မူပုိင္ခြင့္ ဆင္ဆာ ရသ

.





ျမန္မာေတြ မူပိုင္ခြင့္နဲ႔ အသားက်ဖို႔ေတာ့ လိုေနၿပီ
ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ကို ျမန္မာအမ်ားစုရွိတဲ့ ျပည္ပႏုိင္ငံေတြမွာ ပံုမွန္ ျပသႏုိင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားလာ ၾကေပမယ့္ ဖန္တီးမႈေတြထဲမွာ မသိမသာခိုးခ်ထားတာေတြ၊ သိသိသာသာ ခုိးခ်ထားတာေတြ ပါေနတာေၾကာင့္ ဆင္ဆာဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းမွာကို စိုးရိမ္ၿပီး ျပသဖို႔ အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

စင္ကာပူႏုိင္ငံ Kreta Ayer Theater တြင္ “အာဒံရယ္၊ ဧ၀ရယ္၊ ဒႆရယ္” ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားရံုတင္ ျပသစဥ္ ရံုေရွ႕ျမင္ကြင္း (ဓာတ္ပံု - chitkyiaye.com)

ၿပီးခဲ့တဲ့လကဆိုရင္ ျမန္မာပရိသတ္ေတြ ရွိရာ စင္ကာပူႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ Kreta Ayer Theater မွာ “အာဒံရယ္၊ ဧ၀ရယ္၊ ဒႆရယ္” ဆိုတဲ့ ျမန္မာဇာတ္ကားကို ရံုတင္ျပသခဲ့ပါတယ္။ လာၾကည့္တဲ့ ပရိသတ္ ရွိေပမယ့္ ဇာတ္ဝင္သီခ်င္း သံစဥ္က ဂ်ပန္သံစဥ္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ စင္ကာပူအစိုးရရဲ႕ ဆင္ဆာျဖတ္တာကို ခံယူၿပီးမွ ဆက္လက္ျပသခြင့္ ျပဳတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေတြကို ျပည္ပမွာ ျပသႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးမႈ အႏုပညာေတြသာ ပါ၀င္တဲ့ ဇာတ္ကားေတြကို ေရြးခ်ယ္ၾကရလို႔ ရွားပါးတာေၾကာင့္ ပံုမွန္ျပသဖို႔ ခက္ခဲလာပါတယ္။

ျမန္မာဗီဒီယို ဇာတ္ကားေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဇာတ္ဝင္ေတးေတြက ရွိထားၿပီးသား ေကာ္ပီသီခ်င္းေတြ၊ ေနာက္ခံ တီးလံုးေတြကလည္း ကမၻာေက်ာ္ ဂီတပညာရွင္ႀကီးေတြရဲ႕ ေတးသြားေတြခ်ည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရပါတယ္။ ယူသံုးတဲ့ သူေတြ အေနနဲ႔ ဒါကိုျပႆနာလို႔ ယူဆပံု မရၾကပါဘူး။ နာမည္ႀကီး ဒါရိုက္တာေတြေတာင္ ဒီပံုစံ၊ ဒီအခ်ိဳးအတုိင္းပဲ အသားက်ေန ၾကပါတယ္။

တကယ့္တကယ္ ႏိုင္ငံတကာကို ခ်ျပေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးထားတာ မရွိေတာ့ဘဲ ဒုကၡေရာက္ၾကေတာ့ တာပါပဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာ ေတြးၾကည့္မယ္၊ ႏုိင္ငံတကာကို ျမန္မာ့အႏုုပညာ ဝင္တုိးခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ခိုးယူဖန္တီးမႈေတြကို စြန္႔လႊတ္သင့္ ပါၿပီ။

