လွ်ပ္စစ္မီးေတြ မရွိပဲ ေရခဲေသတၱာအျဖစ္ အသံုးျပဳတဲ့ နည္းပညာကို ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံသား အင္ဂ်င္နီယာ တဦးျဖစ္သူ မစၥတာ မုိဟာမက္ ဘာ အက္ဘာက တီထြင္ဆန္းသစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဓာတ္ပံု- ၀ီကီပီဒီယား
အဂၤလိပ္လုိ The pot-in-pot refrigerator သို႔မဟုတ္ အာေရဗစ္ဘာသာစကားအသံထြက္နဲ႔ ေျပာရရင္ zeer လုိ႔ ေခၚတဲ့ ေျမအုိး ၂ ခုကို သစ္သီး၀လံေတြ ၾကာၾကာခံေအာင္ ေရခဲေသတၱာလုိ သံုးတဲ့ အသံုး အေဆာင္ တခုကို အိုးထိန္းသည္္ မိသား စုက ဆင္းသက္ခဲ့သူ မုိဟာမက္ ဘက္အက္ဘာက က တီထြင္းဆန္းသစ္လုိက္လို႔ ဆုေတြ တေလွႀကီး ရခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၀ ခုႏွစ္က $75,000 Rolex Award for Enterprise ေခၚတဲ့ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၇၅၀၀၀ ပါ၀င္တဲ့ ဆုလည္း ရခဲ့ တယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ကမာၻ႔ Shell Award for Sustainable Development ဆုလည္း ရျပန္တယ္။
သမုိင္းေၾကာင္းကို ျပန္ေကာက္ေျပာရရင္ သိပၸံပညာ မထြန္းကားခင္ကတည္းက မပုပ္မသိုးတဲ့ နည္းပညာနဲ႔ ပတ္သက္လာ ရင္ ေရွး အီ၈်စ္ႏိုင္ငံက အေစာဆံုးထြန္းကားခဲ့တာပါ။
မာမီရုပ္အေလာင္းေတြက အေတာ္ထင္ရွားတဲ့ သက္ေသလည္းျဖစ္ပါ တယ္။ ခရစ္မေပၚမီ ဘီစီ ၂၅၀၀ ေလာက္က အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ Old Kingdom မွာတုန္းက အလားတူေရခရားေတြကို စားစရာေတြကို အေအးခံ အသံုးျပဳတဲ့ Zeer လုိ႔ ေခၚတဲ့ ပစၥည္းေတြ သံုးခဲ့ဖူးပါတယ္။
သမုိင္းပညာရွင္တခ်ိဳ႕လည္း ဘီစီ ၃၀၀၀ ေလာက္က ေျမထည္အသံုးအေဆာင္ေတြ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႔ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အေအးခံ သံုးတဲ့ ေျမထည္ပစၥည္းေတြကို အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံေတြမွာ အသံုးျပဳတဲ့ Ghara ( ဂါရာ)၊ Matki ( မတ္ကီ) တုိ႔လုိ ေျမထည္ပစၥည္းေတြပါ။
ဒါေတြကို အေျခခံၿပီး ႏုိက္ဂ်ီးရီယားႏုိင္ငံသား မုိဟာမက္ ဘာ အက္ဘာက တီထြင္ဆန္းသစ္လုိက္ တဲ့ ေျမအုိးေရခဲေသတၱာ ျဖစ္ပါတယ္။
အသံုးျပဳပံုကေတာ့…
စဥ့္ရည္ မသုတ္ထားတဲ့ အရြယ္အနယ္ငယ္ကြာျခားတဲ့ ေအာက္ေျခက အေပါက္ပါတဲ့ ေျမအုိး ၂ လံုးကို ပထမ ရွာေဖြရပါ မယ္။ ၿပီးရင္ ေျမအုိး ေအာက္ေျခက အေပါက္ကို ရြႊံ႕နဲ႔ပိတ္ထားရပါမယ္။
ပထမ ေအာက္ခံ အုိးအႀကီးထဲကို ဒုတိယ အုိးေသးထည့္လုိက္ရင္ အုိး ၂ လံုး ႏုတ္ခမ္းတညီတည္း ရွိသည္အထိ ေျမအုိး အႀကီးထဲမွာ သဲ အနည္းငယ္ထည့္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ အုိး ၂ ခုအၾကားမွာ သဲ ကို ျဖည့္လိုက္ပါ။
အဲဒီသဲထဲ ကို ေရ လံုး၀ ထပ္ၿပီး မစုပ္ေတာ့တဲ့အထိ ထည့္လုိက္ပါ။ ၿပီးတာနဲ႔ အတြင္း အုိးေသးထဲကို သစ္သီး၀လံေတြ ထည့္လိုက္ၿပီး အ၀ကို ေရစုိအ၀တ္နဲ႔ အုပ္ထားလုိက္ပါ။
ဒါဆုိ ေျမအုိး ေရခဲေသတၱာရဲ႕အစြမ္းကို သိရပါေတာ့မယ္။ အဲဒီ ေျမအုိးေရခဲေသတၱာကို ေနရိပ္ၿပီး အေအးဓာတ္ရွိတဲ့ေနရာမွာထားရပါမယ္။ အဖံုးအုပ္ထားတဲ့ ေရစုိ၀တ္ကိုလည္း ေရအၿမဲစိုေနေအာင္ ထားရပါမယ္။
၂ နာရီေက်ာ္ ၾကာၿပီဆုိတာနဲ႔ အတြင္းက အုိးေသးထဲမွာ ရွိတဲ့ အပူခ်ိန္ဟာ အျပင္အခန္းအပူခ်ိန္ထက္ ဖာရင္ဟိုက္ ၄၀ ေက်ာ္ ေလ်ာ့က်ၿပီး ေအးေနတာကို ေတြ႔ရပါမယ္။ ဒါက သဲအစုိကို အေငြ႔ပ်ံၿပီး အပူဓာတ္ေတြ ေလွ်ာ့ခ်တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပဳျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
