~
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ ေန႔စဥ္အမႈေပါင္း ၁၀၀ နီးပါး စစ္ေဆးေနရတဲ့အတြက္ အမႈသည္ေတြ ဘယ္လုိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါသလဲ။
တရားသူႀကီးေတြက တရားခြင္ေတြကို အခ်ိန္ အလံုအေလာက္ မေပးႏုိင္၊ တရားခြင္အခ်ိန္နည္းတဲ့အတြက္ အမႈရံုးခ်ိန္းေတြ အမ်ားအျပား ျပန္လည္ခ်ိန္းဆိုေနရတာေတြ ရွိေနပါတယ္လုိ႔ တရားရုံးနဲ႔ဆက္စပ္ေနသူတခ်ဳိ႕က ဆုိပါတယ္။
“ရံုးခ်ိန္းရွိလုိ႔ တရားရံုးကိုလာတယ္။ ကိုယ့္အမႈအလွည့္ေရာက္မလားလို႔ တေနကုန္ထိုင္ေစာင့္ရင္းကေန ညေနေစာင္းေတာ့မွ ကိုယ့္အလွည့္က်တယ္။ အဲဒီက်ေတာ့ အခ်ိန္လင့္ေနၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ တရားသူႀကီးက ေနာက္တပတ္ရံုးခ်ိန္းျပန္ေပး။ အဲ့လိုေတြျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ သားျဖစ္သူအတြက္ အမႈရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ မိခင္တဦးက ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔မွာ တရားရံုးတခါလာၿပီး အမႈရင္ဆုိင္ဖို႔ကို ေခ်းငွားၿပီးလာရတာဆိုေတာ့ အမႈစစ္ခ်ိန္နည္းၿပီး ရက္ခ်ိန္းေပးတာေတြမ်ားေနေတာ့ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပင္ပန္းနဲ႔ နစ္နာတာေပါ့” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ ၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးစစ္ေဆးတဲ့ တရားခြင္အပါအ၀င္ တရားခြင္ ၅ ခုရွိေပမယ့္ တနလၤာကေန ေသာၾကာေန႔အထိ တရားခြင္တုိင္းမွာ အမႈေတြျပည့္ေနတာပါ။
တရားခြင္တခုဟာ အနည္းဆံုး ၁၅ မႈကေန အမ်ားဆံုး ၂၅ မႈအထိ စစ္ေဆးေနၾကပါတယ္။
“တရားသူႀကီးဟာ အမႈတခုကိုၾကားနာၿပီဆိုရင္ ဥပေဒအရ အေသအခ်ာ ေလ့လာရတယ္။ သံုးသပ္ရတယ္။ မက်ဴးလြန္ရင္ တရားေသလႊတ္ႏိုင္ေအာင္၊ က်ဴးလြန္တာထင္ရွားေနရင္လည္း ထိုက္သင့္တဲ့အျပစ္ဒဏ္ျဖစ္ေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ရတယ္။ အခုက အမႈတခု၀င္လာ။ ကဲ … က်မ္းက်ိန္၊ ေမးစရာရွိတာေမး။ ၿပီးတာနဲ႔ ေနာက္တမႈထပ္စစ္ဆိုေတာ့ တရားသူႀကီးေတြအတြက္လည္း အေတာ္ကို အၾကပ္အတည္းကာလျဖစ္ေနတယ္”လို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အၿငိမ္းစား တရားသူႀကီးတဦးက ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ထြန္တံုးတုိက္ပဲြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၄၄၇ (ပိုင္နက္က်ဴးလြန္မႈ) ၊ ၄၂၇ (အက်ဳိးဖ်က္ဆီးမႈ) တို႔နဲ႔ တရားစဲြခံထားရတဲ့ လယ္သမားေတြ အမ်ားအျပား တရားရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ခြင့္ျပဳခ်က္မေပးဘဲဆႏၵျပတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္နဲ႔ စီးတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ရဲကတရားလိုလုပ္ၿပီး တရားစဲြဆိုတဲ့အမႈေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။
