~
ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္ Oakland ျမိဳ႕တြင္ ျမန္မာျပည္မွ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား ရိွရာ ၎တုိ႔အနက္မွ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔မွာ အလြန္အမင္း ဆင္းရဲ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနၾကသည္ဟု ယခုတပတ္အေစာပုိင္းက ထြက္ေပၚလာေသာ အစီရင္ခံစာတေစာင္တြင္ ေရးထားသည္။
San Francisco State တကၠသုိလ္ ႏွင့္ the Burma Refugee Family Network တုိ႔ ပူးတဲြ ျပဳစုေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္သုိ႔ ေရာက္လာေသာ ျမန္မာဒုကၡသည္အမ်ားအျပားအနက္ Oakland ျမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္လာသူ အေရအတြက္မွာ ၄၀၀ ၀န္းက်င္ ရိွသည္ဟု ဆုိသည္။
“ျမန္မာျပည္က ဒီ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အင္မတန္ ဆုိး၀ါးတ့ဲ အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနတယ္” ဟု San Francisco State တကၠသုိလ္ အာရွအေမရိကန္ေလ့လာေရးဌာန ပါေမာကၡ တဦး ျဖစ္သူ Russell Jeung က ေျပာသည္။
Oakland ျမိဳ႕ေရာက္ ဒုကၡသည္ ၁၉၄ ဦးကုိ ေမးျမန္း စစ္တမ္းေကာက္ခ်က္မွ ရရိွလာေသာ ေတြ႔ရိွခ်က္ကုိ သူက ေျပာျပျခင္း ျဖစ္သည္။
“သူတုိ႔ကေတာ့ အလုပ္ခြင္ သြားခ်င္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူေတြအတြက္ အဂၤလိပ္ဘာသာရပ္သင္တန္းအတြက္ ေထာက္ပ့ံတာေတြကုိ အစုိးရက ျဖတ္ေတာက္လုိက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အေမရိကန္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲ ၀င္ဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔မွာ အဂၤလိပ္စကားသင္ဖုိ႔၊ လုပ္ငန္းခြင္ဆုိင္ရာ သင္တန္းတက္ဖုိ႔ အေျခအေန မေပးေတာ့ဘူး” ဟု Jeung က ဆက္ေျပာျပသည္။
ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပားမွာ ကရင္၊ ကရင္နီ (ကယား) မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားျဖစ္ၿပီး တခ်ဳိ႕မွာ ျမန္မာျပည္၏ အဆင္းရဲဆုံး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံး ျပည္နယ္မ်ားမွ ေရာက္ရိွလာသူမ်ား ျဖစ္သည္။
က်ေနာ္လည္း အေမရိကားေရာက္ကတည္းက ျမန္မာဒုုကၡသည္အမ်ားစုုေနထိုုင္တဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ အင္န္ဒီယားနားျပည္နယ္က ဖိုု႔၀ိန္းၿမိဳ႕၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္က အယ္လ္ဘာနီၿမိဳ႕၊ ကန္တက္ကီျပည္နယ္က ဘိုုးလင္းဂရင္း နဲ႔ လူး၀စ္ေဘးၿမိဳ႕ေတြကိုု ေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာဒုုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကိုု ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သြားေတြ႕ရတဲ့ အားလံုုးရဲ႕ အခက္အခဲက ဘာလဲဆိုုေတာ့ ဘာသာစကားပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ အေမရိကားကိုုေရာက္တာ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္႐ွိၿပီ။ အဂၤလိပ္စကားက ဌာန္၊ က႐ိုုဏ္းက်က် မေျပာႏိုုင္ၾကေသးဘူး။