သီခ်င္းေတြ ေရးစပ္ရာမွာ တခ်ိဳ႕က ေပၚေပၚတင္တင္ပဲ ေကာ္ပီလို႔ ေျပာၾကေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ တရုတ္သံစဥ္၊ ဂ်ပန္သံစဥ္၊ ထုိင္းသံစဥ္ စတာေတြကို ကိုယ့္သံစဥ္လိုလို၊ ဘာလိုလို လုပ္ၿပီး စာသားထည့္ဆိုလိုက္ၾကတာ အဆိုေတာ္ကိုယ္တုိင္ေတာင္ ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္လား၊ ေကာ္ပီလား မသိၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါကိုပဲ စာသားသြင္းသူက ေတးေရးနာမည္ ခံတာမ်ိဳးကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာပဲ ရွိမလား မေျပာတတ္ပါဘူး။ အဲဒါကို အဆိုေတာ္လုပ္သူက ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ထင္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ခရီးထြက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဆုိလိုက္ေတာ့မွ သူမ်ားသံစဥ္ႀကီးလို႔ အေျပာခံရတဲ့အခါ ပိုရွက္ဖို႔ေကာင္း မေနဘူးလား။

ဒါက သီခ်င္းျပႆနာ တခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အခု အခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့ရုုပ္ရွင္၊ ျမန္မာ့ဂီတကို ႏုိင္ငံတကာမွာ ခ်ျပဖို႔ စီစဥ္မယ္ ဆိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးမႈက အေရးပါလာပါၿပီ။ တခ်ိဳ႕ ဇာတ္ကားေတြဆိုရင္ တကားလံုးက ႏုိင္ငံျခားကားကို အစအဆံုး ျမန္မာမႈ ျပဳထားေပမယ့္ ဇာတ္ကားအဆံုးမွာ ဘယ္ဟာကို မီွးပါတယ္ဆိုတာေလးေတာင္ ထည့္မထား၊ ပရိသတ္ကလည္း ကိုယ္တုိင္ဖန္တီးတာ မွတ္ၿပီး ေကာင္းလိုက္တာလို႔ ခ်ီးက်ဴး၊ သိတဲ့သူေတြကေတာ့ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္၊ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း ႀကံဳဖူးမွာပါ။ ဘယ္ကယူပါတယ္၊ ဘယ္ဟာကို မွီးပါတယ္ဆိုတဲ့ စာတေၾကာင္းေလး မပါတာဟာ မူရင္းဖန္တီးသူကို သာမက ပရိသတ္ကိုပါ မေလးမစားလုပ္ရာ၊ ေစာ္ကားရာက်တယ္ဆိုတာ သိသင့္ပါတယ္။

သတင္းေရးတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သတင္းဓာတ္ပံု သံုးတာပဲျဖစ္ျဖစ္ သတင္းမူလဇစ္ျမစ္၊ ဓာတ္ပံုဘယ္ကယူသံုးတယ္ ဆုိတာ ေရးရပါတယ္။ စာအုပ္ဘာသာျပန္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဝတၳဳတို ဘာသာျပန္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ မူရင္းစာေရးသူ နာမည္နဲ႔ မူရင္း ဝတၳဳ နာမည္ကို ေဖာ္ျပၾကရတာပါ။ ကိုယ္က ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံမို႔လို႔၊ ေငြေၾကးမတတ္ႏုိင္လို႔ ဖန္တီးမႈေတြကို ဝယ္ယူမသံုးစြဲ ႏိုင္ရင္ေတာင္ “credit” ကေတာ့ ေပးကိုေပးရမွာပါ။ ဒါက မူပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ သူကိုေလးစားတာ၊ မူပုိင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေလ့အက်င့္တခုပါ။ ေငြေပးၿပီး ဝယ္ယူသံုးစြဲထားရင္ေတာင္ ဖန္တီးသူကို “credit” ကေတာ့ ေပးရပါတယ္။ ေစ်းထဲက ၾကက္သြန္၊ အာလူး ဝယ္တာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့ေလ၊ ပိုက္ဆံေပးၿပီး သူ႔ဟာကို ကိုယ့္ဟာလုပ္လို႔ရပါတယ္။