တီထြင္ဆန္းသစ္လုိက္တဲ့ မုိဟာမက္ ဘာ အက္ဘာကေတာ့ အသင့္လုပ္ထားတဲ့ ေျမအုိး ေရခဲေသတၱာ
ေလးေတြကို ေရာင္း စားလာတာအခုထိပါပဲ။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္တုန္းက တစံုကို ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားေငြေၾကး ၁၅၀ ႏိုက္ရာ ( အေမရိကန္ ၁ ေဒၚ လာ) ေလာက္ပဲ ကုန္က်ၿပီး သူက ေတာ့ ၁၈၀- ၂၀၀ ႏိုက္ရာေလာက္နဲ႔ ေရာင္းခ်ပါတယ္။ သူဟာ တႏွစ္ကို ေျမအုိးေရခဲ
ေသတၱာ ၃ ေသာင္းေလာက္ ေရာင္းခ် ေပးေနပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစံုကိုလည္း ၀ီကီပီဒီယားမွာ ရွိတဲ့ Pot-in-pot refrigerator ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း မွာ ေလ့လာသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
လွ်ပ္စစ္မီး မလံုေလာက္ေသးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သစ္သီး၀လံ၊ စားစရာေတြကို ဒီနည္းနဲ႔ မပုပ္မသိုးပဲ လတ္ဆတ္ေအာင္ ဖန္တီးအသံုးျပဳဖုိ႔ ေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။
အိမ့္သံစဥ္ ~
It is not a new technology. When I was posted at a station hospital in Irrawaddy division, there was no electricity and refrigerator couldn't be used. There was no solar refrigerator as well. I needed to keep anti-snake venom as mentioned like this at my hut (It is a house for doctor but it is not actually a house but is a hut). I needed to keep it home as I wanted to make sure that it will not be dry in the sand and I poured water every morning. Even though I might not pay homage to Buddha every day, I poured water into my refrigerator every morning as it is a precious medication for the people who live in the rural area. I also mentioned precious as I could only get 4 anti-snake venom from Divisional health department whenever I provided them with empty vials. If there was no empty vials, there would be no anti-venom. All the cost to travel to Pathein to get these vials were my own cost and I needed to pay at least 20000 kyats to responsible person of drug store to get these anti venom. The total cost will be about 30000 to 35000 kyats. How precious it is. If I knew that it was a prize-getting technology, I should publish it earlier. This technology may be good for vegetables and friuts but it should not be used for life-saving medicines. I knew that the efficacy of medicine may not be good enough but I had no choice other than that way. Whenever I needed to use these anti-snake venom, it was effective and saved lives. For me, if there is no choice, you needed to keep the medicine like this. About 6 months after being transferred from that hospital, that hospital got solar-powered refrigerator to keep vaccine and anti-venom. I think my former hospital needed not be worried for how to keep these medicine anymore.