~
တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အေလးထားသလို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိုလည္း ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ အားေပး ျမွင့္တင္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ I.Q နဲ႔ E.Q ကို မွ်မွ်တတ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေဆာင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ အသိပညာ အတတ္ပညာနဲ႔ အႏုပညာကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ထိန္းမတ္တာပါပဲ။
ျမန္မာ ေခတ္ၿပိဳင္ပန္းခ်ီကား တခု
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ဖို႔ အတြက္ အသိပညာ အတတ္ပညာက အေရးႀကီးသလို ခံစားနားလည္ ေပးႏိုင္ဖို႔ မွ်ေ၀ႏိုင္ၾကဖို႔ အတြက္ အႏုပညာကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အသိပညာ အတတ္ပညာေတြက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္ဖို႔ တြန္းအားေပး ေနၿပီး၊ အႏုပညာကေတာ့ အဲဒီတိုးတက္မႈရဲ႕ အလွအပကို ရွာေဖြေတြ႕ျမင္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြယ္လြန္သူ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး တေယာက္ကလည္း အလွအပဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းရဲ႕ သေကၤတ တခု ျဖစ္တယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ စိတ္ ရွိမွသာ အလွအပကို ျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။
အဲဒီမွာ ေမးခြန္း တခုက ထပ္ဆင့္ၿပီး အေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ “အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္ပါသလား” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒီေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အႏုပညာရွင္ေတြ၊ အႏုပညာနဲ႔ ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သူေတြကို ေမးျမန္းျဖစ္ပါတယ္။
လူငယ္ Artist ေဇာ္ရန္ႏိုင္ကေတာ့ - “အႏုပညာသမားဟာ အႏုပညာကို အသံုးျပဳၿပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
လူငယ္ Artist လင္းသဏ္ညီ ကေတာ့ “အနုပညာဟာ လူ့အဖြဲ႔စည္းကို သြယ္ဝိုက္ေသာနည္း တိုက္႐ိုက္နည္း ၂ မ်ိဳးစလံုးနဲ႔ အားေပးျမွင့္တင္ေပးတယ္။ ေနာက္ အားေလ်ာ့ခ်င္တဲ႔ အခါ အားေလ်ာ့မႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္း၊ တိုက္႐ိုက္နည္း ၂ မ်ိဳးစလုံးနဲ႔ အားေပျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္ သလို အားေလ်ာ့ေစတာမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ပီကာဆို၏ ဂြာရာနီကာ ပန္းခ်ီကား
ဒုတိယ ကမၻာစစ္မွာ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ျခင္းနဲ႔ ရဲရင့္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ ခြန္အားကို ဂီတနဲ႔ အားေပးခဲ့တယ္ ဆိုတာ အဲဒီေခတ္က စစ္သီခ်င္းေတြက သက္ေသခံေနပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ပန္းခ်ီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပန္းခ်ီကား တခု ရွိေနပါတယ္။ ပီကာဆို (Pablo Picaso) ရဲ႕ ဂြာရာနီကာ (Guernica Painting) ပန္းခ်ီကားပါ။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္မွ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စပိန္ျပည္တြင္း စစ္ရဲ႕ အနိ႒ာ႐ုံေတြကို အႏုပညာခံစားမႈနဲ႔ ေပါင္းစပ္ တင္ဆက္ျပသတာ ျဖစ္တယ္။ ၁၃၇ ဒသမ ၄ လက္မ x ၃၀၅ ဒသမ ၅ လက္မ အရြယ္ ဆီေဆးနဲ႔ ေရးဆြဲထားတဲ့ ဒီပန္းခ်ီကားႀကီးကို စပိန္ႏိုင္ငံ မက္ဒရစ္ၿမိဳ႕ရွိ Museo Reina Sofia ျပတိုက္မွာ ျပသထားပါတယ္။
Artist Sandy ကေတာ့ “အႏုပညာသမား (ခြ်င္းခ်က္- အစစ္) တိုင္းရဲ႕ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္က သာမန္လူေတြနဲ႔ မတူလို႔ နွလံုးသားမွာ ပိုခံစားတတ္လို႔ အႏုပညာ သမားျဖစ္တာ။ သူတို႔ရဲ႕ အႏုပညာကို လက္ခံတဲ့ လူတန္းစားနဲ႔ နားလည္တဲ့ လူတန္းစားရဲ႕ ဦးေနွာက္နဲ႔ ႏွလံုးသားေတြကလည္း ဒီလိုပဲ၊ ပိုခံစား ပိုနားလည္ေပးႏိုင္လို႔ ျဖစ္လာတာ။ ဒီေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ႏွလံုးသားနဲ႔ လူေတြမ်ားလာတာရယ္၊ စက္႐ုပ္ဆန္တဲ့ လူေတြမ်ားတာရယ္၊ ဘယ္ဟာက ပိုျမင့္သြားသလဲ၊ ပိုနိမ့္သြားသလဲ ဆိုတာ ေတြးယူၾကပါကုန္လို႔ ေျပာမွာပါပဲ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
