၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ျမန္မာျပည္အႏံွ႔ ေပၚေပါက္ခ့ဲတ့ဲ လူထုလႈပ္ရွားမႈအတြင္း ပစ္သတ္ခံရသူ အမ်ားအျပားထဲမွာ အထင္ကရအျဖစ္ဆုံးက မဝင္းေမာ္ဦး လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၂၅ ႏွစ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပေနတုန္း ပစ္သတ္ခံရသူ မဝင္းေမာ္ဦးအေၾကာင္း သူ႔မိသားစုရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေက်ာ္ၿဖိဳးသာက ေဆာင္းပါးတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
ဧရာ၀တီ ပင္မ စာမ်က္ႏွာမွာ ေတြ႔ရတ့ဲ အဲဒီေဆာင္းပါးကုိ ကူးယူ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
ေက်ာ္ၿဖိဳးသာေရးသားတ့ဲ မူရင္းေဆာင္းပါး Why the Past Can’t Be Put to Rest ကုိေတာ့ http://www.irrawaddy.org/archives/41434 မွာ ဖတ္ရႈႏုိင္ပါတယ္။
အတိတ္ေတြက အသစ္ျဖစ္ေနဆဲ
အျဖစ္အပ်က္ေတြက ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း အတိတ္၏ အရိပ္ေဟာင္းေတြ၏ ေျခာက္လွန္႔မႈကို ဦး၀င္းၾကဴ ခံစားေနရဆဲျဖစ္ပါသည္။ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ေဌး၀င္းသည္လည္း မိမိဆႏၵႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္က သမီးကို ေပးခဲ့သည့္ ကတိစကားၾကားတြင္ ထိခိုက္ေၾကကြဲေနရသည္။
ဦး၀င္းၾကဴ၏ အေတြးတို႔က လြန္ခဲ့ေသာ ၂၅ႏွစ္က စက္တင္ဘာလ၏ ညေနခင္းတခုဆီသို႔ ျပန္ေရာက္သြားသည္။ ထို အခ်ိန္က ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး၀င္းထဲမွာ တေဆာင္ကေန တေဆာင္ေျပးလႊားရင္း စစ္တပ္၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အသက္ အႏၲရယ္ စိုးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနတြင္ရွိသည္ဟု ၾကားသိရသည့္ သမီးကိုလိုက္ရွာေနခဲ့သည္။ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း စစ္သားေတြ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေသြးအလူးလူးျဖစ္ခဲ့ရသည့္ လူနာေတြ ျပည့္ႏွက္ေန၏။ ၾကမ္းျပင္က ေသြးအိုင္ေတြကို သူ အမွတ္ရေနသည္။
“ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း ဒီလို အခ်ိန္ေရာက္ရင္ အားလံုးကို က်ေနာ္ ျပန္သတိရလာတယ္” ဟု အသက္ ၆၁ ႏွစ္ အရြယ္ ဦး၀င္းၾကဴက အဆုပ္ကို ထိမွန္သြားသည့္ ေသနတ္က်ည္ဆန္ေၾကာင့္ ေဆး႐ံုကုတင္ေပၚမွာ နာက်င္စြာ ညည္းညဴေနခဲ့ရသည့္ သမီး ျဖစ္သူ မ၀င္းေမာ္ဦး၏ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ေတြကို ျပန္ေျပာျပသည္။
လႏွင့္ခ်ီ၍ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ ဆႏၵျပပြဲေတြကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ဖို႕ စစ္အစိုးရသစ္က အာဏာသိမ္းယူလိုက္ၿပီး ေနာက္တရက္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ တေနရာတြင္ အျခားေသာ ဒီမိုကေရစီေရး ဆႏၵျပသူမ်ားႏွင့္အတူ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ေက်ာင္းသူေလး မ၀င္းေမာ္ဦး ေသနတ္ႏွင့္ အပစ္ခံခဲ့ရသည္။ တကိုယ္လံုးေသြး အလိမ္းလိမ္း ျဖစ္ေနေသာ သူ႔ကို လူငယ္ဆရာ၀န္ႏွစ္ေယာက္က သယ္ယူလာပံုကို ႏိုင္ငံျခားသားတဦးက ဓာတ္ပံု႐ိုက္သြားခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ေန႔ထုတ္ Newsweek မဂၢဇင္း၏ အာရွေဒသထုတ္စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ မၾကာမီပင္ ထိုပံု သည္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းကို လူမဆန္စြာ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ျခင္း၏ ျပယုဂ္ျဖစ္လာခဲ့၏။
ႏွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလသို႔ ေရာက္လာတိုင္း သူတို႔ဇနီးေမာင္ႏွံမွာ ကြယ္လြန္သူ မ၀င္းေမာ္ဦး၏ ၀ိဉာဥ္ ေကာင္းရာဘံုဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိႏိုင္ေစရန္ အတြက္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ထံုးတမ္းစဥ္လာအတိုင္း ေကာင္းမႈကုသိုလ္ ျပဳလုပ္ေပးရမည္လား သို႔မဟုတ္ သူတို႔၏ အႀကီးဆံုး သမီး မ၀င္းေမာ္ဦး ေသအံ့မူးမူး အခ်ိန္တြင္ ေနာက္ဆံုးေျပာသြားသည့္ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ မရေသးသေရြ႕က်မနာမည္ကို ေခၚၿပီး အမွ် မေ၀ပါနဲ႔” ဆိုသည့္ ဆႏၵကိုပဲ ျဖည့္စြမ္းေပးရမည္လား ေ၀ခြဲမရ ျဖစ္ၾကရသည္။
ရွစ္တန္းေက်ာင္းသူေလး၏ ေနာက္ဆံုးအမွာစကားက လူတဦးတေယာက္ ေသဆံုးခဲ့လွ်င္ က်န္ရစ္သူမိသားစုက ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ျပဳလုပ္ၿပီး ထိုကုသိုလ္အတြက္ ေသသူ၏ နာမည္ကိုေခၚ၍ အမွ်ေပးေ၀ခ်ိန္မွာ သာဓုေခၚဆိုႏိုင္ပါမွ ေသဆံုးသူ၏ ၀ိဉာဥ္သည္ ေကာင္းမြန္ၿငိမ္းခ်မ္းရာသို႔ ေရာက္လိမ့္မည္ဟု အေလးအနက္ယံုၾကည္ထားၾကသည့္ ျမန္မာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အတြက္ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ဖြယ္ေကာင္းေနသည္။
“အေမ တေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ သမီးရဲ႕ ၀ိဉာဥ္က အမွီအတြယ္မရွိ လြင့္ပါးေနရတာမ်ိဳး ဘယ္ျဖစ္ေစခ်င္မွာလဲ” ဟု ေဒၚခင္ေဌး၀င္းက သက္ျပင္းခ်ရင္းဆိုသည္။ “ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔ က်မ ခင္ပြန္းက သူ႔ကိုေပးခဲ့တဲ့ ကတိကို ေလး စားရမယ္ေလ” ဟု ေဒၚခင္ေဌး၀င္းက သူတို႔ မိသားစု နွစ္ေပါင္း ၂၄ ႏွစ္တာကာလအတြင္း သမီးျဖစ္သူအတြက္ ဘာေၾကာင့္ ကုသိုလ္လုပ္ အမွ်ေပးေ၀ျခင္း မျပဳခဲ့ရသည္ကို ဆက္ရွင္းျပသည္။
လတ္တေလာတြင္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၌ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္ သူတို႔မိသားစု က မ၀င္းေမာ္ဦး အတြက္ ကုသိုလ္ျပဳအမွ်ေပးေ၀ျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ၿပီဟု မယူဆေသးေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ ထြန္းကားေနၿပီလို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး” ဟုဦး၀င္းၾကဴက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ မွ အခန္း တခန္းထဲသာရွိသည့္ တဲအိမ္ငယ္ေလးထဲတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲထားသည့္ မ၀င္းေမာ္ဦး၏ ဓာတ္ပံုေရွ႕တြင္ ထိုင္ေနရင္း ဧရာ၀တီကို ေျပာျပသည္။
“က်ေနာ္တို႔မွာ ျပည္သူလူထုက လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္လိုက္တဲ့ သမၼတ တေယာက္ ရွိမလာေသး သေရြ႕ သူ႕နာမည္ကိုေခၚၿပီး က်ေနာ္တို႔ အမွ်ေ၀မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။ ေဒၚခင္ေဌး၀င္းကလည္းသေဘာတူ ေၾကာင္း ေခါင္းညိတ္ျပသည္။