ျမန္မာဒုုကၡသည္ေတြဘာေၾကာင့္ သူမ်ားဒုုကၡသည္ေတြ နဲ႔ ယွဥ္ရင္ အဂၤလိပ္စကားကိုု မတတ္ၾကလဲဆိုုေတာ့၊ အားလံုုးက ဒီကိုုေရာက္လာရင္ ကိုုယ့္လူမ်ိဳးေတြေနတဲ့ေနရာမွာပဲသြားစုုၾကတယ္။ ဥပမာ ခ်င္းဆိုုရင္လည္း ခ်င္းေတြေနတဲ့ေနရာမွာ ဟိုုစုုစုု၊ဒီစုုစုု၊ဗမာဆိုုလည္း ဒီလိုုပဲ၊ တျခားတိုုင္းရင္းသားေတြလည္း ဒီလိုုပဲ။ အဲဒီေတာ့ အဂၤလိပ္စကားဆိုုတာ ဘယ္လိုုလုုပ္တတ္ေတာ့မလဲ။ ေလ့လာမႈဆိုုရင္လည္း တျခားႏိုုင္ငံက ဒုုကၡသည္ေတြထက္စာရင္ အားနည္းတယ္။ ျမန္မာဒုုကၡသည္ေတြက ဒီကိုုေရာက္လာတာ နဲ႔ ပညာထက္ ပိုုက္ဆံကိုုပဲ အငန္းမရ ႐ွာၾကေတာ့ ေရ႐ွည္မွာ တိုုးတက္သင့္သေလာက္ မတိုုးတက္ဘူးေပါ့။ အလုုပ္ၾကမ္း လုုပ္ၿပီးေတာ့ လက္ဖ်ားမွာေငြသီးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုုအလုုပ္ကိုု ေရရွည္က်ေတ့ မလုုပ္ႏိုုင္ေတာ့ဘူး။ လက္ပန္းက်ၿပီး ဒုုကၡေရာက္ၾကေရာ။
ဒါေၾကာင့္ အႀကံေပးခ်င္တာက ျမန္မာဒုုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ နီးစပ္ရာ ဘာသာစကားသင္ၾကားေရးေက်ာင္းေတြ၊ community college ေတြမွာ အဂၤလိပ္စကားကိုု မျဖစ္ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ ရေအာင္ သြားတက္ေစခ်င္တယ္။ အဲလိုုသာလုုပ္မယ္ဆိုုရင္ ေရ႐ွည္မွာ သိသာလာမွာပါ။ လုုပ္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္။
ဒုုကၡသည္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းတက္ေနစဥ္မွာ အစိုုးရက ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္ေထာက္ပံ့ထားပါတယ္။ ပညာသင္ခ်ိန္ေလးမွာ ေထာက္ပံ့ထားတာေလးနဲ႔ေတာ့ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ တတ္ဖိုု႔ေတာ့လိုုသလိုု၊ ေလာဘ မတက္ဖိုု႔လည္းလိုုပါတယ္။
အေမရိကားကိုု ဒုုကၡသည္အျဖစ္ေရာက္လာၾကတဲ့ အသက္ ၃၀၊၄၀၊ ၅၀ အရြယ္ ျမန္မာေတြကိုုေတြ႔ေတာ့ ဒုုကၡသည္ေတြအတြက္ ဖြင့္တဲ့ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းမွာ သြားမတက္ၾကဘူးလားလိုု႔ေမးေတာ ဒီအသက္အရြယ္ နဲ႔ ျဖစ္ႏိုုင္ပါေတာ့မလားတဲ့။ အေမရိကန္မွာ အသက္ ၇၀၊၈၀ အရြယ္ အဖိုုးႀကီး၊ အဖြားႀကီးေတြ ကိုုယ့္ကားကိုုယ့္ ေမာင္းၿပီး ေစ်းထြက္၀ယ္ေနတုုန္း၊ ေႏြဘက္ဆိုုရင္ ကိုုယ့္အိမ္က ကားဂိုုေဒါင္ကိုု ကိုုယ္ တိုုက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာၿပီး ေဆးသုုတ္ေနၾကတုုန္း၊ ကိုုယ့္စားဖိုု႔ ကိုုယ္ဟာကိုုယ္ ခ်က္ျပဳတ္ေနၾကတုုန္း။ က်ေနာ္ အဲလိုုေျပာျပၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းေတြတက္ဖိုု႔ တိုုက္တြန္း အားေပးေနရတယ္။