Artist Khin May Kyi ကေတာ့ ," Art can cure all of our pains, feelings and also any psychological trauma. Is it sure? I think so. Becoz I'm an artist as well as a doctor." သူမ ေျပာတာက “အႏုပညာက က်မတို႔ ခံစားေနရတဲ့ နာက်င္မႈေတြ၊ ခံစားရမႈေတြနဲ႔ ၀မ္းနည္းစိတ္ပ်က္စရာေတြကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ မွန္ပါ့မလားလို႔ ေမးျမန္းလာ မယ္ရင္လည္း က်မကေတာ့ ဒီလိုပဲ ေျဖမွာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ က်မက အႏုပညာရွင္ တဦးျဖစ္သလို ေဆး၀ါးကုသ ေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ျဖစ္လို႔ပါပဲ” တဲ့။
Artist ေအးကေတာ့ ဒီလိုျမင္ပါတယ္ တဲ့။ “ဒါ ရွင္းပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကုိ တုိးတက္ဖို႔ဆုိ စီးပြားေရးတခုနဲ႔တင္ မလုံေလာက္ဘူး။ အႏုပညာဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈလည္း လုိအပ္တယ္။ အႏုပညာဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမရွိတဲ႔ တုိင္းျပည္ဟာ ဦးေခါင္းမရွိတဲ႔ ခႏၶာကုိ္ယ္လုိပဲျဖစ္မွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေခတ္တုိင္း ေခတ္တုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ တုိင္းျပည္တုိင္းမွာ၊ အႏုပညာကုိ ဘယ္လုိထိန္းသိမ္းမလဲ၊ အႏုပညာကုိ ဘယ္လုိ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္မလဲဆုိတာ စီမံကိန္းခ်ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ႏုိင္ေသးဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။
Culture Bridge အႏုပညာခန္းမ ပဲ့ကိုင္ရွင္ ကိုရန္ေနာင္ဦး ေျပာျပတာက “အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေန ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ယူပါတယ္။ စာေပ၊ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု အပါအ၀င္ အႏုပညာေတြ ဟာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔လည္း ယွက္တြယ္ေနတယ္။ ခံစားႏိုင္မႈ အိုင္ၾကဴ၊ အီးၾကဴကို ျမင့္မားေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေတြ႔လိုက္ရတာက အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ ယူဆခ်က္ပါပဲ။ အဲဒီမွာ ေနာက္ထပ္ ေမးခြန္း တခု ထပ္ဆင့္ေရာက္လာျပန္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ (အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆၾကရင္..) အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္ဖို႔ေရာ ဘယ္လို လုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။
ဒီေမးခြန္းကို ေလ့လာမိသေလာက္ တင္ျပရရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္မ်ား၊ ပန္းခ်ီပန္းပုေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ား ဟာ အႏုပညာ ျမွင့္တင္ႏိုင္ေရး အေျခခံက်တဲ့ လုပ္ေဆာင္ရာ ဌာနေတြပါ။ ေနာက္ၿပီး ပုဂၢလိက သင္တန္းေတြ၊ ျပတိုက္၊ ျပခန္းနဲ႔ ျပပြဲေတြဟာလည္း အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္တဲ့ အလုပ္ေတြ၊ အႏုပညာနယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါပဲ။ သို႔ေပမယ့္ အဲသေလာက္ အေရအတြက္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္ၿပီးလား။ အဲသေလာက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္႐ုံနဲ႔ အႏုပညာကို ျပည့္၀ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၿပီလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရန္ကုန္တိုင္းရဲ႕ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းေလာက္ပဲ ရွိတဲ့ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ျပတိုက္၊ ျပခန္း အေရအတြက္ကို ေလ့လာရေအာင္ပါ။
စင္ကာပူလို ႏိုင္ငံမွာေတာင္ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။
Asian Civilization Museum,
National Museum of Singapore နဲ႔
Singapore Art Museum (SAM) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အျခား ျပတိုက္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အဲဒီထဲမွာ
Art Science Museum (Marina Bay Sands),
Baba House (National University of Singapore),
