ဗဟုိဘဏ္၊ စကၤာပူဘဏ္ နဲ႔ လွတပတ ေဒၚလွ

ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာပုိက္ဆံ ေဟာင္းႏြမ္း စုတ္ၿပဲတာကုိ တိပ္အထပ္ထပ္နဲ႔ကပ္၊ အိတ္အၾကည္ထဲ ထည့္ပိတ္ၿပီး သုံးခ့ဲၾကပါတယ္။

တိပ္နဲ႔ အခုိင္အမာ ကပ္ထားလုိ႔  ေငြေၾကးခုိင္မာတာ ျမန္မာက်ပ္ေငြပါပဲ လုိ႔ေတာင္ ေနာက္ေျပာင္ခ့ဲၾကမယ္ ထင္ပါရဲ႕။

ပလပ္စတစ္ေလာင္းထားသလုိမ်ဳိး ထုပ္ပုိးခ့ဲၾကတာဟာ ျမန္မာေငြကုိ တန္ဘုိးထားလုိ႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

အေမရိကန္ေငြေၾကးဆုိရင္ေတာ့ သိပ္ၿပီး တန္ဘုိးထားခ်င္ဟန္ မတူပါ။

ေဒၚလာ ရိွတယ္ ဆုိရင္ ေငြလဲဌာနမွာ သြားလဲၾကည့္ပါလား။
နည္းနည္းပါးပါး စုတ္ၿပဲမယ္၊ ေခါက္ရာ ပါမယ္၊ မဆုိစေလာက္ အစြန္းအထင္း ရိွမယ္ ဆုိရင္ လဲေပးမယ္ မဟုတ္ပါ။

ဒါေၾကာင့္ ေဒၚလွ ဆုိရင္ ေရႊေတြက စာအုပ္ၾကားထဲ၊ ကတ္ထူျပားထဲ ညွပ္ထည့္ထားတတ္ၾကပါတယ္၊ ျပန္႔ေနေအာင္ေပါ့၊ သုံးတ့ဲအခါ မ်က္ႏွာပန္းလွေအာင္ေပါ့။

ခရီးသည္ နဲ႔ ေဒၚလွ
ႏုိင္ငံတကာ တုိးရစ္ေတြ ျမန္မာျပည္လာရင္ ဒုကၡလွလွ ေတြ႔ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘဏ္ကတ္၊ အေၾကြးကတ္မ်ားက ျမန္မာျပည္မွာ သုံးလုိ႔မရ၊ ေဒၚလာ ေဆာင္ခ့ဲျပန္ေတာ့လည္း အရာမယြင္းတ့ဲေဒၚလာ၊ မၾကာေသးခင္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ထုတ္ထားတ့ဲေဒၚလာမွ အလုပ္ျဖစ္ၾကတာမုိ႔
ဒုကၡလွလွ ေတြ႔ၾကပါတယ္။

သူတုိ႔ကုိင္လာတ့ဲ ကမၻာသုံးပုိက္ဆံက ျမန္မာျပည္မွာ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္ခံရေတာ့ What the hell is going on? ဆုိျပီး ၊ မယ္မင္းႀကီးမ၊ ေမာင္မင္းႀကီးသားတုိ႔ တအ့ံတၾသ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ ႏုိင္ငံပါလိမ့္ ေပါ့ေလ။ 

အေမရိကန္မွာေတာ့ ပုိက္ဆံစုတ္လည္း ယူၾကပါတယ္။ ႏွစ္ပုိင္းျပတ္လည္း တိိပ္နဲ႔သာ ကပ္လုိက္ ... အဆင္ေျပပါတယ္။
အေမရိကန္တေယာက္ ေျပာၿပီ

ျမန္မာေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ စိတ္လုိလက္ရရိွေပမယ့္ ေဒၚလာကုိ အရုိးမ်ားေသာ ခ်ီးခါးေသာ၊ ေခ်းခါးေသာ လုပ္ေနၾကတယ္ လုိ႔ အေမရိကန္ အထင္ကရ မီဒီယာႀကီး NPR ရဲ႕ ေငြေၾကးဆုိင္ရာဘေလာ့စာမ်က္ႏွာမွာ ေသာၾကာေန႔က ညည္းတြားထားပါတယ္။

ငါေပးတ့ဲပုိက္ဆံကုိ ျမန္မာျပည္မွာ လူတုိင္းနီးပါး မႀကိဳက္ၾကတာ ဘာေၾကာင့္ပါလိမ့္ - Why (Almost) No One In Myanmar Wanted My Money ဆုိၿပီး သတင္းသမား Robert Smith  က ေဆာင္းပါးတေစာင္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ေရးထားတာပါ။

http://www.npr.org/blogs/money/2013/05/10/182309623/why-almost-no-one-in-myanmar-wanted-my-money မွာ ဖတ္ပါ။