လမ္းေတြေပၚမွာ ႀကံေခ်ာင္းႏွင့္ ႐ိုးရာမုန္႔ကေလးေတြေရာင္းၿပီး မိသားစု၏ ၀င္ေငြကို တဖက္တလမ္းက ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့ေသာ မ၀င္းေမာ္ဦးကို မိဘေတြက သမီးလိမၼာေလးအျဖစ္ အၿမဲတမ္း အမွတ္ရေနမည္ျဖစ္သည္။ သူက နာမည္ေက်ာ္ အဆိုေတာ္ ေဟမာေန၀င္းကို အားက်ၿပီး အဆိုေတာ္တေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ခဲ့သည္။ မတရားမႈကို သူမုန္း၏။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္သည့္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္း ေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ပါ၀င္ရမည္ ဆိုတာ သိခဲ့သည္။
“မတရားမႈကို မုန္းတဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ သူေသခဲ့ရတာ” ဟု ေဒၚခင္ေဌး၀င္း ကေျပာသည္။
၁၉၈၈ အေရးအခင္း၏ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ျဖစ္ေသာ ကိုမင္းကိုႏိုင္က မ၀င္းေမာ္ဦးႏွင့္ အျခားသူမ်ား ဒီမိုကေရစီ အေရးအတြက္ အသက္ကို ေပးခဲ့ရျခင္းသည္ အခ်ည္းႏွီး မျဖစ္ပါ ဟုဆိုသည္။
“ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ မ၀င္းေမာ္ဦးနဲ႔ တျခားသူေတြ အသက္ကိုစေတးၿပီး တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ တံတားကိုျဖတ္သန္းၿပီး သူလိုခ်င္ခဲ့တဲ့ ပန္းတိုင္ဆီကို ေရာက္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဆက္လက္ ခ်ီတက္ေနၾကပါတယ္လို႔ သူ႔ကို က်ေနာ္ေျပာျပခ်င္ ပါတယ္” ဟု ကိုမင္းကိုႏိုင္က ေျပာသည္။
မ၀င္းေမာ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီးေနာက္ သူ၏ မိသားစုအေနျဖင့္ စစ္တပ္ကို ျပင္းထန္စြာ စက္ဆုပ္မုန္းတီးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လည္း အခ်ိန္ေတြၾကာခဲ့သည္ႏွင့္ အမွ် ျမန္မာစစ္တပ္ အေပၚမွာ ထားသည့္ သူတို႔၏ အမုန္းတရားေတြက ေလ်ာ့ပါး ေမွးမွိန္လာခဲ့ရသည္။ ဦး၀င္းၾကဴက ၿပီးခဲ့တာေတြ ၿပီးပါေစေတာ့ဟု သေဘာထားလိုက္ၿပီဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ သူ၏ သမီး အသတ္ခံရျခင္းအတြက္ အမွန္တရားကို ရွာေဖြဖို႔လည္း စိတ္မ၀င္စားေတာ့ဟု ေျပာသည္။
“က်ေနာ့္ သမီးက ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္လည္း စစ္တပ္ကို ခါးခါးသီးသီး မုန္းခဲ့ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါဟာ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ၿပီး ေသဆံုးရမယ့္ သူ႕ရဲ႕ ကံၾကမၼာပဲလို႔ စိတ္ကိုေျဖ ႏိုင္ ခဲ့ပါၿပီ။ ရင္ထဲမွာ အာဃာတေတြ မထားေတာ့ပါဘူး” ဟု သူကဆိုသည္။
သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ လိုခ်င္ေနေသာ တစံုတရာက ရွိေနေသးသည္။
“သမၼတႀကီးက ၈၈ အေရးအခင္းမွာ က်ဆံုးခဲ့ရသူေတြအတြက္ အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳတာမ်ိဳး လုပ္ေပးေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ေဒၚခင္ေဌး၀င္းက ေျပာသည္။ ထိုနည္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရးခရီးၾကမ္းတြင္ မိမိတို႔ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး သူမ်ားကို ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည့္ မိသာစုမ်ားကို ပူေဆြးေသာကကို ေလ်ာ့ပါးေစႏိုင္ပါလိမ့္မည္ ဟုလည္း သူက ထပ္ေျပာသည္။
ေဒၚခင္ေဌး၀င္းက “အဲဒီလို တကယ္ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ က်မတို႔ အရမ္းကို ၀မ္းသာဂုဏ္ယူမိမွာပါ” ဟုလည္း ဆိုသည္။
(Kyaw Phyo Tha ၏ Why the past can’t be put to rest ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
.
0 comments :
Post a Comment