The Battle Box, Fort Siloso (Sentosa),
Fuk Tak Chi Museum,
Images of Singapore (Setosa),
Maritime Experiential Museum & Aquarium (Sentosa)
စသည္တို႔ အပါအ၀င္ ျပတိုက္ ၁၇ ခု ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရွးေဟာင္းအေမြ ဆိုင္ရာ ျပတိုက္နဲ႔ ျပခန္းေတြလည္း ၁၃ ခု ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
စင္ကာပူမွာ အႏုပညာ ျမင့္မားေရး အတြက္ ဘယ္လို အားေပးလုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆိုတာ အခုလို ျပတိုက္နဲ႔ ျပန္ခန္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အေျပးအလႊား ေရတြက္ၾကည့္မွ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္၊ စစ္သမိုင္း ျပတိုက္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျပတိုက္ ဆိုၿပီး ေတြ႔ရမွာပါ။ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပတိုက္၊ ျပခန္းေတြက အရမ္းနည္းပါးေနဆဲပါ။
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ တိုးတက္မႈကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရင္ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ အႏုပညာ ထြန္းကား အားေကာင္းမႈ ဘယ္ေလာက္ရွိ သလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တိုင္းတာ ဆန္းစစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္းမွာ အႏုပညာ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးမႈကို ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရပါတယ္။ အခု ေျပာင္းလဲလာၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာေရာ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ အားေပးျမွင့္တင္ လာေနၿပီလဲ။ မသိရေသး၊ မေတြ႕ရေသး၊ မျမင္ရေသး ပါ။ ဒါဆိုရင္ အႏုပညာသမားမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ေသာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား အားလုံး စုစည္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အထူး လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း။ ။
.
တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အေလးထားသလို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိုလည္း ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ အားေပး ျမွင့္တင္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ I.Q နဲ႔ E.Q ကို မွ်မွ်တတ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေဆာင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ အသိပညာ အတတ္ပညာနဲ႔ အႏုပညာကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ထိန္းမတ္တာပါပဲ။
ျမန္မာ ေခတ္ၿပိဳင္ပန္းခ်ီကား တခု စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ဖို႔ အတြက္ အသိပညာ အတတ္ပညာက အေရးႀကီးသလို ခံစားနားလည္ ေပးႏိုင္ဖို႔ မွ်ေ၀ႏိုင္ၾကဖို႔ အတြက္ အႏုပညာကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အသိပညာ အတတ္ပညာေတြက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္ဖို႔ တြန္းအားေပး ေနၿပီး၊ အႏုပညာကေတာ့ အဲဒီတိုးတက္မႈရဲ႕ အလွအပကို ရွာေဖြေတြ႕ျမင္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြယ္လြန္သူ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး တေယာက္ကလည္း အလွအပဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းရဲ႕ သေကၤတ တခု ျဖစ္တယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ စိတ္ ရွိမွသာ အလွအပကို ျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။
အဲဒီမွာ ေမးခြန္း တခုက ထပ္ဆင့္ၿပီး အေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ “အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္ပါသလား” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒီေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အႏုပညာရွင္ေတြ၊ အႏုပညာနဲ႔ ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သူေတြကို ေမးျမန္းျဖစ္ပါတယ္။
လူငယ္ Artist ေဇာ္ရန္ႏိုင္ကေတာ့ - “အႏုပညာသမားဟာ အႏုပညာကို အသံုးျပဳၿပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