“အမႈေတြကမ်ားလာေတာ့ တရားသူႀကီးေတြက တရားခြင္ကို အခ်ိန္ သိပ္မေပးႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အမႈမ်ားၿပီး တရားခြင္အခ်ိန္ေပးမႈနည္းေတာ့ တရားသူႀကီးေတြအေနနဲ႔ စီရင္ဆံုးျဖတ္တဲ့ ေနရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိလာသလို တရားစီရင္ေရးတိမ္းေစာင္းမွာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္မိတယ္”
လို႔ လုပ္သက္ ၁၆ ႏွစ္ေက်ာ္ရွိတဲ့ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အထက္တန္းေရွ႕ေနတဦးက ေျပာပါတယ္။
“အေပၚပိုင္းကေတာ့ မွန္မွန္နဲ႔ျမန္ျမန္ တရားစီရင္ေရးဆိုၿပီး ေဆာ္ၾသေနတာေတြရွိတယ္။ အမႈနဲ႔ခြင္အေရအတြက္ မမွ်တဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဒီမူအတုိင္း ျဖစ္လာဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္။ တရားစီရင္ေရးမွာ မွန္ရင္ မျမန္ႏိုင္သလို ျမန္ရင္လည္း မမွန္ႏိုင္ပါဘူး” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုအမႈေတြမ်ားၿပီး တရားခြင္အခ်ိန္နည္းေနတဲ့ကိစၥကို ဧရာ၀တီတိုင္းတရားလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ အဆင္ေျပႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းရွာေဖြၿပီး အမႈသည္ျပည္သူလူထုေတြ အဆင္ေျပေအာင္ ကူညီေပးသင့္တယ္လို႔ အထက္ပါေရွ႕ေနက တိုက္တြန္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ဆလုိင္းသန္႔စင္
.
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ ေန႔စဥ္အမႈေပါင္း ၁၀၀ နီးပါး စစ္ေဆးေနရတဲ့အတြက္ အမႈသည္ေတြ ဘယ္လုိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါသလဲ။
တရားသူႀကီးေတြက တရားခြင္ေတြကို အခ်ိန္ အလံုအေလာက္ မေပးႏုိင္၊ တရားခြင္အခ်ိန္နည္းတဲ့အတြက္ အမႈရံုးခ်ိန္းေတြ အမ်ားအျပား ျပန္လည္ခ်ိန္းဆိုေနရတာေတြ ရွိေနပါတယ္လုိ႔ တရားရုံးနဲ႔ဆက္စပ္ေနသူတခ်ဳိ႕က ဆုိပါတယ္။
“ရံုးခ်ိန္းရွိလုိ႔ တရားရံုးကိုလာတယ္။ ကိုယ့္အမႈအလွည့္ေရာက္မလားလို႔ တေနကုန္ထိုင္ေစာင့္ရင္းကေန ညေနေစာင္းေတာ့မွ ကိုယ့္အလွည့္က်တယ္။ အဲဒီက်ေတာ့ အခ်ိန္လင့္ေနၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ တရားသူႀကီးက ေနာက္တပတ္ရံုးခ်ိန္းျပန္ေပး။ အဲ့လိုေတြျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ သားျဖစ္သူအတြက္ အမႈရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ မိခင္တဦးက ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔မွာ တရားရံုးတခါလာၿပီး အမႈရင္ဆုိင္ဖို႔ကို ေခ်းငွားၿပီးလာရတာဆိုေတာ့ အမႈစစ္ခ်ိန္နည္းၿပီး ရက္ခ်ိန္းေပးတာေတြမ်ားေနေတာ့ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပင္ပန္းနဲ႔ နစ္နာတာေပါ့” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးမွာ ၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးစစ္ေဆးတဲ့ တရားခြင္အပါအ၀င္ တရားခြင္ ၅ ခုရွိေပမယ့္ တနလၤာကေန ေသာၾကာေန႔အထိ တရားခြင္တုိင္းမွာ အမႈေတြျပည့္ေနတာပါ။
