ျပဇာတ္တပုဒ္ကိုမ်ား သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကေလေရာ႔သလား

.

ေရးသားသူ- ေမာင္သာခ်ဳိ

၁၉၉၀ မွာ ေတြ႔ရတ့ဲ ဒီကလပ္ နဲ႔ မင္ဒဲလား (ဓာတ္ပုံ - AP)

(တစ္)

ျပႆနာေကာင္က ပထမ၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက သူ႔လက္ေအာက္မွာ ဒုတိယတဲ့။ ဟုတ္မွဟုတ္ရဲ႕လားဟု ေမးယူရေလာက္ေအာင္ ထူးျခားဆန္းျပားေသာ သမုိင္းဇာတ္ခုံေပၚက အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါ၏။

ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ထဲမွာမ်ား ၀င္ေရာက္သ႐ုပ္ေဆာင္ ေနၾကေလေရာ့သလားဟု ေမးရမည့္အေနအထားမ်ဳိး။

ဟုတ္ပါသည္။

ျပႆနာေကာင္က ပထမ၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ဒုတိယ။

(ႏွစ္)

႐ိုလီဟာဟာ (Rolihlahla) ဆုိသည့္ အာဖရိကစကားလုံးကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Trouble Maker ဟု ဘာသာျပန္ဆုိႏုိင္ေပရာ ျမန္မာလိုက်ေတာ့ ျပႆနာေကာင္။

ဟုတ္ပါသည္။ ထို႐ိုလီဟာဟာ (Rolihlahla) ဆိုေသာ စကားလုံးသည္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား၏ နာမည္တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အလြယ္ဆုံးေခၚေတာ့ မင္ဒဲလား (Mandela)၊ သူ႔ထက္နည္းနည္းပိုၿပီး ျပည့္စုံေအာင္ေခၚေတာ့ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား (Nelson Mandela) ပို၍ပို၍ ျပည့္စုံေအာင္ေခၚေတာ့ နယ္လ္ဆင္႐ိုလီဟာဟာ မင္ဒဲလား (Nelson Rolihlahla Mandela)။ သို႔ျဖစ္ရာ အျပည့္အစုံေခၚေသာ နာမည္ထဲက ႐ိုလီဟာဟာ (Rolihlahla)ကို ရည္ၫႊန္းကာ ျပႆနာေကာင္ဟု တင္စားလုိက္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထိုျပႆနာေကာင္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားကို သမၼတအျဖစ္ လက္ခံက မိမိကိုယ္တုိင္က သမၼတအျဖစ္ကေနဆင္းၿပီး ဒုတိယသမၼတအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ လက္ခံခဲ့သူက ဒီကလပ္။ နာမည္အျပည့္အစုံက ဖရက္ဒရစ္၀ီလ်ံဒီကလပ္ (Frederik Willem de Klerk)။ ေတာင္အာဖရိကဆိုတဲ့ ေျမေပၚမွာ။

(သုံး)

ႏုိင္ငံတကာေရးရာကို စိတ္၀င္စားသူမွန္သမွ် သိႏွင့္ၿပီးသားျဖစ္ေနႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္တခ်ဳိ႕ကိုပဲ ထပ္၍တစ္ဖန္ တင္ျပပါရေစ

နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားက ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ Transkei ျပည္နယ္ Umtata ေဒသ Eastern Cape အနီး ရြာကေလးတစ္ရြာ၌ ေမြးဖြားခဲ့သူ။ ဖခင္က Gadla Henry Mpha Kanyiswa။ မိခင္က Nose Keni Fanny။ ၁၈ ဇူလုိင္ ၁၉၁၈ ေမြး။

သူတစ္ႏွစ္သားအရြယ္ ၁၉၁၉ ၌ လူျဖဴတရားသူႀကီးတစ္ဦး၏ အမိန္႔ျဖင့္ ေျမမ်ား၊ ေငြမ်ား အသိမ္းခံရတာကို သူအမွတ္ရေနသည္။

သူကိုးႏွစ္သားအရြယ္ ၁၉၂၇ က်ေတာ့ အေဖဆုံးသည္။ ၁၉၃၇ မွာ ၀ိဇၨာဘဲြ႕အတြက္ Fort Hare တကၠသိုလ္တက္ေနတုန္း လူမည္းအခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားသျဖင့္ ေက်ာင္းကထြက္ရ။

