြားေနနိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တျခားေနရာေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းနိုင္တယ္" ဟု ေျပာၾကားသည္။

ယင္းစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ကာ တ႐ုတ္မ်ားလုပ္ေသာ Report ၏ အေျဖကိုလည္း မည္သူမၽွ မသိေၾကာင္း၊ နိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားတြင္ ၾကားသိမွုအရ စကၠန႔္ ၂ဝ အတြင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ျမႇပ္နိုင္သည္ ဟုဆိုေၾကာင္း၊ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီးမွာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွု ႏွင့္အတူ ေမြးဖြားလာေသာ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းေၾကာင့္ ယင္းအနီး ေနထိုင္သူမ်ားမွာ အေၾကာက္တရားႏွင့္ ေနထိုင္ေနရေၾကာင္း၊ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီး ေရစီးႏွုန္း နည္းသြားပါက ဆားငန္ေရမ်ား လႊမ္းလာနိုင္ေၾကာင္း၊ ငလ်င္ေၾကာႏွင့္လည္း လြန္စြာ နီးကပ္ေနေၾကာင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ေလ့လာေနသူ တစ္ဦးက ေျပာဆိုသည္။

ဧရာဝတီ ျမစ္ေရမွာလည္း ယခင္ပုံမွန္ထက္ ၁ ဒသမ ၅ ေပခန႔္ ပိုမို ျမင့္တက္နိုင္ေၾကာင္း၊ ျမစ္ႀကီးကို အမွီသဟဲ ျပဳေနၾကသူမ်ားကိုလည္း လုံးဝ ထိခိုက္မွု မရွိေၾကာင္း၊ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္း၏ တမံအမ်ိဳးအစားမွာ ကြန္ကရစ္မ်က္ႏွာျပင္ ေက်ာက္ျဖည့္တမံ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး ယင္းမွာ ငလ်င္ဒဏ္ကို ပိုမို ခံနိုင္ေၾကာင္း၊ ျမစ္ဆုံတမံအတြင္း ႏုန္းပို႔ခ်မွု ျမင့္မားၿပီး ေရသိုေလွာင္မွု နည္းခ်ိန္တြင္ ယင္းႏုန္းကို ျပန္ထုတ္နိုင္ရန္ တမံဒီဇိုင္းမွာ သဲႏုန္းထုတ္ေပါက္မ်ား ပါေၾကာင္း၊ေနာင္တြင္ ဒီေရေတာမ်ားမွာ ယခုထက္ပိုၿပီး တိုးပြား ရွင္သန္လာရန္သာ ရွိေၾကာင္း၊ ယင္းစီမံကိန္းကို နိုင္ငံေတာ္အတြက္ လုံးဝ အက်ိဳးအျမတ္ မရွိဘဲ တ႐ုတ္နိုင္ငံ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္သာ ျဖစ္သေယာင္ေယာင္ ေျပာဆိုစြပ္စြဲမွုမ်ားမွာ လုံးဝ မွားယြင္းေၾကာင္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း၂၆၀ဝ ေက်ာ္ကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ရရွိေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာ္မင္းလူ (ေရႊျပည္သာ) က ဩဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ထုတ္ သတင္းစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

" တျခားနိုင္ငံ ေကာင္းစားဖို႔ အေရး ကိုယ့္နိုင္ငံ ပ်က္စီးေအာင္ေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေလာက္ ျပည္တြင္းျပည္ပက ေအာ္ေနၿပီဆိုရင္ ျပသနာတစ္ခုခု ရွိလို႔ေပါ့။ မရွိဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘယ္သူမွ ေလကုန္ခံ မေျပာဘူး။ ကိုယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးကို ခ်စ္လို႔၊ ျမစ္ႀကီးကို ခ်စ္လို႔ ေျပာေနၾကတာပဲ။ အခုေနာက္ပိုင္း ျပည္တြင္း နိုင္ငံေရးသမားေတြပါ ဒါကို အေလးထား ေျပာလာၾကတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဒီေလာက္ဆိုးဝါးတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွုေတြ ရွိေနတာႀကီးကို ရပ္တန႔္ပစ္ဖို႔ လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွာ ေဆြးေႏြးသင့္ေနပါၿပီ။ အရင္ အစိုးရ လုပ္ခဲ့တာ မွန္ေပမယ့္ ဒါကို ဘယ္လို လုပ္ရမလဲ ဆိုတာေဆြးေႏြးသင့္ဖို႔ အခ်ိန္ ေရာက္ေနပါၿပီ " ဟု ျမန္မာနိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသူ အသက္ ၆ဝ ေက်ာ္အရြယ္ ပတ္ဝန္းက်င္ပညာရွင္တစ္ဦးကဆိုသည္။

ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ကာ ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေသာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အမ်ိဳးသားေရး တာဝန္တစ္ရပ္သဖြယ္ အထူး အေလးထား ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ ယင္းျမစ္ဆုံစီမံကိန္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ ဆိုးက်ိဳး သက္ေရာက္မွု လြန္စြာ နည္းပါးေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္တကြ ဩဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ 'ထာဝရအေမြအႏွစ္ မြန္ျမတ္သည့္ ေစတနာ' ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ လၽွပ္စစ္ဝန္ထမ္း တစ္ဦးက လည္းေကာင္း၊ ဩဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ ' ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ဧရာဝတီကို ခ်စ္ပါတယ္' ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေက်ာ္မင္းလူ (ေရႊျပည္သာ) ကလည္းေကာင္း နိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

The Voice သတင္းဂ်ာနယ္ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာ thevoicemyanmar.com မွ ေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူ ေဖာ္ျပသည္။

-