လူငယ္ Artist လင္းသဏ္ညီ ကေတာ့ “အနုပညာဟာ လူ့အဖြဲ႔စည္းကို သြယ္ဝိုက္ေသာနည္း တိုက္႐ိုက္နည္း ၂ မ်ိဳးစလံုးနဲ႔ အားေပးျမွင့္တင္ေပးတယ္။ ေနာက္ အားေလ်ာ့ခ်င္တဲ႔ အခါ အားေလ်ာ့မႈကိုလည္း ျဖစ္ေစတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္း၊ တိုက္႐ိုက္နည္း ၂ မ်ိဳးစလုံးနဲ႔ အားေပျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္ သလို အားေလ်ာ့ေစတာမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ပီကာဆို၏ ဂြာရာနီကာ ပန္းခ်ီကား Artist Sandy ကေတာ့ “အႏုပညာသမား (ခြ်င္းခ်က္- အစစ္) တိုင္းရဲ႕ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္က သာမန္လူေတြနဲ႔ မတူလို႔ နွလံုးသားမွာ ပိုခံစားတတ္လို႔ အႏုပညာ သမားျဖစ္တာ။ သူတို႔ရဲ႕ အႏုပညာကို လက္ခံတဲ့ လူတန္းစားနဲ႔ နားလည္တဲ့ လူတန္းစားရဲ႕ ဦးေနွာက္နဲ႔ ႏွလံုးသားေတြကလည္း ဒီလိုပဲ၊ ပိုခံစား ပိုနားလည္ေပးႏိုင္လို႔ ျဖစ္လာတာ။ ဒီေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ႏွလံုးသားနဲ႔ လူေတြမ်ားလာတာရယ္၊ စက္႐ုပ္ဆန္တဲ့ လူေတြမ်ားတာရယ္၊ ဘယ္ဟာက ပိုျမင့္သြားသလဲ၊ ပိုနိမ့္သြားသလဲ ဆိုတာ ေတြးယူၾကပါကုန္လို႔ ေျပာမွာပါပဲ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
Artist Khin May Kyi ကေတာ့ ," Art can cure all of our pains, feelings and also any psychological trauma. Is it sure? I think so. Becoz I'm an artist as well as a doctor." သူမ ေျပာတာက “အႏုပညာက က်မတို႔ ခံစားေနရတဲ့ နာက်င္မႈေတြ၊ ခံစားရမႈေတြနဲ႔ ၀မ္းနည္းစိတ္ပ်က္စရာေတြကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ မွန္ပါ့မလားလို႔ ေမးျမန္းလာ မယ္ရင္လည္း က်မကေတာ့ ဒီလိုပဲ ေျဖမွာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ က်မက အႏုပညာရွင္ တဦးျဖစ္သလို ေဆး၀ါးကုသ ေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ျဖစ္လို႔ပါပဲ” တဲ့။
Artist ေအးကေတာ့ ဒီလိုျမင္ပါတယ္ တဲ့။ “ဒါ ရွင္းပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကုိ တုိးတက္ဖို႔ဆုိ စီးပြားေရးတခုနဲ႔တင္ မလုံေလာက္ဘူး။ အႏုပညာဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈလည္း လုိအပ္တယ္။ အႏုပညာဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမရွိတဲ႔ တုိင္းျပည္ဟာ ဦးေခါင္းမရွိတဲ႔ ခႏၶာကုိ္ယ္လုိပဲျဖစ္မွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေခတ္တုိင္း ေခတ္တုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ တုိင္းျပည္တုိင္းမွာ၊ အႏုပညာကုိ ဘယ္လုိထိန္းသိမ္းမလဲ၊ အႏုပညာကုိ ဘယ္လုိ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္မလဲဆုိတာ စီမံကိန္းခ်ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ႏုိင္ေသးဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။
Culture Bridge အႏုပညာခန္းမ ပဲ့ကိုင္ရွင္ ကိုရန္ေနာင္ဦး ေျပာျပတာက “အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေန ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ယူပါတယ္။ စာေပ၊ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု အပါအ၀င္ အႏုပညာေတြ ဟာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔လည္း ယွက္တြယ္ေနတယ္။ ခံစားႏိုင္မႈ အိုင္ၾကဴ၊ အီးၾကဴကို ျမင့္မားေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ဒီေနရာမွာ ေတြ႔လိုက္ရတာက အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ ယူဆခ်က္ပါပဲ။ အဲဒီမွာ ေနာက္ထပ္ ေမးခြန္း တခု ထပ္ဆင့္ေရာက္လာျပန္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ (အႏုပညာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အားေပးျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆၾကရင္..) အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္ဖို႔ေရာ ဘယ္လို လုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။