တေခတ္တခါက ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္သီခ်င္း ဆိုတဲ့ ေခတ္တေခတ္ ရွိခဲ့တာ မွီတဲ့သူတုိင္း သိမွာပါ။ ရုပ္ရွင္တကားအတြက္ ဒီဇာတ္ကားမွာ ထည့္မယ့္ သီခ်င္းေတြကို သီးသန္႔စပ္ၾကပါတယ္။ ဒီမွာသံုးမယ့္ ဂီတေတးသြား၊ ေနာက္ခံေတးေတြကိုလည္း ဂီတမႉးေတြဆီ သီးသန္႔ အပ္ၾကပါတယ္။ ေရွ႕ေကာေနာက္ေကာ မီွတာကို ျပမယ္ဆိုရင္ သႀကၤန္မိုးလို၊ ဒ႑ာရီလို ကားမ်ိဳးေတြ ျပလို႔ရပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကား ေတြက သီခ်င္းေတြဆိုရင္ စီးရီးတေခြစာ ျပန္ထုတ္လို႔ေတာင္ ရခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ အျဖစ္သြားေတာ့မယ္လို႔ ေႂကြးေက်ာ္ေနၾကပါၿပီ။ အဲဒီအခါ အႏုပညာကလည္း ငါေနခဲ့မယ္ လို႔ လုပ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ မူပိုင္ခြင့္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ ရွိထားဖုိ႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္၊ ျမန္မာ့ဂီတ ႏုိင္ငံတကာကို ခ်ျပေတာ့မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မူပုိင္ခြင့္ကို သိရံုနဲ႔ မရေတာ့ဘူး၊ ကိုယ္ပိုင္ ဖန္တီးမွပဲ ရေတာ့မွာပါ။

အႏုပညာဆိုတာကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးႏုိင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါ၊ ကိုယ္တုိင္ မဖန္တီးႏုိင္ဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ဖန္တီးသူကို ေလးစားသမႈနဲ႔ “credit” ေပးၿပီး မူပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေလ့အက်င့္ လုပ္သင့္ပါၿပီ။

ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ေလာကသားေတြ၊ ဂီတေလာကသားေတြ အေနနဲ႔ ခိုးကူးေခြထုတ္တဲ့သူေတြကို မေက်နပ္ၾကတာ၊ ထုတ္ေဖာ္ အေရးယူခ်င္ၾကတာ အားလံုးအသိပါ။ ကိုယ္ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ထားရတာေလးေတြကို သူမ်ားက အလြယ္အတူ အညြန္႔ ခူးစားတာ ဘယ္သူက ႀကိဳက္မွာတဲ့လဲ။

ခိုးကူးသမားေတြကို ႏွိမ္နင္းခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္တုိင္အရင္ဆံုး သူခိုး မျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ သူခိုးလက္က သူဝွက္လုတာပဲလို႔ သေဘာထားၿပီး ခြင့္လႊတ္လိုက္ရံုသာ ရွိပါေတာ့တယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္နဲ႔ ဂီတ အရွက္ရျခင္းမွ ကင္းေဝးပါေစ။

မေယာင္ရာဆီလူးတဲ့ ဆင္ဆာ
ႏိုင္ငံတကာ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ေတြမွာ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတခ်ဳိ႕၊ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္တခ်ိဳ႕ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ျပသတာ၊ ဆုရာတာေတြ ရွိေနေပမယ့္ ဒီဇာတ္ကားေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ျပသခြင့္ မရတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ထူးဆန္း ေနမလားပဲ။

ဒါရိုက္တာမင္းထင္ကိုကိုႀကီး ၎၏ မွတ္တမ္းရုပ္ရင္ အင္းသီး ဇာတ္ကားျပသပြဲတြင္ ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

၂၀၁၀ ေအာက္တိုဘာလက ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ Festival of Photos, Reportage Film and Documentary Film on the Countries and People in ASEAN မွာ Best Documentary 2010 အမ်ဳိးအစားအတြက္ ဒုတိယဆု ရရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ဒါရိုက္တာ မင္းထင္ကိုကိုႀကီး ရိုက္ကူးတဲ့ “အင္းသီး” ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ ဇာတ္ကားကုိ အခုအခ်ိန္ထိ ျမန္မာ့ ရုပ္သံလိုင္းေတြမွာ ျပသခြင့္ တင္ထားေပမယ့္ မရေသးပါဘူး။