ေတာင္အာဖရိက တကၠသိုလ္ကေန စာေပးစာယူႏွင့္ ဘဲြ႕ရ။ ၁၉၄၃ မွာ အာဖရိကအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ (ANC) ႏွင့္ ဆက္သြယ္။ ၁၉၄၄ မွာ ANC လူငယ္အဖဲြ႕ တည္ေထာင္။ ၁၉၆၂ မွာ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ အဖမ္းခံရ။ ၁၉၆၄ မွာ Cape Town ကမ္းေျခအလြန္ ၇ ကီလိုမီတာအကြာက Robbn Island Prison သုိ႔ တစ္သက္တစ္ကၽြန္း ျပစ္ဒဏ္ျဖင့္ ေရာက္လာကာ ထုိကၽြန္းအက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ၁၈ ႏွစ္ ေနလုိက္ရသည္။ ထို႔ေနာက္ Cape Town အက်ဥ္းေထာင္သို႔ ၁၉၈၄ ဧၿပီ၌ ေရႊ႕ခဲ့ရျပန္သည္။ အက်ဥ္းေထာင္နာမည္က Poll-smoor။ ၁၉၈၈ တြင္ Victor Verster အက်ဥ္းေထာင္သို႔ ေရႊ႕ခဲ့ရျပန္ၿပီး ၁၉၉၀ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္မွ ေထာင္ကလြတ္ေျမာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အက်ဥ္းစံႏွစ္ စုစုေပါင္း ၂၇ ႏွစ္။ သူ႔ကိုလႊတ္ေပးလုိက္သူက ေတာင္အာဖရိကသမၼတ ဒီကလပ္။

ဒီကလပ္၏ ဘ၀ပုံရိပ္ကေလးကိုလည္း အက်ဥ္းမွ် ေဖာ္ျပပါရေစ။ အမည္အျပည့္အစုံက ဖရက္ဒရစ္၀ီလ်ံဒီကလပ္ (Frederik Willem de Klerk)။ Johanesburg ၿမိဳ႕သား။ ၁၈ မတ္ ၁၉၃၆ ေမြး။ Monument High School ကေန ဆယ္တန္းေအာင္ကာ Potchef Stroom တကၠသိုလ္ကေန ၀ိဇၨာဘဲြ႕၊ ဥပေဒဘဲြ႕မ်ား ရသည္။ ၁၉၇၈ မွာ အစုိးရအဖဲြ႕၀င္၀န္ႀကီး။ ၁၉၈၂ မွာ National Party ေခါင္းေဆာင္။ ၁၉၈၉ မွာေတာ့ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ၏ သမၼတ။

လူျဖဴႏွင့္ လူမည္းကို ျပတ္ျပတ္သားသား ခဲြျခားကာ လူမည္းမွန္သမွ် လူ႔အခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးေနရသည့္ ေတာင္အာဖရိကေျမ ေပၚ၌ သမၼတဒီကလပ္က ၁၉၉၀ ေဖေဖာ္၀ါရီထဲမွာ နယ္လ္ဆင္မင္ ဒဲလားကို လႊတ္ေပးလုိက္ပါသည္။ အာဖရိကအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ ANC ကို တားဆီးပိတ္ဆို႔ထား တာ မွန္သမွ် ပယ္ဖ်က္ပစ္လုိက္ သည္။ ယင္းမွာ ၁၅ ၾသဂုတ္ ၁၉၈၉ ၌ သမၼတျဖစ္လာသူ ဒီကလပ္က သမၼတျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္း ေလးငါးေျခာက္လ အၾကာ၌ ခပ္သြက္သြက္လုပ္ပစ္လုိက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းသတိျပဳၾကည့္ႏုိင္ပါ၏။

သို႔ျဖင့္ ၁၀ ေမ ၁၉၉၄ ၌ ဒီကလပ္သမၼတသက္တမ္းဆုံး သည္။ ၁၉၉၄ မွာပင္ ေရြးေကာက္ ပဲြလုပ္ေပးလုိက္သည္။ ေမွ်ာ္လင့္ ထားသည့္အတုိင္း နယ္လ္ဆင္မင္ ဒဲလား အႏုိင္ရသည္။

အံ့ၾသစရာဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပို၍အံ့ၾသစရာက ...။

(ေလး)

၁၉၉၄ ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး ေတာင္အာဖရိကအစိုးရဖဲြ႕ေတာ့ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားက သမၼတ၊ အရင္သမၼတေဟာင္း ဒီကလပ္ က ဒုသမၼတတဲ့။

ပို၍ အံ့ၾသစရာဆိုတာက ယင္းကို ရည္ၫႊန္းျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ယခင္ လူျဖဴသမၼတ အ ဆက္ဆက္တို႔က ဖိႏွိပ္ခ်ဳိးႏွိမ္ထား ေသာ လူမည္းတို႔ကို လူ႔အခြင့္အ ေရးျပန္ေပး၊ လူမည္းေခါင္းေဆာင္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားကို ေထာင္ က လႊတ္၊ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ေပး စသည္စသည္မ်ားေၾကာင့္ လူစိတ္ ရွိေသာ ဒီကလပ္ကို မင္ဒဲလားႏွင့္ တဲြ၍ပင္ ၁၉၉၃ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိဗယ္ဆုေပးခဲ့ျခင္းကို သာမန္ အံ့ၾသမႈႈတစ္ခုလို လူတုိင္းအ့ံၾသ ႏုိင္ၾကပါသည္။