ဒီေမးခြန္းကို ေလ့လာမိသေလာက္ တင္ျပရရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး ယဥ္ေက်းမႈတကၠသိုလ္မ်ား၊ ပန္းခ်ီပန္းပုေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ား ဟာ အႏုပညာ ျမွင့္တင္ႏိုင္ေရး အေျခခံက်တဲ့ လုပ္ေဆာင္ရာ ဌာနေတြပါ။ ေနာက္ၿပီး ပုဂၢလိက သင္တန္းေတြ၊ ျပတိုက္၊ ျပခန္းနဲ႔ ျပပြဲေတြဟာလည္း အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္တဲ့ အလုပ္ေတြ၊ အႏုပညာနယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါပဲ။ သို႔ေပမယ့္ အဲသေလာက္ အေရအတြက္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အႏုပညာကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္ၿပီးလား။ အဲသေလာက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္႐ုံနဲ႔ အႏုပညာကို ျပည့္၀ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၿပီလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရန္ကုန္တိုင္းရဲ႕ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းေလာက္ပဲ ရွိတဲ့ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ျပတိုက္၊ ျပခန္း အေရအတြက္ကို ေလ့လာရေအာင္ပါ။
စင္ကာပူလို ႏိုင္ငံမွာေတာင္ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။
Asian Civilization Museum,
National Museum of Singapore နဲ႔
Singapore Art Museum (SAM) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အျခား ျပတိုက္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အဲဒီထဲမွာ
Art Science Museum (Marina Bay Sands),
Baba House (National University of Singapore),
The Battle Box, Fort Siloso (Sentosa),
Fuk Tak Chi Museum,
Images of Singapore (Setosa),
Maritime Experiential Museum & Aquarium (Sentosa)
စသည္တို႔ အပါအ၀င္ ျပတိုက္ ၁၇ ခု ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရွးေဟာင္းအေမြ ဆိုင္ရာ ျပတိုက္နဲ႔ ျပခန္းေတြလည္း ၁၃ ခု ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
စင္ကာပူမွာ အႏုပညာ ျမင့္မားေရး အတြက္ ဘယ္လို အားေပးလုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆိုတာ အခုလို ျပတိုက္နဲ႔ ျပန္ခန္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အေျပးအလႊား ေရတြက္ၾကည့္မွ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္၊ စစ္သမိုင္း ျပတိုက္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျပတိုက္ ဆိုၿပီး ေတြ႔ရမွာပါ။ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပတိုက္၊ ျပခန္းေတြက အရမ္းနည္းပါးေနဆဲပါ။
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ တိုးတက္မႈကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရင္ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ အႏုပညာ ထြန္းကား အားေကာင္းမႈ ဘယ္ေလာက္ရွိ သလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တိုင္းတာ ဆန္းစစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္းမွာ အႏုပညာ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးမႈကို ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရပါတယ္။ အခု ေျပာင္းလဲလာၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာေရာ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ အားေပးျမွင့္တင္ လာေနၿပီလဲ။ မသိရေသး၊ မေတြ႕ရေသး၊ မျမင္ရေသး ပါ။ ဒါဆိုရင္ အႏုပညာသမားမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ေသာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား အားလုံး စုစည္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အထူး လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း။ ။
.
ေတးေရးစရာ အဆိုေက်ာ္ ဒါရိုက္တာ သရုပ္ေဆာင္ ေတြအစား ရွက္မိပါတယ္
နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္ ဆရာေရႊတိုင္ညြန္႔
ဆရာႀကီးဦးသုခ ဦးဝင္းဦးတို႔ကိုလြမ္းမိပါတယ္
တိုင္ျပည္အတြက္ ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုရသကိုေပးတာအေကာင္းဆံုးလဲ
သူမ်ားအျပစ္ပဲ ႏွစ္ကိုဆယ္ႏွင့္ခ်ီ ေျပာခဲ႔ႀကတယ္
ကိုယ္ေရာအျပစ္ေတြဘယ္ေလာက္ ရွိေနလဲ
လူႀကီးလူေကာင္ဆန္ဆန္ ဝန္ခံဖို႔ လိုအပ္လိမ့္မယ္
အားလံုးကိုမဆိုလိုပါ
အားလံုေလးစားေလာက္တဲ႔ အတုယူေလာက္တဲ႔ သီခ်င္း ဇာတ္ကား ေတြမ်ားမ်ား ႀကားခ်င္ ျမင္ခ်င္ လွပါျပီ
အနာဂတ္သမိုင္း မရိုင္းရေလေအာင္ းးးးးးးအမွိဳက္မပစ္ခဲ႔ႀကပါနဲ႔းးးးးးး