“အင္းသီး” ဆုိတာ အင္းေလးကန္ မွာရွိတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးစိုက္ခင္းေတြမွာ ဓာတုေဗဒေဆးေတြ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ထိခိုက္မႈရွိႏုိင္တဲ့အေၾကာင္း ရိုက္ကူးထားတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ ဇာတ္ကား ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ ဆုရခဲ့ဖူးတဲ့ မွတ္တမ္း ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပသဖို႔ ခက္ခဲေနေပမယ့္ ျပည္တြင္းမွာ ျပသခြင့္ရတဲ့ ဇာတ္ကားေတြက ႏုိင္ငံတကာမူပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔ ဟိုၿငိ ဒီၿငိ ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဆင္ဆာ ဘုတ္အဖြဲ႕ရဲ႕ အလြဲလားဆိုတာကို ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိပါတယ္။

ျမန္မာ့အႏုပညာနဲ႔ ကမၻာကို ထုိးေဖာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာဆင္ဆာအဖြဲ႕ရဲ႕ မေယာင္ရာဆီလူး ပံုစံေတြကို အရင္ဆံုး ျပင္ရမယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း …။

ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ားနဲ႔ ရသ
ျမန္မာျပည္ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ရဲ႕ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္လို႔ အမည္တပ္ခံရတဲ့ အဆုိေတာ္ ရသက ျမန္မာ့ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး ၿပိဳင္ပြဲရဲ႕ “ေခတ္အလိုက္ ေခတ္အႀကိဳက္” ေခါင္းစဥ္နဲ႔ သီခ်င္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ရခဲ့တဲ့ ေရြႊတံဆိပ္ဆုကို အိမ္ဦးခန္းမွာ ခ်ိတ္ထားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး ေရႊတံဆိပ္ဆုရာ ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ အဆိုေတာ္ ရသ

၁၈ ႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဒီၿပိဳင္ပြဲမွာ ရသက ေဇာ္၀င္းထြဋ္ရဲ႕ “မဟာ” သီခ်င္းကို မဲက်ၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။

တခ်ိန္က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ေရာ့ကာႀကီး ေဇာ္၀င္းထြဋ္ဟာ “မဟာ” ေတးစီးရီးေခြ ထြက္ရွိၿပီးေနာက္မွာ အဲဒီအေခြထဲက ေပၚလစီဆန္တဲ့ သီခ်င္းေတြေၾကာင့္ ပရိတ္သတ္ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္သံေတြနဲ႔ အတူ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ေမွးမွိန္ခဲ့ရတယ္လို႔ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။

ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ ဆိုတဲ့ ရသဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ အသိအမွတ္ျပဳ ဆုတံဆိပ္ကို လိုခ်င္တာေၾကာင့္ ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး ၿပိဳင္ပြဲမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ ခဲ့တာလို႔လည္း ျပည္တြင္းထုတ္ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု (NDF) ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတဦး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းညြန္႔အတြက္ သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္မွာ မဲဆြယ္ စည္းရံုးေပးခဲ့ ဖူးတဲ့အျပင္ အသက္ရွင္ေနခ်ိန္ အတြင္း ႏိုင္ငံအတြက္ တန္ဖိုးရွိတာေတြ လုပ္ခ်င္လို႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာလို႔ ေျပာဆိုဖူးပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဦးသိန္းညြန္႔ တည္ေထာင္တဲ့ ပါတီသစ္မွာ ပါတီ၀င္တေယာက္အျဖစ္ ရွိေနၿပီး လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း လုပ္ကိုင္ ေနပါတယ္။

ရသကို ေခါင္းစဥ္တပ္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အသိအမွတ္ျပဳ ဆုိ၊ က၊ ေရး၊ တီး ေရႊတံဆိပ္ဆုရွင္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးသမားလား၊ လူမႈေရး လုပ္သူလား၊ ဟစ္ပ္ေဟာ့ပ္ ဂီတသမားလား။ ထူးဆန္းတာကေတာ့ အဲဒါအားလံုးက တခုနဲ႔ တခု ဆန္႔က်င္ဘက္ေတြ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

.