ဒီအေၾကာင္းကုိ ဧရာ၀တီ အဂၤလိပ္ပုိင္း စာမ်က္ႏွာမွာ How Much Freedom Does Burmese Media Enjoy?
ျမန္မာျပည္မီဒီယာ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္ခြင့္ ရေနသလဲ
ဆုိတ့ဲ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေအာင္ေဇာ္က ေရးသားထားပါတယ္။
ျမန္မာ့စာနယ္ဇင္းမွာ ေဖာ္ျပႏုိင္ခြင့္ေတြ ရေနၿပီ၊ အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲ ေနၿပီ လုိ႔ ဆုိေနၾကတ့ဲအခ်ိန္မွာ ဒီေဆာင္းပါး ထြက္ေပၚလာတာပါ။ အရာရာကုိ အလြန္အကြ်ံခ်ဳပ္ကုိင္မႈနဲ႔ ႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္အသားက်ခ့ဲတ့ဲ ျမန္မာျပည္မွာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္အထိ ရိွမလဲ။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းႀကီးေတြက စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကုိ ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးမလဲ ဆုိတာ မသိရေသးဘူး၊ ျမန္မာျပည္မီဒီယာဖံြ႔ၿဖိဳးေရခရီးမွာ ဒီဌာနႀကီးႏွစ္ခုၾကား သေဘာမတူေတြ ရိွေနတယ္၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕က စာနယ္ဇင္းဆရာေတြကေတာ့ သမၼတရုံး နဲ႔ (ဆင္ဆာဌာနကုိ ကုိင္တြယ္တ့ဲ) ျပန္ၾကားေရးဌာန ၂ ခု မူ၀ါဒ မတူညီမႈေၾကာင့္ စိတ္ညစ္ေနရတယ္ လုိ႔ ေဆာင္းပါးက ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာျပည္စာနယ္ဇင္းအေျခအေနေတြ၊ ဆင္ဆာဌာနက တန္ခုိးျပတုန္းပဲ ဆုိတ့ဲအေၾကာင္း အစုိးရတခ်ဳိ႕ နဲ႔ အလွဴရွင္နုိင္ငံမ်ားရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕က သေဘာမေပါက္ေသးဘူး လုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။
အစုိးရက မီဒီယာကုိ ဆက္ၿပီး အုပ္စီးထားဖုိ႔ နည္းလမ္းရွာမွာပဲ ဆုိၿပီး မီဒီယာေလာကမွာ ယူဆေနၾကတယ္၊ စာနယ္ဇင္းသမားအပါအ၀င္ ဘယ္သူ႔ကုိျဖစ္ျဖစ္ လုံၿခဳံေရးအေၾကာင္းျပၿပီး ဖမ္းတာ၊ အီလက္ထရြန္နစ္ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္တယ္ ဆုိၿပီး ဖမ္းတာမ်ဳိး ဆက္လုပ္ႏုိင္တ့ဲအေျခအေနေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ရိွေနေသးတယ္ လုိ႔လည္း ေဆာင္းပါးမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။
သတင္းလြတ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၇၉ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာျပည္က အဆင့္ ၁၆၉ ခ်ိတ္တယ္ ဆုိတ့ဲ နယ္စည္းမထားသတင္းစာဆရာမ်ားအဖဲြ႔ရဲ႕ ဇန္န၀ါရီလ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကုိလည္း ကုိးကားထားပါတယ္။လတ္တေလာ ေရးဆဲြေနၾကတ့ဲ မီဒီယာဥပေဒဟာ နာမည္ေက်ာ္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀သူမ်ား အက္ဥပေဒကုိ အသြင္ေျပာင္းထားသလုိ ျဖစ္ေနတယ္၊ ဒီဥပေဒက စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကုိေရာ၊ စာနယ္ဇင္းသမားတုိ႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကုိပါ အာမခံမယ္ မဟုတ္ဘူး တ့ဲ။
ဒီဥပေဒက စကၤာပူ၊ မေလး၊ ဗီယက္နမ္တုိ႔မွာ ရိွတ့ဲ မီဒီယာဥပေဒနဲ႔ သြားတူလိမ့္မယ္၊ အဲဒါဆုိရင္ ေျဖေလ်ာ့မႈတခ်ဳိ႕ေပးလာတာမ်ဳိး ရိွလာႏုိင္ေပမယ့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိတာ အေျပာင္းအလဲ သိပ္ရိွမယ္ မဟုတ္ဘူး ဆုိတ့ဲ ရန္ကုန္က စာနယ္ဇင္းဆရာတဦးျဖစ္တ့ဲ ဟိန္းလတ္ရဲ႕ စကားကုိလည္း ကုိးကားထားပါတယ္။
ဒီဥပေဒန႔ဲ ပတ္သက္ျပီး လူထုစိန္၀င္းရဲ႕ အျမင္ကုိလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ မီဒီယာဥပေဒ ေရးဆဲြေရးနဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ မီဒီယာသမားတခ်ဳိ႕လည္း တက္ေရာက္ အႀကံေပးၾကတယ္ ဒါဟာ "ကိုယ့္လည္ပင္းကို စြပ္မယ့္ ႀကိဳးကြင္းကို ကိုယ္တိုင္၀င္က်စ္ေပးတာနဲ႔ မတူဘူးလား" ဆုိျပီး လူထုစိန္၀င္းက ေဆာင္းပါးတေစာင္မွာ ေရးထားပါတယ္။
အဲဒီေဆာင္းပါး စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ ဓားခ်က္ ထိသြားပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ တက္လာပါတယ္။ ဧရာ၀တီရဲ႕ ပင္မစာမ်က္ႏွာ နဲ႔ ဘေလာ့မွာ ေဖာ္ျပခ့ဲပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတုိ႔ရဲ႕ မီဒီယာဥပေဒထဲမွာ ရုပ္သံ နဲ႔ အြန္လုိင္းက႑ ထည့္မထားတာကုိ သတင္းေလာကသားေတြ သတိထားမိတယ္၊ ဒီက႑ေတြကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတုိ႔က လြယ္လြယ္နဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္ေပးမယ္ မထင္ဘူး၊ သူတုိ႔နဲ႔ အဆင္ေျပမယ့္သူ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ဆက္စပ္တ့ဲသူ သုိ႔တည္းမဟုတ္ အခြင့္ထူးခံလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကုိပဲ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ခ်ေပးေတာ္မူမယ္လုိ႔ ယူရပါတယ္ တ့ဲ။
ဒါဆုိ စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ဘာေတြ ေရးေနၾကသလဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲက ဘတ္ဂ်က္ကိစၥျငင္းခုံမႈ၊ တုိင္းရင္းသားေဒသ အႏုိင္က်င့္မႈ၊ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ားအေၾကာင္း အေသးစိတ္ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္မႈ နဲ႔ တျခား အေၾကာင္းအရာ အမ်ားအျပားက စာမ်က္ႏွာေပၚ တက္မလာေသးဘူး လုိ႔ ေဆာင္းပါးထဲမွာ သုံးသပ္ထားပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးမွာ လတ္တေလာ စာနယ္ဇင္းအခင္းအက်င္းနဲ႔ အနာဂတ္ကာလ စာနယ္ဇင္းဆုိင္ရာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြအေၾကာင္းကုိလည္း ဖတ္ရမွာပါ။
လင့္က http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=23156&page=1 ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာ္စမ္းပါ,ေက်ာ္ဆန္းရာ