တရားခြင္တခုဟာ အနည္းဆံုး ၁၅ မႈကေန အမ်ားဆံုး ၂၅ မႈအထိ စစ္ေဆးေနၾကပါတယ္။
“တရားသူႀကီးဟာ အမႈတခုကိုၾကားနာၿပီဆိုရင္ ဥပေဒအရ အေသအခ်ာ ေလ့လာရတယ္။ သံုးသပ္ရတယ္။ မက်ဴးလြန္ရင္ တရားေသလႊတ္ႏိုင္ေအာင္၊ က်ဴးလြန္တာထင္ရွားေနရင္လည္း ထိုက္သင့္တဲ့အျပစ္ဒဏ္ျဖစ္ေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ရတယ္။ အခုက အမႈတခု၀င္လာ။ ကဲ … က်မ္းက်ိန္၊ ေမးစရာရွိတာေမး။ ၿပီးတာနဲ႔ ေနာက္တမႈထပ္စစ္ဆိုေတာ့ တရားသူႀကီးေတြအတြက္လည္း အေတာ္ကို အၾကပ္အတည္းကာလျဖစ္ေနတယ္”လို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အၿငိမ္းစား တရားသူႀကီးတဦးက ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ထြန္တံုးတုိက္ပဲြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၄၄၇ (ပိုင္နက္က်ဴးလြန္မႈ) ၊ ၄၂၇ (အက်ဳိးဖ်က္ဆီးမႈ) တို႔နဲ႔ တရားစဲြခံထားရတဲ့ လယ္သမားေတြ အမ်ားအျပား တရားရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ခြင့္ျပဳခ်က္မေပးဘဲဆႏၵျပတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္နဲ႔ စီးတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ရဲကတရားလိုလုပ္ၿပီး တရားစဲြဆိုတဲ့အမႈေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။
“အမႈေတြကမ်ားလာေတာ့ တရားသူႀကီးေတြက တရားခြင္ကို အခ်ိန္ သိပ္မေပးႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အမႈမ်ားၿပီး တရားခြင္အခ်ိန္ေပးမႈနည္းေတာ့ တရားသူႀကီးေတြအေနနဲ႔ စီရင္ဆံုးျဖတ္တဲ့ ေနရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိလာသလို တရားစီရင္ေရးတိမ္းေစာင္းမွာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္မိတယ္”
လို႔ လုပ္သက္ ၁၆ ႏွစ္ေက်ာ္ရွိတဲ့ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အထက္တန္းေရွ႕ေနတဦးက ေျပာပါတယ္။
“အေပၚပိုင္းကေတာ့ မွန္မွန္နဲ႔ျမန္ျမန္ တရားစီရင္ေရးဆိုၿပီး ေဆာ္ၾသေနတာေတြရွိတယ္။ အမႈနဲ႔ခြင္အေရအတြက္ မမွ်တဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဒီမူအတုိင္း ျဖစ္လာဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္။ တရားစီရင္ေရးမွာ မွန္ရင္ မျမန္ႏိုင္သလို ျမန္ရင္လည္း မမွန္ႏိုင္ပါဘူး” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုအမႈေတြမ်ားၿပီး တရားခြင္အခ်ိန္နည္းေနတဲ့ကိစၥကို ဧရာ၀တီတိုင္းတရားလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ အဆင္ေျပႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းရွာေဖြၿပီး အမႈသည္ျပည္သူလူထုေတြ အဆင္ေျပေအာင္ ကူညီေပးသင့္တယ္လို႔ အထက္ပါေရွ႕ေနက တိုက္တြန္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ဆလုိင္းသန္႔စင္
.
0 comments :
Post a Comment