သို႔ေသာ္ အစုိးရအဖဲြ႕ျပန္ဖဲြ႕စဥ္ မိမိေထာင္က လႊတ္ေပးလုိက္သူက သမၼတ၊ မိမိက သူ႔လက္ေအာက္ ဒုသမၼတအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရမည္ဆိုေသာ အခါ မျငင္းဆန္ဘဲ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္
လက္ခံေသာ ဒီကလပ္က မူ သာမန္အံ့ၾသ႐ုံမွ်ႏွင့္ မလုံေလာက္ေတာ့ပါ။

မင္းသားႀကီး မလုပ္ရ၍ ပတ္မကို ထိုးေဖာက္သူတို႔မ်ားေသာ ေလာကဇာတ္ခုံေပၚ၌ ဒုတိယမင္းသားကေလး ေနရာက ပဲျဖစ္ေစ ပဲြလွေအာင္၀င္ေရာက္ ကျပအသုံးေတာ္ခံလုိေသာ စိတ္က ႏုိဗယ္ဆုမက ျမင့္ျမတ္လွပါ သည္။

(ငါး)

ငါးရာ့ငါးဆယ္ ဇာတ္၀တၳဳ၊ ဇာတ္ေတာ္အမွတ္စဥ္ ၄၂၁၊ အ႒ နိပါတ္ေတာ္လာ ဂဂၤါမာလဇာတ္ ကို ကုန္းေဘာင္ေခတ္၏ ျပဇာတ္ ဆရာႀကီး ဦးပုညလက္စြမ္းျပ ျပန္ လည္ေရးသားထားသည့္ ေရသည္ ျပဇာတ္ကို လူသိမ်ားပါသည္။ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာထဲမွာလည္း ပါ၊ဇာတ္စင္ေပၚကိုလည္း ေရာက္။

ျပဇာတ္ထဲတြင္ ညီေတာ္ အာနႏၵာအေလာင္းအလ်ာ ေရသည္ေယာက်္ားက ေရသည္မႏွင့္ လက္ထပ္ဖို႔ ေငြေလးေရြးကို သြားအယူ ဘုရားေလာင္းဥဒယမင္းႀကီးက ေတြ႕ျမင္သြားကာ သနား က႐ုဏာသက္ၿပီး ေငြရွစ္ေရြးမွ တစ္ဆင့္ အဆင့္ဆင့္တိုး၍ ေပး သြားခဲ့ရာ ေနာက္ဆုံးအိမ္ေရွ႕မင္း ရာထူးအထိ တုိးေပးပါလ်က္ မိမိ ကို သတ္ၿပီး တုိင္းျပည္ကိုသိမ္းဖို႔ ေရသည္အိမ္ေရွ႕မင္းႀကံစည္ ေၾကာင္း သိရွိသြားေလေသာအခါ မိန္႔ပုံမွာ ဤသိ႔ျဖစ္ပါ၏။

“လုံးလုံးပုိင္လုိ၊ အေမာင္ဆိုလွ်င္
ပဟိုရ္ထီးစည္၊ တုိင္းပါျပည္ကို
မရွည္ရက္ခ်ိန္း၊ ယေန႔သိမ္း၍
အုပ္ထိန္းအေမာင္စံေလေတာ့။

စိတ္ေလွ်ာ့မာန္ေပ်ာက္၊
ေမာင္မင္းေအာက္က
လက္ေထာက္ငယ္သား၊
ငါ့ကိုပင္ ထားပါေတာ့”

ဟူ၍ ျဖစ္ပါ၏။ ေခါင္းလိုခ်င္က ေခါင္းျဖတ္ယူပါ။ ရင္ကို ခဲြၿပီး အသည္းႏွလုံးယူလိုက ယူပါဟု ေျပာၿပီးေနာက္ ဆက္ေျပာသည့္စကားမ်ားျဖစ္ပါ၏။ ေမာင္မင္းက တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး မိမိကို လက္ေထာက္အျဖစ္ ထားမည္ဆိုလွ်င္လည္း ေနပါ့မည္တဲ့။ ကိုယ္မင္းသားႀကီး မလုပ္ရလည္းေန။

ေတာင္အာဖရိက ဇာတ္၀င္ ခန္းက သည္ေရသည္ျပဇာတ္ ဇာတ္ကြက္ႏွင့္ ဆင္ဆင္တူမေနဘူးလား။

ကုိယ္က လြတ္ေျမာက္ခြင့္ ေပးလုိက္သူ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲ လားက သမၼတတဲ့။ သမၼတတာ၀န္ယူခဲ့ဖူးသူ မိမိဒီကလပ္က ဒု သမၼတတဲ့။ စိတ္သေဘာထားႀကီး ျမတ္ပုံက ျပဇာတ္ဆန္လြန္းလွပါရဲ႕။ Moral Courage စိတ္သတၱိ ဆိုတာ ဒါမ်ဳိးပဲ မဟုတ္ဘူးလား

ေအာ္.. ေတာင္အာဖရိက ဇာတ္၀င္ခန္းက လြမ္းစရာႀကီး။


ညႊန္း - 7day ဂ်ာနယ္ http://www.facebook.com/7daynews

.
.