မစုတ္မပ့ဲေပမယ့္ ထုတ္ေ၀တ့ဲႏွစ္ ၾကာၿပီ ဆုိရင္လည္း အဲဒီ ေဒၚလာကုိ ျမန္မာဘဏ္ေတြကေတာင္ မယူၾကဘူး လုိ႔ အဲဒီမွာ ညည္းညဴထားပါတယ္။
အေမရိကန္ဒဏ္ခတ္မႈေၾကာင့္  ျမန္မာဘဏ္ေတြက အေမရိကန္ဘဏ္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေနတာ ၾကာပါၿပီ တ့ဲ။

ဘာေၾကာင့္ ဂ်ီးမ်ားတာလဲ

 ေဒၚလာ ေကာ့ပ်ံမေနရင္ ျမန္မာေတြ ေခါင္းခါတာဟာ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိတ့ဲ အေျဖတခုကုိ ေပၚျပဴလာသတင္းဂ်ာနယ္ရဲ႕  ၿပီးခ့ဲတ့ဲႏွစ္ သတင္းတပုဒ္မွာ ဖတ္ၾကရမွာပါ။

အေျဖက - စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ခံထားရလုိ႔ပါ ဆုိပဲ။

ဗဟိုဘဏ္ ဒုဥကၠ ဦးေမာင္ေမာင္ဝင္းရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ကုိ အခုလုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ -

“ဒီမွာလုပ္ေနတဲ့ ဘဏ္ေတြက သူတုိ႔ဆီဝင္လာတဲ့ ေဒၚလာေတြကို ႏုိင္ငံျခားကုိသြားၿပီး ေရာင္းလို႔မရဘူး။ ေရာင္းလို႔ မရတာကလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံကုိ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈေၾကာင့္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ေဒၚလာကို အကူးအေျပာင္းလုပ္ဖို႔ ခက္ခဲသလို အျပင္ကို ယူဖုိ႔အတြက္လည္း ပိုခက္ခဲတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘဏ္ေတြက ေဒၚလာကို ေငြသားအျဖစ္နဲ႔ ဒီက Customer ေတြကို ထုတ္ေပးရတယ္။ အဲဒီလို ထုတ္ေပးရာမွာလည္း သူတုိ႔က ေဟာင္းတာတို႔ ႏြမ္းတာတုိ႔ဆုိရင္ အဆင္မေျပတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အေကာင္းေတြပဲ ထုတ္ေပးရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘဏ္ေတြကလည္း ေဒၚလာအေကာင္းေတြကိုပဲ လက္ခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္”

ႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာပဲ ဘဏ္အရာရိွတဦးရဲ႕ အေျပာကုိ ေပၚျပဴလာဂ်ာနယ္သတင္းတပုဒ္မွာ အခုလုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

"ဗဟိုဘဏ္က ခ်ိတ္ဆက္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ စင္ကာပူဘဏ္က အေမရိကန္ ေဒၚလာအေပၚ အတြန္႔ အေက်၊ အစြန္းအထင္း၊ အၿပဲအစုတ္တုိ႔ကို စိစစ္လက္ခံမႈ တုိ႔ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းတြင္ လက္ခံ၍ မရခဲ့ေၾကာင္း၊
သို႔ေသာ္ စင္ကာပူ ဘဏ္ႏွင့္ လက္ခံေပးရန္ ညိႇႏိႈင္းေနရာ လက္ခံမည့္ အေနအထား ရိွ၍ ကန္ေဒၚလာ အေဟာင္း၊ အႏြမ္း၊ အစြန္းအထင္း၊ အၿပဲအစုတ္မ်ားကို လဲလွယ္ေပး သြားႏုိ္င္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္"

ဒီအရာရိွေျပာတာ မွန္တယ္ ဆုိရင္ ျမန္မာေတြ ဂ်ီးမ်ားတာ မဟုတ္၊ စင္ကာပူေတြ စျပီး ဂ်ီးမ်ားခ့ဲတာလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ ညိွႏိႈင္းမႈ အေနအထား ဘယ္လုိရိွတယ္ မသိရပါ။

စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔တာ တုိ႔မမႈပါ ... အဲ  စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔တာမ်ားလည္း ေျဖေလွ်ာ့ကုန္ၿပီ ဆုိေတာ့ ေဒၚလာစကၠဴ ၾကည့္ေပ်ာ္ရႈေပ်ာ္ ေဟာင္းႏြမ္း၊ ေခါက္ရာရိွ၊ အစြန္းအထင္းျဖစ္တာေတြကုိလည္း ယူလုိ႔ရတ့ဲအေနအထား ေရာက္ႏုိင္ျပီေပါ့။

မယူဘူးဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာေတြဟာ ကမၻာ့အ့ံဖြယ္သုတစာရင္း၀င္လူသားေတြ ျဖစ္ေနဦးမွာပါ။

ေဒၚလာကုိင္ တုိးရစ္ေတြက ျမန္မာေတြကုိ တအ့ံတၾသၾကည့္ၾကတာ မခံရဖုိ႔အတြက္ ဗဟုိဘဏ္၊ စကၤာပူဘဏ္ႀကီးေတြ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားေနၾကၿပီလုိ႔ အေကာင္းဘက္က ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

• ဧရာ၀တီ Facebook / ဧရာဝတီ Twitter

.